Abstract:
امام علی ع دربالاترین مقام بعد از پیامبر ص و بهعنوان قرآن ناطق به معرفی همهجانبه قرآن کریم پرداخته ا ست
که برخی از سخنان گهربار ایشان در نهجالبلاغه گرداوری شده است. توصیف ویژگیهای قرآن از منظر نهجالبلاغه
به دو صورت میباشد. در رویکرد تطبیقی امام علی ع با استناد به یات قرآن ویژگیهای قرآن را تبیین نمودهاند؛ به
این معنا که شاخصه کلی این ویژگیها در قرآن بهصورت لفظی یا موضوعی نمود دارد و امام ان ویژگیهای کلی را
شرح و تبیین مینمایند. در رویکرد تحلیلی امام علی ع بانگرشی جامع به قرآن کریم ویژگیهای این آخرین کتاب
آسمانی را از جنبه معرفتی و تفسیری بیان میدارد. در نگاه امام علی ع قرآن کتابی کامل و جامع و دارای مفاهیم
والایی لست که روشن کننده هر چیزی درراه هدایت انسان است. قرآن بهترین گفتار است که با مرور زمان نه مفاهیم
ان کهنه و نهخوانندگان از تکرزر ان خستهمی شوند. امام علی ع قرآن را کتابی جاویدان میداند که سرچشمه یمان
و بنیاد اسلام است. در این جستار به معرفی اجمالی قرآن از منظر نهجالبلاغه پرداختهشده و از این رهگذر تصویری
از صفات و ویژگیهای قرآن در دو محور تطبیقی و تحلیلی بیان گردیده است.
Machine summary:
روایات معتبر منقول از فریقین ازجمله: حدیث منزلت، (نک: حسکانی، 1411 ق:2/21؛ ابن ابی الحدید، 1404 ق: 18/24؛ ابن حنبل، 1404 ق: 3/50؛ طبری، 1403 ق: 3/104) حدیث غدیر، (نک: حاکم نیشابوری، 1406 ق: 3/109؛ قندوزی، 1418 ق: 32؛ متقی هندی، 1409 ق: 15/91) حدیث ثقلین، (نک: مسلم، بی تا: 2/1873؛ ترمذی، بی تا: 5/663) احادیث اتفاق قرآن و امام علی (ع) یا اتفاق امام علی (ع) و حق (سیوطی، 1411 ق: ص 173) همه حجیت قولی- فعلی و تقریری امام علی (ع) را اثبات میکنند و این مطلب را بیان میدارند که سخنان ایشان در کنار سخنان پیامبر اکرم (ص) حجیت تام داشته و قابل استناد و عمل در حوزه دین است.
(نهجالبلاغه، خطبه 192) بنابراین امام علی (ع) مصداق بارز قرآن ناطق است و میتواند قرآن کریم را آنگونه که هست معرفی و تفسیر کند.
(جوادی آملی، 1384: ص 107) امام علی (ع) بعد از پیامبر اکرم (ص) کاملترین و سزاوارترین فرد برای معرفی قرآن کریم است و این امر از دو جهت قابلاثبات است؛ یکی ازآنجهت که امام علی (ع) جزء اهلبیت (ع) است و هر چه درمورد استحقاق آن ذوات مقدس برای تحلیل قرآن و معارف آن رسیده باشد، شامل حضرت علی (ع) خواهد شد و دیگر از جهت نصوص ویژهای که درباره صلاحیت علمی و عملی شخص آن حضرت رسیده است.
بنابراین امام علی (ع) کاملترین و سزاوارترین فرد برای معرفی قرآن کریم است و این امر در بیانات گهربار ایشان و بهخصوص در کتاب عظیم نهجالبلاغه متجلی است.