Abstract:
زمینه و هدف: اصطلاح اثر ملی عنوانی آشنا برای شهروندان امروز است. با این حال، این اصطلاح چندان قدیمی نیست و قدمت وضع آن توسط قانونگذار ایرانی به بیش از نه دهه نمیرسد. نخستینبار این اصطلاح در آثار و تألیفات روشنفکران دوره قاجاریه عنوان شد و بحث از حفظ و حراست از ابنیه و وسایل تاریخی مطرح شد؛ پس از روی کار آمدن حکومت پهلوی در سال 1309 با تصویب قانونی خاص به نظام حقوقی کشور وارد شد.
مواد و روشها: روش تحقیق در این نوشتار، توصیفی-تحلیلی است.
ملاحظات اخلاقی: ملاحظات اخلاقی مربوط به نگارش متون و نیز ارجاعدهی به منابع رعایت گردید.
یافتهها: در قوانین و مقررات مربوط به آثار ملی، نمیتوان تعریف جامع و مانعی را در این خصوص ملاحظه کرد. همچنین این مفهوم با مفاهیم مشابهای مانند اموال فرهنگی، اموال تاریخی، اموال هنری، اشیاء عتیقه، نفایس ملی، دفینه و آثار ملی طبیعی همپوشانی دارد.
نتیجهگیری: مطابق با نظم حقوقی کنونی در زمینه آثار ملی برای وصف اثر فرهنگی ـ تاریخی، میبایست یکصد سال از تاریخ ساخت یا از عمر آن اثر سپری شده باشد تا در زمره آثار ملی قرار گیرد.
Background and Aim: The term “National Monuments” is a familiar title for today’s citizens. However, this term is not as old as nine decades. The first time, this term has been mentioned in the books of intellectual authors in the Qajar era. After the establishment of Pahlavi, special legal rules have been passed in 1930.
Materials and Methods: For present study, the analytical-descriptive approach has been chosen.
Ethical Considerations: All ethical considerations as well as authenticity of the texts have been observed.
Findings: In laws and regulations related to national monuments, we cannot consider a comprehensive definition in this regard. Similar concepts such as cultural possessions, historical property, artistic property, antique treasures, national treasures, and natural monuments overlap with this concept.
Conclusion: According to the current legal order in the field of national monuments, spending one hundred years is necessary for the description of the cultural - historical monuments.
Please Cite This Article As: Karami, H & Kheirkhah, S (2020). “Conceptualization and History of National Monuments in Iranian Law”. Interdisciplinary Legal Research, 1 (3): 1-15.
Machine summary:
هرچند، اولین قانون نسبتاً جامع ناظر به میراث فرهنگی در سال 1309 و تحت عنوان قانون راجع به حفظ آثار ملی تصویب گردید که با اصلاحات بعدی آن، هنوز هم از اعتبار قانونی برخوردار است.
(لنگرودی، ذیل کلمه آثار تاریخی) 1-2- تعریف قانونی مهمترین متن قانونی در زمینهی شناخت آثار ملی ماده 1 قانون راجع به حفظ آثار ملی مصوب 1309 است که مقرر میدارد: «کلیه آثار صنعتی و ابنیه و اماکن که تا اختتام دوره سلسله زندیه در مملکت ایران احداث شده اعم از منقول و غیرمنقول با رعایت ماده 13 این قانون میتوان جزء آثار ملی ایران محسوب داشت و در تحت حفاظت و نظارت دولت میباشد.
(فتاحی، 1393: 106) پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیز مقرراتی وضع گردیده که در ذیل به اهم آنها میپردازیم: 2-2-1- لایحه قانونی راجع به جلوگیری از انجام اعمال حفاریهای غیرمجاز و کاوش بهقصد به دست آوردن اشیاء عتیقه و آثار تاریخی که بر اساس ضوابط بینالمللی مدت یکصد سال یا بیشتر از تاریخ ایجاد یا ساخت آن گذشته باشد، مصوب 27/2/1358 در این لایحه که بهصورت ماده واحده است، اعمالی همچون حفاری و کاوش، در معرض خرید و فروش گذاشتن اشیای عتیقه و آثار تاریخی، جرم و مستوجب مجازات دانسته شدهاند و مقرراتی درباره اشیای مکشوفه که به نحو تصادفی پیداشده، تعیین پاداش برای تحویلدهنده در این لایحه پیشبینیشده است.
بنابراین آثاری که واجد حیثیت مندرج در ماده 1 قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی بوده و بیشتر از یکصد سال از تاریخ ساخت یا ایجاد آن گذشته باشد، موضوع وظایف سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار میگیرد و در زمره آثار ملی است.