Abstract:
در این پژوهش با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی، به شناسایی و اولویتبندی معیارها و راهکارهای کاهش ضایعات خرما در استان خوزستان پرداخته شد. بدین منظور، در ابتدا، با توجه به معیارها و گزینههای شناساییشده، دادههای موردنیاز از طریق 18 پرسشنامة تکمیلشده توسط نمونهای برگزیده از کارشناسان تعاونی نخلداری (که به مسائل ضایعات آگاهی داشتند) برمبنای مقایسههای زوجی گردآوری و تحلیل شد. تجزیهوتحلیل دادهها بهوسیلة نرمافزار Expert Choice انجام گرفت. نتایج پژوهش برمبنای مقایسههای زوجی نشان داد که مهمترین معیار برای بررسی راهکارهای کاهش ضایعات معیار اقتصادی و پس از آن، معیارهای زیستمحیطی، اجتماعی و نهادی است. علاوهبراین، نتایج مقایسة گزینهها براساس تمامی معیارها نشان داد که مهمترین راهکارهای کاهش ضایعات خرما در استان خوزستان به ترتیب عبارتاند از: بازاریابی و بازاررسانی، توسعة صنایع تبدیلی و تکمیلی، آموزش بهرهبرداران، بهبود کیفیت بستهبندی، کاهش هزینههای مبادلهای، بهکارگیری قیمت تضمینی، افزایش صادرات و کنارگذاری کشت.
This study utilized a hierarchical process to prioritize criteria and strategies for the waste reduction of dates. For this purpose, first, according to the identified criteria and options, data were collected from 18 persons Aware of waste management issues (palm cooperative experts) based on paired comparison questionnaires. Data analysis was done by Expert Choice software. The results of the pairwise comparisons showed that the most important criterion for evaluating waste reduction strategies is economic benchmark, and after that, it is environmental, social and institutional criterion, respectively. In addition, the results of comparison of options according to all criteria showed that the most important waste reduction strategies in Khuzestan province were: marketing, development of conversion and processing industries, stakeholders’ training, improved packaging quality, reduced transaction costs, utilization of guaranteed price, increased exports and abolition of cultivation.
Machine summary:
علاوه براین ، نتایج مقایسۀ گزینه ها براساس تمامی معیارها نشان داد که مهم ترین راهکارهای کاهش ضایعات خرما در استان خوزستان به ترتیب عبارت اند از: بازاریابی و بازاررسانی ، توسعۀ صنایع تبدیلی و تکمیلی ، آموزش بهره برداران ، بهبود کیف ت ی بسته بندی ، کاهش هزینه های مبادله ای، به کارگیری قیمت تضمینی ، افزایش صادرات و کنارگذاری کشت .
براساس مطالعه یزدی و حیاتی (١٣٩٢)، مهم ترین عوامل مؤثر بر ضایعات عبارت اند از: عوامل اقتصادی و اجتماعی (سیستم بازاریابی نامناسب ، نبود شاخص نامناسب جهت تعیین ک ت یفی و بسته بندی، تسهیلات ضعیف حمل و نقل ، نامناسب و گاه معیوب بودن ابزار و تجهیزات فراوری و غیره )، عوامل سیاستی (نظارت دولت بر کنترل قیمت محصولات کشاورزی، عدم کنترل واردات کشاورزی و غیره )، عوامل فرهنگی (نبود فرهنگ مناسب خرید، مصرف و نگهداری محصولات در بین مصرف کنندگان ، اصل مصرف گرایی و تجمل گرایی )، عوامل دانشی (بسیاری از دست اندرکاران در بخش فراوری و توزیع محصولات کشاورزی واسطه ها هستند که اطلاعات درستی از محصولات و شرایط نگهداری آنها ندارند و تنها هدفشان افزایش سود است و کشاورزان هم در بعضی موارد دانش ضعیفی دارند) و عوامل طبیعی و بیولوژیکی (شامل دمای بالا، شرایط نامطلوب تولید، صدمات ناشی از فعالیت های زراعی ، برداشت در زمان نامناسب ، شیوع آفات و انواع بلایای طبیعی مانند سل ی و یخبندان ).
(
, 
, 
)
