Abstract:
کتاب «مدیریت آموزشی: تئوری، تحقیق و کاربرد» که توسط استاد محترم جناب آقای دکتر علی شیرازی تألیف شده، تلاشی برای کمبود منابع درسی مدیریت آموزشی بوده است. هدف مقاله، بررسی تحلیلی و بیان نقاط قوت و ضعف محتوی کتاب است. این اثر محاسنی دارد اما از کاستیهایی نیز رنج میبرد که رفع آن میتواند بر غنای مباحث کتاب بیفزاید. نویسندۀ کتاب در کاربرد اصطلاحات تخصصی و معادلسازی واژههای خارجی بهغیراز مواردی چند، دقت لازم را داشته و ازلحاظ مطابقت با سرفصلهای مصوب قابل قبول است. محتوا باارزشهای اسلامی و ایرانی سازگار است. کتاب مذکور به تاریخچۀ رشته و نظریهپردازی در مدیریت آموزشی نپرداخته؛ و آثار مهم منتشرشده مدیریت آموزشی را بررسی نکرده از اینرو، تصویر جامعی از مدیریت آموزشی را در ایران و جهان فراهم نمیکند. همچنین، پیشرفتهای معرفتشناختی در مدیریت آموزشی و تولید دانش در سدههای گذشته ارائه نشده است. متأسفانه، بر خلاف عنوان خوب کتاب، بهاحتمالزیاد، دانشجویان با خواندن آن، نمیتوانند به فهم جامعی از ویژگیهای منحصربهفرد مدیریت آموزشی و درک نظاممندی از دانش کاربردی و نظری این رشته دست یابند. امید است که در ویرایش بعدی پیشبرد مباحث نوین حوزۀ مدیریت آموزشی موردتوجه قرار گیرد بهگونهای که به تدوین برنامۀ درسی آمادهسازی رهبران مدارس کمک کند.
The book “Educational Management: Theory, Research, and Practice”, authored by Ali Shirazi, has been an attempt to address the lack of educational management resources. The purpose of this review is to analyze and illustrate the strengths and weaknesses of the book. It is a good work, but it also suffers from shortcomings that can add to the richness of the book’s discussions. The author of the book has appropriately used the terms and the equivalence of foreign words, with few exceptions, which are acceptable in accordance with the approved headings. The content is consistent with Islamic and Iranian values. The book does not deal with the history of the field and theories in educational management; it does not examine the major published works of educational management and thus does not provide a comprehensive picture of educational management in Iran and the world. Also, epistemological advances in educational management and knowledge production have not been made in previous centuries. Unfortunately, unlike the good title of the book, it is unlikely that students will be able to read a comprehensive understanding of the unique features of educational management and a systematic understanding of applied and theoretical knowledge in the field. It is hoped that the next edition will promote the development of new topics in the field of educational management in order to assist in the preparation of the curriculum for school leaders.
Machine summary:
هدف اصلی این مقاله نقد و بررسی شکلی ـ محتوایی کتاب مدیریت آموزشی: تئوری، تحقیق، و کاربرد است که دانشیار محترم گروه مدیریت دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد، جناب آقای دکتر علی شیرازی، آن را تألیف کرده است.
درادامۀ فصل، به موضوع مدارس غیرانتفاعی، تمرکززدایی، و مدیریت آموزشی بهعنوان راهکارهای تغییر نظام آموزش و پرورش پرداخته شده است، اما نویسنده بهصورت عملی مشخص نکرده است که چگونه در نظام متمرکز آموزشی ایران و باوجود مشکلات ساختاری و فرهنگی موجود بیانشده میتوان با استفاده از این راهکارها به تغییر نظام آموزشی دست زد.
از ایرادات محتوایی این فصل آن است که بحث تعارض در حوزۀ رفتار سازمانی و مدیریت مدارس بسیار دارای اهمیت است و نویسندۀ محترم میتوانست آن را درقالب یک فصل مجزا ارائه کند.
فصل پانزدهم، این فصل با شانزده صفحه تحت عنوان راهنمایی نامگذاری شده و نخست در آن رهبری تدریس تعریف شده، نقش مدیر مدرسه و عوامل تأثیرگذار در یادگیری موردبررسی قرار گرفته و سپس کمک به معلم برای بهبود یادگیری تشریح شده و درنهایت به موضوع راهنمایی تدریس در مدارس پرداخته شده است.
ـ بخش چهارم: مدیریت آموزشی و بهسازی مدارس فصل شانزدهم، این فصل با نوزده صفحه متن با عنوان تغییر در سازمانهای آموزشی و با مقدمهای دربارۀ ماهیت و اهمیت تغییر و تعریف آن آغاز میشود و نظریههای مربوط به تغییر بررسی شده و موانع فردی و سازمانی پیشِروی تغییر را شناسایی کرده و درپایان تغییر و اصلاح در سازمانهای آموزشی توضیح داده شده است.