Abstract:
این مقاله به مقایسهی میزان و نوع راهبردهای مستقیم، غیرمستقیم، و تعدیلهای حاشیهای بهکار رفته توسط فارسیزبانان و فارسیآموزان در کنش گفتاریِ درخواست، در بافتهای مختلف (با در نظر گرفتن میزان رسمیت، میزان آشنایی با مخاطب، و اهمیت موضوعِ درخواست) میپردازد.دادههای این پژوهش، از طریق آزمون تکمیل گفتمان و مشاهدهی مستقیم گردآوری شده است. 80 فارسیزبان و 80 فارسیآموز 20 تا 30 ساله در دو سطح زبانی در این آزمون شرکت کردند. نتایج نشان دادند که رابطهی معناداری بین میزان رسمیت و اهمیت موضوع درخواست، و میزان استفاده از تعدیلهای حاشیهای در درخواستهای زبانآموزان وجود ندارد. البته زبانآموزان، بسته به میزان آشنایی با مخاطب، از تعدیلهای حاشیهای استفاده میکنند. این در حالی است که فارسیزبانان، بسته به هر سه متغیر، عملکرد متفاوتی دارند و این نشاندهندهی آن است که فارسیآموزان از راهبردهای متناسب با موقعیتهای مختلف آگاهی ندارند. از یافتههای این پژوهش در زمینهی آموزش زبان فارسی به این صورت میتوان بهره برد که مواد درسی و نیز فعالیتهای کلاسی باید به نحوی باشند که فارسیآموزان را برای موقعیتهای گوناگون آماده کنند تا در مواقع لزوم بتوانند از راهبردهای مناسب بهرهگیری نمایند.
This study compares the amount and type of direct and indirect strategies and peripheral modifications employed by Persian speakers and Persian language learners in the request speech act, in different contexts (concerning formality, familiarity and importance of the subject of request). A Discourse Completion Test, as well as direct observation, was used as the main instrument for data collection. 80 native Persian speakers and 80 Persian language learners of two levels in one age group of 20-30 participated in this study. Results indicated that there is no significant relation between the importance of the subject of request and formality and the amount of peripheral modifications employed by language learners when requesting. But, depending on the amount of familiarity with the addressee, they use peripheral modifications. However, native Persian speakers acted differently depending on the given variables and this indicates that Persian language learners are not aware of suitable strategies in different contexts. Findings of this research can help us for teaching Persian language in this way that educational material and class activities should prepare Persian language learners for applying suitable strategies when needed and communicating successfully in different situations.
Machine summary:
پژوهش نامه ي آموزش زبان فارسيبه غيرفارسيزبانان (علمي–پژوهشي ) سال اول ،شماره ي دوم ،زمستان ١٣٩١ * کنش گفتاريدرخواست :مقايسه ي فارسيزبانان وفارسيآموزان يحيي مدرسيتهراني استاد جامعه شناسي زبان - پژوهشگاه علوم انساني تهران محبوبه تاجعلي کارشناس ارشد آموزش زبان فارسي به غيرفارسيزبانان چکيده اين مقاله به مقايسه ي ميزان و نوع راهبردهاي مستقيم ، غيرمستقيم ، و تعديل هاي حاشيه اي به کار رفته توسط فارسيزبانان و فارسيآموزان در کنش گفتاري درخواست ، در بافت هاي مختلف (با در نظر گرفتن ميزان رسميت ، ميزان آشنايي با مخاطب ، و اهميت موضوع درخواست ) ميپردازد.
سطح معناداري رابطه ي بين آشنايي و ميزان استفاده از تعديل هاي حاشيه اي در درخواست هاي زبان آموزان (به تصویر صفحه رجوع شود) همان طور که از آمار جدول شماره ي ٧ برميآيد، روش پاسخ گويي فارسيآموزان گروه پايه و پيشرفته به سؤالات ١ و ٣ که داراي موقعيت رسمي و موضوع کم اهميت هستند و ٤ و ٦ که داراي موقعيت رسمي و موضوع داراي اهميت هستند و تنها از لحاظ آشنايي با هم فرق دارند، متفاوت است .
سطح معناداري رابطه ي بين رسميت و ميزان استفاده از تعديل هاي حاشيه اي در درخواست هاي زبان آموزان (به تصویر صفحه رجوع شود) همان طور که از آمار جدول شماره ي ٨ مشخص است ، فارسيآموزان گروه پيشرفته در موقعيت هاي آشنا که تنها به لحاظ رسميت با هم فرق دارند يکسان عمل کرده و در نوع درخواست هاي خود تفاوتي نشان نداده اند.