Abstract:
صفات تاریک شخصیت به عنوان یک مدل جدید و یکپارچه از ترکیب نظریههای شخصیت موجود گسترش یافته است و در دهه اخیر، توجه قابل ملاحظهای را در حوزه مدلهای آسیبشناسی شخصیت به خود جلب کرده است. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش ابعاد مرضی شخصیت در پیشبینی صفات چهارگانه تاریک شخصیت بود. به این منظور 400 نفر (226 نفر زن و 174 نفر مرد) از دانشجویان دانشگاههای شهر تبریز به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و از نظر صفات چهارگانه تاریک شخصیت و ابعاد مرضی شخصیت مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که ابعاد پنجگانه مرضی شخصیت عواطف منفی، دلگسستگی، مخالفتورزی، مهارگسیختگی و روانپریشیگرایی با صفات ماکیاولیسم، جامعهستیزی، خودشیفتگی و دیگرآزاری دارند؛ ماکیاولیسم از طریق بُعد مخالفتورزی؛ جامعهستیزی به وسیله ابعاد مخالفتورزی و دلگسستگی؛ خودشیفتگی از طریق ابعاد مخالفتورزی، دلگسستگی و عاطفه منفی؛ و دیگرآزاری از طریق مخالفتورزی به صورت معنادار پیشبینی شدند. نکته قابل توجه این که مخالفتورزی به عنوان یکی از ابعاد مرضی شخصیتی توانست هر چهار صفت تاریک شخصیت را پیشبینی نماید. میتوان نتیجه گرفت که صفات تاریک شخصیت میتوانند ریشه در ابعاد و جنبههای ناسازگار شخصیتی داشته باشند.
The dark personality traits have expanded as a new and integrated model of combining existing personality theories and in the last decade, it has attracted a lot of attention in the field of personality pathology models. The purpose of this study was to investigate the role of pathological personality dimensions in predicting dark tetrad personality traits. For this purpose, 400 people (226 women and 174 men) were selected from the students of Tabriz universities by convenience sampling and were evaluated in terms of dark tetrad personality traits and the pathological personality dimensions. The results of multiple regression analysis showed that the five dimensions of pathological personality including negative affectivity, detachment, antagonism, disinhibition and psychoticism are related to the Machiavellianism, narcissism, psychopathy, Sadism. The results showed that Machiavellianism predicted by antagonism; psychopathy predicted by antagonism and detachment; narcissism predicted by antagonism, detachment and negative affectivity; Sadism predicted by antagonism. It is noteworthy that antagonism as one of the pathological personality dimensions predicted all four dark personality traits. It can be concluded that the dark personality traits can be rooted in maladaptive personality dimensions and aspects.
Machine summary:
مدل ابعاد مرضي شخصيت شامل پنج بعد مرتبه بالاتر و همچنين ٢٥ صفت مرضي يعني عاطفه منفي (اضطراب ، سلطه پذيري ، ناايمني /جدايي ، بي ثباتي هيجاني ، درجاماندگي )، دلگسستگي (گرايش به افسردگي ، بدگماني ، عاطفه محدود، انزواطلبي ، اجتناب از صميميت ، فقدان احساس لذت )، مخالفت ورز (تقلب ، فريب کاري ، بي رحمي ، توجه طلبي ، بزرگ منشي )، مهارگسيختگي (بي مسووليتي ، خطرپذيري ،کمال گرايي انعطاف ناپذير، حواس پرتي ، تکانش گري )، روان پريشي گرايي (نامتعارف بودن ، بي نظمي ادراکي ، باورها و تجارب غيرعادي ) است که هر کدام دربرگيرنده صفات مرتبه پايين تر هستندکه به تصريح و توصيف ابعاد پنج گانه کمک مي کنند (کروگر و همکاران ، ٢٠١٢؛ کروگر و مارکون ، ٢٠١٤).
بازبيني نظري مدل ابعاد مرضي شخصيت ، همپوشي مفهومي اين ابعاد با صفات تاريک شخصيت را نشان مي دهد؛ براي نمونه فرض مي شود که صفاتي مانند بي رحمي و فريب کاري مشخصه هاي صفت ماکياوليسم ، خودشيفتگي و جامعه ستيزي هستند؛ تکانش گري و خطرپذيري معرف جامعه ستيزي ؛ بزرگ منشي و توجه طلبي معرف خودشيفتگي و در نهايت تقلب معرف ماکياوليسم است (جونز و پالاس ،٢٠١٤؛ گريگوراس و ويل ،٢٠١٧).
نتايج به دست آمده از تحليل همبستگي پيرسون نشان داد که بين ابعاد مرضي شخصيت با صفات چهارگانه تاريک يعني ماکياوليسم ، جامعه ستيزي ، خودشيفتگي و ديگرآزاري رابطه مستقيم و معنادار وجود دارد.
نتايج به دست آمده از تحليل رگرسيون چندگانه آشکار کرد که مخالفت ورزي تنها بعد از ابعاد مرضي شخصيت بود که توانست همه صفات چهارگانه تاريک شخصيت را پيش بيني نمايد.