Abstract:
این مقاله با هدف دستیابی به شناخت درست از میراث به جامانده از فقه سیاسی اسلام و با روش توصیفی ـ تحلیلی نگاشته شده است. در مقاله پیش رو در صدد پاسخ‌یابی برای این سوال اصلی هستیم که ماهیت حکومت دینی و دلائل آن از منظر فریقین چیست؟
حاکمیت بالذات فقط مختص خداوند متعال است؛ از‌این‌رو حکومت در حقیقت امانتی در دست حاکمان بشری است. تمام حکومت‌هایی که تاکنون شکل گرفته است، برحسب جهان‌بینی، یا حکومت الهی بوده‌اند (مانند حکومت پیامبران | و امامان^ و نائبان آنها) یا حکومت طاغوتی؛ که این امر منجر به پیدایش نظریه‌های سیاسی متعدد پیرامون حکومتداری و اختلافات عمده بین جوامع مختلف، خصوصا مسلمانان شده که نمونه بارز آن اختلاف امت اسلامی پس از رحلت رسول مکرم اسلام| پیرامون جانشینی آن حضرت است.
ما در این مقاله پس از بیان ماهیت حکومت و حکومت دینی و انواع حکومت‌‌ها به این نتیجه خواهیم رسید که مبانی مشروعیت حکومت، نزد هریک از فریقین با حفظ مشترکات، متفاوت است.
Machine summary:
تمام حکومت‌هایی که تاکنون شکل گرفته است، برحسب جهان‌بینی، یا حکومت الهی بوده‌اند (مانند حکومت پیامبران | و امامان^ و نائبان آنها) یا حکومت طاغوتی؛ که این امر منجر به پیدایش نظریه‌های سیاسی متعدد پیرامون حکومتداری و اختلافات عمده بین جوامع مختلف، خصوصاً مسلمانان شده که نمونه بارز آن اختلاف امت اسلامی پس از رحلت رسول مكرم اسلام| پیرامون جانشینی آن حضرت است.
ماهیت حکومت دینی، خلافت، امامت، ولایت، فقیه بیان مسئله در تفکر اسلامی، حاکمیت بالذات از آن خداوند متعال است و بشر به اذن خدا حق دارد حکومت اسلامی تشکیل دهد و بر مردم اعمال قدرت کند.
ولایت انتخابی: براساس این دیدگاه، امامان معصوم^ هیچ‌یک از فقیهان را به ولایت نگماشته‌اند، نه به گونه عام و نه به گونه خاص؛ بلکه آنچه در روایات و منابع دینی آمده، تنها بیان ویژگی‌ها و شرایط لازم برای حاکم اسلامی است و در نهایت، معیار، انتخاب مردم خواهد بود.
4. عقل برای اثبات ضرورت تشكيل حكومت اسلامى دلايل عقلى متعددى اقامه شده که از آن جمله، اصل تنزل تدريجى است؛ به این بیان که اسلام آخرین دین و قانون الهی، و در عین حال، کامل‌ترین و جامع‌ترینِ ادیان است که از سوی خداوند بر خاتم پیامبران حضرت محمد| نازل شد.
از نظر آنها، همان‌گونه که پیامبر| موظف به تبلیغ دین بود و رئیس امت به حساب مي‌‌آمد، خلیفه نیز به این دلیل که جانشین ایشان است، اهم وظایف دینی و دنیوی او را به عهده دارد و به لحاظ اجرای شریعت، حکومت اسلامی ضرورت می‌یابد.
(
, 
, 
)
