Abstract:
تشویق و تنبیه در اسلام جنبه تربیتی دارد.یعنی برای تربیت بهتر نیروهای انسانی و افزایش کیفیت و کارایی آنان تشویق یا لزوما تنبیه می‌شوند.
تشویق و تنبیه باید توأم باشد اگرچه تقدم با تشویق است.البته بسیاری از روشهای رفتاری،تنبیهی است. تنبیهاتی که عموما با شدت هم توأم است در قرآن تشویق و تنبیه درکنار هم ذکر شده است.
فبعث الله النبیین مبشرین و منذرین
،پس خداوند پیامبران را با سلاح بشارت‌دهنده و بیم‌دهنده برانگیخت.
تشویق و تنبیه در مدیریت اسلامی پاداش یا سزای اعمال انسان است.باید در مقابل خدماتی که کارکنان ارائه می‌دهند یا ضعفها و سستیهایی که از خود نشان می‌دهند،عکس العمل مناسب نشان داده شودباید از افرادی که کارشان را درست و به موقع انجام می‌دهند قدردانی گردد و از افرادی که سستی و بی‌تفاوتی نشان می‌دهند انتقاد شود.نباید در برابر خوبیها و بدیها یکسان و بی‌تفاوت بود زیرا این بی‌تفاوتی سبب ایجاد ضعف در افراد خوب و سستی بیشتر در افراد ضعیف می‌شود.
در قرآن کریم متجاوز از 120 مرتبه مشتقات«انذار»و بیش از 40 بار از مشتقات«بشارت»استفاده شده است.قسمت مهمی از آیات قرآن توصیف نعمتهای معنوی و مادی بهشت است که تشویقی برای حرکت بسوی نیکیها و پاکیهاست و در بخش عظیمی از مجازاتهای جسمانی دوزخیان سخن می‌گوید که یک عامل بازدارنده است.
روش تشویق و تنبیه در مدیریت اسلامی از پیامبران و برگزیدگان الهی اقتباس شده است آنها هم بشارت می‌دادند و هم می‌ترساندند.مومنان را به نعمتها و پاداشهای بزرگ الهی بشارت می‌دادند،که در واقع همان تشویق است و گناهکاران را ازعذاب الیم آخرت می‌ترساندند،که این در حقیقت نوعی تنبیه محسوب می‌شود.
Machine summary:
"(34) (*)مدرس دانشگاه و مدیر امور پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه مدیران و رهبران سازمانها باید قدرت دخالت در اموری مانند:استخدام،اخراج،توبیخ،تنبیه،ترفیع و یا منتقل کردن افراد را داشته باشند آنها بوسیله اعطاء پاداش و یا تنبیه است که می‌توانند در رفتار زیردستان خود نفوذ کرده و رفتار اشخاص را برابر خواسته و میل خود تغییر دهند در حقیقت هنگامی که یک مدیر عالی سازمان مسئولیت و یا تکلیفی را به عهدهء فردی واگذار می‌کند، اگر کیفر و پاداش در کار نباشد،واگذاری مسئولیت و یا تکلیف به شخص بی‌معنا است.
سنگین‌ترین وظیفه مدیریت بردوش انبیاء و پیامبران الهی بوده و بارزترین صفت آنها«بشارت»و«انذار»است چنانکه قرآن درباره پیامبر اسلام می‌فرماید:«یا ایها النبی انا ارسلناک شاهدا و مبشرا و نذیرا و داعیا الی الله باذنه و سراجا منیرا» (1)-(سوره بقره-آیه 213) (2)-(سوره کهف-آیه 88) به هرحال وظیفه هرمدیر و فرمانده این است که از افراد زیر،تشویق به عمل آورد: -آنها که وظائف خود را به خوبی انجام می‌دهند و در نظم و انظباط و وظیفه‌شناسی نمونه‌اند.
(13) در این آیه،خداوند کسانی را که در مقابل دلایل روشن و آشکاری که از جانب پیامبر الهی ارائه می‌شود تسلیم نمی‌شوند و ایمان نمی‌آورند تهدید می‌کند و به آنان گوشزد می‌کند اینگونه افراد توسط مدیریت تنبیه خواهند شد و بااین روش سعی می‌کند آنها را به انجام دادن رفتار مطلوب وادار کند در مدیریت اسلامی قدرت تنبیه به عنوان یکی از کانالهای نفوذ در افراد کاربرد دارد.
در مدیریت اسلامی،پاداش و تنبیه باید توأم باشند اگر یکی باشد و دیگری نباشد اثربخش نیست در مدیریت اسلامی،استفاده از قدرت پاداش برای همه افراد و گروهها در یک سازمان عمومیت دارد و نباید در این زمینه تبعیض باشد که در این‌صورت مخرب می‌باشد."
(
, 
, 
)
