Abstract:
نفی، دارای صورتهایی پیچیده است و به شکلهایی گوناگون بیان میشود. برخی از جملات، دارای عنصر نفی آشکار هستند، ولی برخی دیگر بدون عنصر نفی آشکار، دارای مفهوم نفیاند. عناصر قطب منفی، اصطلاحاتی هستند که برای درست بودن از لحاظ دستوری، نیاز به بافت منفی دارند و معنی آنها با جملات منفی سازگار است و تنها در جملات خاصی کاربرد دارند. یادگیری چنین مقولههایی برای غیر فارسیزبانانی که قواعد دستوری زبان مادریشان با قواعد دستوری زبان فارسی تفاوت دارد، دشوار است. اگرچه در چند دههی اخیر، در زمینهی فراگیری زبان دوم، مطالعات بسیاری انجام شده است، مطالعات چندانی در مورد کاربرد عناصر قطب منفی توسط آموزندگان زبان دوم/خارجی صورت نگرفته است. در همین راستا، پژوهش حاضر تلاش میکند به بررسی و تحلیل تفاوتهای میان خطاهای فارسیآموزان غیر فارسیزبان، در درک یا تولید جملات دارای عناصر قطبی، البته در صورت وجود چنین تفاوتهایی، بپردازد. در این پژوهش، پس از آن که 46 فارسیآموز بزرگسال، به صورت تصادفی، انتخاب شدند، در دو گروه، مورد آزمون قرار گرفته و به یک پرسشنامه پاسخ دادند. سپس خطاهای آنان بررسی شد و مقایسهی گروهها، با توجه به نابرابری انحراف معیار، تفاوت معناداری را میان خطاهای دو گروه نشان داد. میانگین نمرات گروه اول نسبت به گروه دوم، بیشتر و انحراف معیارشان کمتر بود. یافتهها حاکی از آن بود که این دو گروه دارای خطاهای متفاوتی هستند.
Negation has many complicated forms and can be represented in a variety of ways. Some sentences have explicit negation items and some other sentences convey the notion of negation without having any explicit negation item. Negative Polarity Items (NPIs) are expressions that need to a negative context to be grammatically correct, and their meanings are compatible with negative sentences and are only used in some special sentences. Learning such categories for non-native Persian language learners is quite difficult, because of the difference between grammar of their mother tongue and that of Persian language. Although in the recent decades, in the field of second language studies, many researches have been done, there was not enough concentration on the application of NPIs by second/foreign language learners. The present paper aims to study and analyze the differences between the errors made by non-native Persian language learners when comprehending or producing sentences containing NPIs. To do this research, after selecting 46 adult learners at random, they were tested within two groups and they answered a questionnaire contained 20 sentences. Then, the errors made by them were carefully studied and comparison between the two groups, considering the difference in the standard deviation, showed a meaningful distinction between the errors of the two groups. The average score of the first group was higher than the second and the standard deviation was smaller. Findings of this research suggest that the two groups made different errors.
Machine summary:
با اين حال بايد به اين نکته نيز توجه داشت که عناصر قطب منفي در زبان فارسي بر نفي تاکيد ميکنند؛ به عبارت ديگر اين عناصر، عناصري زباني هستند که معني آن ها با جمله هاي منفي سازگاري دارد، اما اين بدان معني نيست که تنها در جملات منفي نمايان ميشوند.
از سوي ديگر وجود قيدهاي نفي "هرگز" و "به هيچ وجه " و کميت نماهايي مانند "هيچ چيز"، "هيچ يک "، "هيچ کس " و "هيچ کدام " در جملات منفي زبان فارسي، منفي بودن همزمان فعل اصلي جمله ي خبري را ملزم ميسازد؛ يعني در صورت حضور کميت نماها يا قيدهاي نفي همراه با فعل مثبت خبري، جمله ي حاصل غيردستوري خواهد بود (دبيرمقدم و همکاران ، ١٣٨٤: ٦٣ و ٦٤).
با توجه به آن چه بيان شد، در اين نوشته ، در سه بخش ، به ارائه ي مطالب مورد نظر ميپردازيم : - پيش زمينه ي نظري مطرح شده و ويژگيهاي عنصر قطب منفي "هيچ " در زبان فارسي و شرايط مجاز بودن آن - بررسي انواع نفي چندگانه بر پايه ي توضيحات وندر وودن (١٩٩٤الف ؛ نقل از زيلسترا، ٢٠٠٤) - بررسي و تحليل آزمون به عمل آمده از دو گروه آزمودني براي آگاهي از ميزان خطاهايشان به طور کلي، عناصر قطبي ميتوانند در هر بخشي از گفتار حضور يابند، و گويشوران هر زباني جملات خود را با همراهي عناصر قطبي، به صورت مثبت و منفي بيان ميکنند.