واکاوی تصویر ذهنی مردم از کتابخانه عمومی ایران (با اتکاء بر نظریه زمینه‌ای) Journal Article

Corresponding Author: حسن زاده، محمد ؛

Writer: محمودی، حمیدرضا ؛ قربانی، عمران ؛ مقدمی وایقان، مریم ؛ زارعی، ابراهیم ؛ هلالیان، فاطمه ؛ عباداللهی، نوراله ؛ ریاحی، ژیلا ؛

تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه‌های عمومی تابستان 1399 - شماره 101 ، Science-Research (Ministry of Science/ISC (‎31 page(s) - From 309 to 339 )

Keywords: ایران تصویر ذهنی کتابخانه‌های عمومی مطالعه کاربران Iran public libraries mental image user study

fa en

Abstract:

هدف: تطابق بین پیش‌فرض‌های موجود هنگام سیاست‌گذاری‌ها و برداشت‌های مخاطبان نهادهای ارائه‌دهندۀ خدمت می‌تواند اثربخشی سیاست‌ها و اقدامات را ارتقا بخشد. هدف از انجام این پژوهش، واکاوی تصویر کتابخانه‌های عمومی است. روش: تحقیق حاضر تحقیقی کیفی است. برای گردآوری داده‌ها از روش مصاحبۀ ساختاریافته استفاده شد. در مجموع، با 72 نفر مصاحبه صورت گرفت. نظریۀ زمینه‌ای اشتراوس و کوربین اساس کار این پژوهش بود و داده‌های حاصل از مصاحبه‌‌ها طی 3 مرحله کدگذاری شد. برای کدگذاری داده‌ها، نرم‌افزار مکس کیودا به کار گرفته شد. انتخاب مصاحبه‌شونده‌ها به‌گونه‌ای انجام شد که توازن جنسیتی، سنی و تحصیلی تا حد امکان رعایت شود. نمونه‌گیری تا زمان اشباع مفاهیم ادامه یافت. چهار معیار اعتبار یا مقبولیت، اطمینان-ثبات، قابلیت تأیید، و قابلیت انتقال یا تناسب برای ارزیابی روایی و دقت و استحکام داده‌ها مورد توجه قرار گرفت. یافته‌ها: حاصل کنکاش در مصاحبه‌ها، 163کد باز، 56 زیرطبقه، 23 طبقه و 9 طبقۀ محوری بود. از میان طبقات محوری، طبقات منبع نامتوازن دانش، محیط دل‌چسب، و مکان غیرقابل‌تحمل به‌عنوان طبقات مرکزی انتخاب شدند. بنا به توصیۀ گلیزر، از دو طبقۀ محیط دل‌چسب و مکان غیرقابل‌تحمل به طبقۀ مرکزی منبع نامتوازن دانش ارجاع داده شد و این طبقه به‌عنوان طبقۀ مرکزی اصلی معرفی شد. شواهد این پژوهش نشان داد که نگاه مردم نسبت به کتابخانه‌های گذشته منفی بوده است و بسیاری از مردم با توجه به همین نگاهی که نسبت به کتابخانه‌ها دارند، از مراجعه به کتابخانه‌های امروزی خودداری می‌کنند. از طرفی دیگر، افراد مصاحبه‌شونده برای مراجعه به کتابخانه‌ها شرط‌ها و پیشنهادهایی ارائه دادند که اگر به آن‌ها توجه شود، قطعاً میزان مراجعۀ آن‌ها به کتابخانه افزایش خواهد یافت. اصالت/ارزش: موضوع مورد مطالعه و اتخاد رویکرد کیفی برای تحقیق حاضر نشان‌دهندۀ ارزش و اصالت آن هست. تلاش برای فهم تفاوت بین نگاه‌ها در گذشته و حال و تمرکز بر واکاوی تصویر ذهنی افراد، این پژوهش را از سایر پژوهش‌ها متمایز کرده است. کلیدواژه‌ها: مطالعۀ کاربران، کتابخانه های عمومی، تصویر ذهنی، ایران

Purpose: Correspondence between the assumptions of the policies and the perceptions of the clients of service provider organizations can improve the effectiveness of policies and measures. The purpose of this study is to analyze the image of public libraries. Method: The present study is a qualitative study. To collect data, the structured interview method was used. A total of 72 people were interviewed. The grounded theory of Strauss and Corbin was the theoretical basis of this study, and the data from the interviews were coded in three stages. The Max Kioda software was used to encrypt the data. The interviewees were selected in such a way as to balance gender, age and education as much as possible. Sampling continued until the concepts were saturated. Four criteria of validity or acceptability, stability, verification capability, and transferability or appropriateness were evaluated to evaluate validity and accuracy of data. Findings: The results of the interviews were 163 open codes, 56 subcategories, 23 categories and 9 core categories. Among the categories, the categories of the unbalanced source of knowledge, the pleasant environment, and the unbearable place were chosen as the core categories. According to Glaserchr('39')s recommendation, the two categories of the pleasant environment and the unbearable place were referred to the unbalanced source of knowledge and this latter category was introduced as the main core category. Evidence from this study shows that peoplechr('39')s view of past libraries has been negative, and many people are reluctant to go to todaychr('39')s libraries because of their view of past libraries. On the other hand, the interviewees offered conditions and suggestions for visiting the libraries, and (according to them) if these conditions are taken into account, their number of visits to the library will increase. Originality/value: Evidence from this study suggests that the images that people had of the library often indicated that they considered library to be an unbalanced source of knowledge. This imbalance stems from the fact that on the one hand, people consider library as a platform for acquiring knowledge, and on the other hand, they believe that library environment is a contradictory environment. Summarizing these contradictions in the form of a code shows the creative vision of the researchers in this study. Furthermore, the subject of this study and the adoption of a qualitative approach in it show its value and authenticity. Attempts to understand the difference between past and present views and to focus on the analysis of peoplechr('39')s mental images have distinguished this research from other studies.

Machine summary:

ميتوان گفت که هدف از مطالعات کاربران کتابخانه هاي عمومي، افزايش تعامل پويا بـين منبـع اطلاعاتي و کاربر است و به عنوان ابزاري براي بررسي نظام منـد ويژگـيهـا و رفتـار کـاربران در اسـتفاده از سيسـتم هـا و خـدمات کتابخانـه عمـومي عمـل مـيکنـد. Library as Hero 311 افراد چه تصويري از کتابخانه در ذهن دارند؟ اين همان نقطۀ شروع تحقيـق پـيش رو اسـت و تحقيق حاضر حول محور سؤال مزبور و با هدف پاسخ گويي به آن شکل گرفته اسـت . پژوهش فهيميفر و فرزين يزدي (١٣٩٣) نشان دهندة آن است کـه مراجعـان کتابخانـه هـاي عمومي استان يزد از «دانش کتابداران »، «نحوة برخورد کتابداران بـا مراجعـان » و«سـاعات کـاري کتابخانه ها» رضايت بسيار مطلوبي دارند. يافتـه هـاي آن هـا بيـانگر ايـن اسـت کـه روزآمد نبودن منابع ، کمبود منابع اطلاعاتي، عدم دسترسي به اينترنت ، نبـود راهنمـاي اسـتفاده از منابع و محدود بودن ساعات کار کتابخانه به عنوان مهم تـرين عوامـل در رفـع نيازهـاي اطلاعـاتي کاربران است . از آنجا که تحقيق حاضر با هدف شکل گيري نظريۀ توصيفي تصـوير کتابخانـه انجـام شـده است ، لذا ميبايست طبقه اي به عنوان طبقۀ مرکزي انتخاب شود کـه بيشـترين نزديکـي بـه هـدف اصلي پژوهش را داشته باشد. يافتـه هـاي ايـن پژوهش مؤيد نتايج ناصـرآبادي اسـت ، چراکـه بـه اعتقـاد کـاربران و ناکـاربران ، کتابخانـه هـا در مکان هاي مناسبي قرار ندارند و در مواردي دسترس پذيري به آن ها مشکل است .

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: