Abstract:
امروزه پژوهشگران خرافهگرایی را بهعنوان یکی از انحرافات اجتماعی نقد و بررسی کردهاند و ورزش نیز بهعنوان یک پدیدة درخور توجه با ماهیت پیشبینینشدنی از رواج خرافات مصون نبوده است. خرافهگرایی یکی از معضلات رایج در ورزش امروزی محسوب میشود؛ بنابراین، این پژوهش با هدف شناسایی ابعاد گرایش به خرافات در ورزش ایران انجام شد. پژوهش حاضر با رویکرد اکتشافی بهصورت کیفی و روش دادهبنیاد انجام شد. ابتدا با استفاده از مطالعة کتابخانهای فهرست مقدماتی عوامل موثر بر گرایش به خرافات شناسایی شد و سپس مصاحبههای نیمهساختاریافته با 15 نفر از کارشناسان آگاه از موضوع پژوهش اجرا شد. برای تحلیل دادهها از روش استقرای منطقی در سه مرحلة کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. بعد از مصاحبه با کارشناسان، نتایج در کدگذاری باز نشاندهندة شناسایی 83 کد در گرایش به خرافات در ورزش ایران بود. سپس در مرحلة کدگذاری محوری، نشانها در 22 مفهوم طبقهبندی شدند. درنهایت نیز سه مولفة شناساییشدة حاصل از کدگذاری انتخابی شامل مقولة ساختاری، زمینهای و رفتاری طبقهبندی شدند. بهنظر میرسد یک راهبرد قطعی برای مقابله با خرافهگری در ورزش وجود ندارد و علاوهبر آموزش در هر سه سطح کلان، میانی و خرد، به مکانیسمهای اجتماعی، ایجاد مطلوبیت و بهرهگیری از نمادهای غیرخرافی و درنهایت خودسازیهای روانی و هیجانی ورزشکار نیاز است.
Today, superstition has been criticized by researchers as one of the social deviations, and sport has not been immune from the propagation of superstition as an important social phenomenon with an unpredictable nature. Since superstition is one of the most common problems in modern sport, the purpose of this study was to identify the dimensions of tendency toward superstitions in Iranian sport. The exploratory approach was conducted qualitatively and grounded theory method was used. Firstly, by identifying the effective factors in the library of the Preliminary List, semi-structured interviews were conducted with 15 knowledgeable experts. For data analysis, logic inductive method was used during three open, axial and selective coding stages. After interviewing the experts, the results in open coding indicate that 83 codes were identified in superstitions in Iranian sports. Then at the axial coding stage, the tags were categorized in 22 concepts. Finally, 3 identified components derived from selective coding including structural, contextual, and behavioral categories were classified. It seems that there is no definite strategy for communicating with superstitions in sport, and in addition to training at all three levels of macro, middle, and wisdom, there is a need for social mechanisms, the creation of desirability and the use of non-homogeneous symbols and ultimately self-development Athlete's mental and emotional aspects.
Machine summary:
برخی پژوهشگران معتقدند که رفتارهای خرافی نوعی احساس کنترل غیرواقعی حوادث آینده به فرد میدهند و درواقع عوامل استرسزا به تلاش فرد برای بهدستگرفتن کنترل اوضاع از طریق توسل به خرافات در مواجهه با اضطرابهای موجود منجر میشوند (ویلسون، گریو، استروسکی، مینالتوسکی 6 r"/>r"/>، 42 Damisch Womack Jahoda Foster & Kokko McCartney Wilson, Grieve, Ostrowski, Mienaltowski & Cyr خرافات در نتیجة اطمیناننداشتن به رویدادهای تصادفی یا کنترلنشدنی پدید میآید و ورزش نیز بهعنوان یکی از پدیدههای گستردة پیشبینینشدنی از رواج خرافات مصون نبوده است و خرافات یکی از معضلات رایج در آن محسوب میشود.
گروهی از پژوهشگران نیز عوامل اجتماعی، جامعهشناختی و روانشناسی را در گرایش به پدیدة خرافات مؤثر میدانند؛ چنانچه از بعد اج Becker Matute Berger Schippers & lange Hamerman & Morewedge Dömötör, Ruíz-Barquín & Szabo Brevers, Dan, NoeL & Nils ابراهیمی و آبتین (2016) بیان کردهاند که بین نوگرایی و گرایش به خرافات رابطة معکوس و معنادار وجود دارد و میانگین گرایش به خرافات در بین شاغلان بهطور معناداری بیشتر از افراد غیرشاغل است.
دموگرافی اگر با مؤلفههایی ازجمله جنس، شغل دوم و درآمد درنظر گرفته شود، بهعنوان یکی از مقولاتی است که بسیاری از پژوهشگران دربارة آن بحث کردهاند و با مطالعات آنها همسوست؛ ازجمله سپهر (1997)، مونیکوت Vyse Schippers & Van Lange Malinovski Thalbourne & Hensley Peltzer Irwin Zvan, Zenic, Sekulic, Cubela & Lesnik Storch, Storch, Welsh & Okun اضطرابهای ناشی از حضور در مسابقات ورزشی دانستند.