Abstract:
بیشترین فعالیتهای لرزهای درشمال شرق ایران، در اطراف سیستمهای گسلی اصلی که اکثرا در راستایی تقریبا NW-SE توزیع یافتهاند، مشاهده میشود. تحلیلهای فرکتالی به روش مربع شمار در شرق ایران انجام شد که برای این منظور منطقه مطالعاتی را به (12) محدوده مجزا تقسیم و هر محدوده را بطور جداگانه تحلیل نمودیم. بعد فرکتالی بین مقادیر 0 تا 2 تغییر میکند اگر بعد فرکتال نزدیک به صفر باشد، نشان دهنده این است که گسلها و زمین لرزهها در یک نقطه متمرکز شدهاند و اگر بعد به عدد 2 نزدیک باشد نشان دهندهی پراکندگی گسلها و زمینلرزها در کل محدوده است. در واقع این روش مقایسهایی بین مناطق همجوار از لحاظ نرخ فعالیت لرزهایی میباشد. براساس نتایج بدست آمده با فاصله گرفتن از سیستم گسلی اصلی در منطقه که دارای روند NW-SE بوده، از میزان بعد فرکتال و در نتیجه لرزهخیزی کاسته میشود که این امر نشان دهنده وجود ناپیوستگی در سیستمهای گسلی اصلی در منطقه میباشد. مقدار بالای بعد فرکتال در محدودههای قائن، بشرویه و تربتحیدریه و همچنین کاهش در مقدار بعد فرکتال محدودههای بیرجند، گزیک و تایباد، پیشنهاد میکند که منطقه انتهایی سیستمهای گسلی اصلی در شرق در منطقهی محدودههای بیرجند و تایباد باشد. براساس تحلیل فرکتالی گسلهای منطقه و بررسی دادههای لرزهای، عمده فعالیت لرزهای درشمال شرق ایران با الگوی زمینلرزههای درون قارهای با عمق کم (اکثرا بین 10- 20 کیلومتر) بوده و در ارتباط با چشمههای خطی (گسلهای) اصلی در منطقه و یا شاخههای فرعی آنها رخ میدهد. همچنین توزیع ابعاد فرکتالی حجمی و سطحی شمال شرق ایران نشان دهنده فعالیت لرزهای بالاتر در بخشهای مرکزی و غربی آن نسبت به سایر مناطق مجاور میباشند.
Most of the seismic activities in north-east of Iran are observed around the major fault systems which have mostly been distributed along the approximate direction of NW-SE. Fractal analysis was performed in north-eastern Iran by the method square-counting for the sake of which the study area was classified into 12 regions and each region was analyzed separately. Fractal dimension is ranged between 0 and 2. If Fractal dimension is approximate 0, it will indicate that the faults and earthquakes have been centered in one place. If Fractal dimension is approximate 2, it will indicate that the faults and earthquakes have been dispersed in the area. In fact, this comparative method is a vibrated action among neighbor areas. Based on the results by distancing from the main fault systems in the region that possesses the trend of NW-SE, The fractal dimension of seismicity is reduced .This indicates the existence of discontinuity in the major fault systems in the region. The high rate of fractal dimension of the regions of same Qaen, Boshruyeh and Torbat – e –Heydarieh as well as the reduction in the rate of the fractal dimension of the blocks of Birjand, Gazik and Taybad, suggest that the terminal area of the major fault systems in the east is located in the area of Taybad and Birjand blocks. On the basis of Fractal analysis of the fault zone and the study of the seismic data, most of the seismic activity in the north - East of Iran is based on the pattern of intercontinental earthquakes of low depth (mostly between 10-20 km) and occurs in relation to the primary linear sources (faults) in the area or their secondary branches. The distribution of voluminal and superficial fractal dimension of the East of Iran Also, indicates the higher seismic activity in the central and western parts in regard to other adjacent.
Machine summary:
براساس تحلیل فرکتالی گسل های منطقه و بررسی داده های لرزه ای، عمده فعالیت لرزه ای درشمال شرق ایران با الگوی زمین لرزههای درون قارهای با عمق کم (اکثرا بین ١٠- ٢٠ کیلومتر) بوده و در ارتباط با چشمه های خطی (گسل های) اصلی در منطقه و یا شاخه های فرعی آنها رخ میدهد.
اگر سیستم گسلی منطقه 1- Hirata 2- Idziak and Temper 3 -Silesian 4 - Angulo- Brown et al 5- Guerrero 6 - Okubo and Aki 7 -Suk Moon et al از ساختار خود تشابهی ١ که توسط (مندلبورت، ١٩٨٣)٢ ارائه شده، تبعیت کند، (N)ri را میتوان از رابطه زیر محاسبه نمود: )به تصویرصفحه مراجعه شود) بطوریکه (D) عبارت از بعد فرکتالی سیستم گسلی است .
)به تصویرصفحه مراجعه شود) شکل ٥: نمودار حاصل از بررسی فرکتالی زمین لرزه ها در منطقه مورد مطالعه با توجه به نمودار مشخص میشود که محدوده قائن دارای بیشترین بعد فرکتالی مربوط به زمین لرزهها میباشد.
)به تصویرصفحه مراجعه شود) شکل ٦: محدوده های منطبق بر نقشه های زمین شناسی ١:٢٥٠٠٠٠ به همراه موقعیت زمین لرزه ها 1 - Hirata 2 - Angulo et al 3 - Middle American Trench 4 - Middle American Trench 5 - Silesian نتیجه گیری بررسی انجام شده نشان میدهد بیشترین فعَالیت های لرزه ای در منطقه ، در اطراف سیستم های گسلی اصلی توزیع یافته اند.