Abstract:
هدف: ذهن‌آگاهی به عنوان یک درمان جدید، ریشه در فرهنگ شرق داشت، هدف از این مطالعه شناسایی استعاره‌های بومی و فرهنگی مبتنی بر ذهن آگاهی در سه دفتر اول مثنوی معنوی مولانا بود. روش: روش پژوهش حاضر تحلیل محتوا و جامعه آن سه دفتر اول مثنوی معنوی بود. انتخاب نمونه به صورت هدفمند صورت گرفت و تعداد (1027)، استعاره در سه دفتر شناسایی شد. ابتدا استعاره‌های مرتبط با هر یک از 9 مولفه ذهن‌آگاهی شناسایی و سپس فراوانی آنها تعیین شد. از تحلیل محتوا با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. یافته‌ها: در این پژوهش تعداد استعاره‌ها در دفتر اول تقریبا دو برابر دفتر دوم و سوم بود. بر اساس یافته‌ها، استعاره‌های شناسایی شده مرتبط با مولفه‌های اصلی ذهن‌آگاهی، به ترتیب فراوانی از تعداد بیشتر به کمتر، عبارت از: عدم واکنش، اعتماد (اطمینان)، عدم قضاوت، بخشندگی (مهربانی)، بردباری، پذیرش و قدرشناسی (سپاسگزاری)، ذهن مبتدی و رها کردن/ نچسبیدن بودند. به عبارت دیگر عدم واکنش از بیشترین فراوانی و رها کردن/ نچسبیدن از کمترین فراوانی برخودار بودند. در این پژوهش برای مولفه عدم واکنش، زیرمولفه‌‌های تسلیم، نجنگیدن و سکوت، و برای مولفه عدم قضاوت زیر مولفه‌های روشن‌بینی، وسعت دید و عدم مقایسه استخراج شدند. همچنین در این پژوهش با توجه به مفهوم کلی ذهن‌آگاهی و بر اساس استعاره‌های جستجو شده، 4 مولفه عمل با آگاهی، مشاهده و توصیف، درک (همدلی) و تعادل، به عنوان مولفه‌های دیگر ذهن‌آگاهی کشف و شناسایی شدند. نتیجه‌گیری: به درمانگران و مشاوران پیشنهاد می‌شود که به منظور انتقال بهتر مفاهیم و آسان‌سازی آموزش و درمان ذهن‌آگاهی مبتنی بر شناخت، از استعاره‌های بومی و فرهنگی مبتنی بر ابیات مولانا استفاده کنند.
Aim: Mindfulness, as a new therapy method, has its roots in the culture of the East. The aim of this study is to identify the cultural and mindfulness-based metaphors in the Rumi's Masnavi (three chapters of first book). Methods: The current research analyzes the content of the above-mentioned section of Masnavi. The sampling was targeted and 1027 metaphors were identified. The metaphors attributed to the 9 components of mindfulness were identified, and their abundance was also cosidered. MAXQDA coding software was used to analyze the extracted data. Findings: The investigations showed that the number of the metaphors in the first chapter was two times more than the second and third chapters. The metaphors related to the components of mindfulness according to the number were sorted as follows: the non-striving, trust (confidence), non-judging, generoslty (kindness), patience, acceptance and gratitude, beginner's mind and letting go. In other words, the non-striving and letting go were respectively used most and least frequently. The sub-components of surrender, non-fighting and silence were identified for the non-striving component. The sub-components of insight, inclusiveness, and non-comparing was distinguished for the non-judging component . In addition, based on the researched metaphors and the concept of mindfulness, four new components of awareful action, observation and describing, understand (empathy) and balance, as other components of mindfulness were also discovered. Conclusion: For the means of facilitating the conveyance of concepts, education and therapy with cognitive-based mindfulness, it is suggested that therapists and counselors use the folk and cultural metaphors in the poems of Rumi.
Machine summary:
بررسی استعاره‌های مبتنی بر ذهن آگاهی در ابیات مولانا فاطمه اصلاحی ، خدیجه ابوالمعالی الحسینی علی‌اصغر اصغرنژاد ، جواد خلعتبری چکیده تاریخ دریافت: 25/10/1399 _ تاریخ پذیرش: 25/01/1399 هدف: ذهن‌آگاهی به عنوان یک درمان جدید، ریشه در فرهنگ شرق داشت، هدف از این مطالعه شناسایی استعاره‌های بومی و فرهنگی مبتنی بر ذهن آگاهی در سه دفتر اول مثنوی معنوی مولانا بود.
بر اساس یافته‌ها، استعاره‌های شناسایی شده مرتبط با مؤلفه‌های اصلی ذهن‌آگاهی، به ترتیب فراوانی از تعداد بیشتر به کمتر، عبارت از: عدم واکنش، اعتماد (اطمینان)، عدم قضاوت، بخشندگی (مهربانی)، بردباری، پذیرش و قدرشناسی (سپاسگزاری)، ذهن مبتدی و رها کردن/ نچسبیدن بودند.
همچنین در این پژوهش با توجه به مفهوم کلی ذهن‌آگاهی و بر اساس استعاره‌های جستجو شده، 4 مؤلفه عمل با آگاهی، مشاهده و توصیف، درک (همدلی) و تعادل، به عنوان مؤلفه‌های دیگر ذهن‌آگاهی کشف و شناسایی شدند.
(رجوع شود به تصوير صفحه)نمودار 1: معرفی مؤلفه‌ها و زیر مؤلفه‌های ذهن آگاهی در جدول 1 استعاره‌های مرتبط با شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی شامل عدم واکنش، اعتماد و اطمینان، عدم قضاوت، بخشندگی (مهربانی)، صبر و بردباری، پذیرش، قدرشناسی (سپاسگزاری)، ذهن مبتدی، رها کردن (نچسبیدن) آورده شد.
تعیین فراوانی استعاره‌های شناسایی شده در پژوهش، در سه دفتر مثنوی معنوی بر اساس مؤلفه‌ها و زیر مؤلفه‌های ذهن‌آگاهی (رجوع شود به تصوير صفحه) در جدول 2 نشان داده شده است که فراوانی استعاره‌های مرتبط با ذهن‌آگاهی در دفتر اول مولانا 397، در دفتر دوم 150، و در دفتر سوم 206 مورد بود.
6Mindfulness-based cognitive therapy as a treatment for Chronic depression: A preliminary study.
(
, 
, 
)
