Abstract:
مقاله حاضر شناسایی الزامات آموزش سواد رسانهای به طلاب در حوزههای علمیه را با توجه به جایگاه ویژهای که این قشر در هدایت دینی جامعه دارند، بهعنوان هدف اصلی دنبال کرده است. در این مقاله از روش کیفی و تکنیک مصاحبه عمیق استفاده شده است. در جامعه مورد بررسی از میان طلاب، مدیران و جمعی از متخصصان سواد رسانهای در حوزه، براساس قاعده اشباع نظری 12 نفر به روش نمونهگیری هدفمند و گلوله برفی، انتخاب شده و تحلیل دادهها به روش کدگذاری و مقولهبندی مفاهیم استخراج شده از مصاحبهها بوده است. یافتهها ذیل چهار مقوله اصلی اینگونه استحصال شد: 1. ضرورت آموزش سواد رسانهای به طلاب که شامل زیرمقولههای "نقش رسانه در عصر حاضر"، "کاهش ضریب آسیبپذیری در مقابل رسانهها"، "جایگاه مهم رسانه در مباحث تبلیغی" و "لزوم توجه به منویات رهبری پیرامون رسانه" شد؛ 2. وضعیت کنونی آموزش سواد رسانهای در حوزه که براساس اظهارات مصاحبهشوندگان هیچگونه سیاست آشکار و پنهانی پیرامون بحث آموزش سواد رسانهای وجود ندارد؛ 3. پیشنیازهای آموزش سواد رسانهای که شامل: آگاهیبخشی به طلاب و مدیران و طبقهبندی و تیپشناسی طلاب میشد؛ 4. موانع و محدودیتها در مسیر آموزش سواد رسانهای نظیر مشکلات ساختاری، سازمانی، کمبودها و مشکلات مربوط به طلاب. ارزیابی وضعیت و سیاستهای حوزههای علمیه در حوزه سواد رسانهای، یاریگر مدیران و سیاستگذاران در برنامهریزی و سیاستگذاری در زمینه ارتقای سطح سواد رسانهای طلاب درحوزههای علمیه میباشد.
.
Machine summary:
در اين ميان نقش حوزه هاي علميه به مراتب از خود طلاب در زمينۀ فراگيري فنون تبليغ ديـن پررنـگ تر اسـت ؛ زيرا اين مراکز هستند که مسير آموزش و نايل شدن به هدف را براي طلاب مشخص و مهيا ميکنند و اگر در اين زمينه کوتاهي شود، افرادي که در اين مراکز تربيت مي شوند، با وجود فراگيري مبسـوط علم دين ، توانايي انتقال آن به صورت گسترده و متناسب با زمان را نخواهنـد داشـت و همچنـين در مقابل هجمه هاي بسيار عليه دين به ويژه توسط رسانه ها، توانايي و مهارت مقابله و دفاع از کيان دين را به صورت اثربخش نخواهند داشت ، بلکه خود نيز از گزند رسانه ها در امان نبوده ، و تحـت تـأثير رسانه ها در گرداب بلعيده خواهند شد و بعضا به جبهۀ مقابل دين خواهند پيوست ؛ بنابراين جامعـه اسلامي نيازمند طلاب و روحانياني است که خود را به سلاح سواد رسانه اي مجهز کنند تـا بتواننـد با شناخت بهنگام فرصت ها و تهديدهاي موجود رسانه اي خلأهاي جدي حوزٔە مربـوط بـه خـود را شناسايي و حتي ارائه محتوا کرده ، جامعه را در مسير رشد و تعالي خود هدايت کنند.
ايـن خـلأ نشـان از بي توجهي و اغماض دانشگاه ها و حوزه هاي علميه و به تبع آن طلاب بـه بحـث پـژوهش در زمينـه آموزش سواد رسانه اي در حوزه هاست ؛ لذا اهميت و ضرورت پرداختن به اين موضوع به عنوان يکي از اجزاي اولويت دار کلان پژوهشي مي بايست مورد توجه ويژه قرار گيرد؛ از ايـن رو هـدف اصـلي مقالۀ حاضر، شناسايي الزامـات آمـوزش سـواد رسـانه اي بـه طـلاب در حوزه هـاي علميـه و ارائـه پيشنهادها جهت ارتقاي سطح سواد رسانه اي طلاب است .