پژوهشی پیرامون سنجه‌های جایگزین در نظام اف 1000 با شاخص‌های استنادی گوگل پژوهشگر Journal Article

این پژوهش با هدف سنجش رابطه‌ی بین سنجه‌های جایگزین (آلتمتریکس) در نظام اف هزار و شاخص استناد در گوگل پژوهشگر انجام شده است. نوع پژوهش کاربردی و از روش‌های پیمایشی، تحلیل استنادی و وب‌سنجی با رویکرد تحلیلی- توصیفی استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش 218 مقاله تحقیقاتی در حوزه زیست پزشکی نمایه شده در نظام اف هزار در بازه زمانی 2012-2014 می‌باشد. نمونه مورد مطالعه تعداد 100 مقاله تحقیقاتی است که بطور هدفمند بر مبنای بازه زمانی مورد نظر از نظام اف هزار انتخاب شده است. متغیرهای مرتبط با سنجه‌های جایگزین (بارگیری و بازدید) و تعداد نویسندگان و وضعیت تامین اعتبار مقاله‌ها، از نظام اف هزار و متغیر مرتبط با سنجه استناد از گوگل پژوهشگر استخراج شده است. داده‌های پژوهش به روش آمار توصیفی و استنباطی و با نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند. نتایج پژوهش نشان داد که بین شاخص‌های جایگزین (بارگذاری و بازدید) و شاخص‌های استنادی همبستگی مثبت و معنادار برقرار است. همچنین یافته‌ها بیانگر آن است که شاخص‌های جایگزین خود نیز با یکدیگر رابطه مثبت و قوی دارند. متغیرهای تعداد نویسندگان و تامین اعتبار مقاله‌ها با هیچ کدام از سنجه‌های جایگزین یا شاخص‌های استنادی رابطه معنی داری نداشتند. بر این اساس، سنجه‌های جایگزین روش جدیدی را برای اندازه‌گیری تاثیر نویسندگان و انتشارات ارائه می‌دهند که می‌تواند مکمل شاخص‌های سنتی ارزیابی پژوهش باشد. همچنین رابطه معنادار بین سنجه‌های جایگزین و سنجه‌های استنادی بیانگر آن است که ترکیب شاخص‌های سنتی و جایگزین پیشینه‌ی کامل‌تری از نویسندگان و مقاله‌ها را ارائه خواهند داد که می‌تواند ابعاد روشن‌تری از روش‌های علمی ارزیابی پژوهش را فراهم کند.

The purpose of this study was to assess the relationship between altmetrics measures of F1000 website and citation Indexes of Google scholar. Applied research and survey methods, citation analysis, and webometrics with descriptive analytical approach are used. The study population comprised 218 biomedical research papers have been indexed in F1000 system in the period 2012-2014. A sample of 100 research articles were purposely selected from F1000 system based on the purpose of the research. Variables associated with altmetrics measures were extracted from F1000 and variables associated with citation measures were from Google scholar. Data analysis was conducted by SPSS software version 16 using descriptive and inferential statistics. The results of this study indicate a significant positive correlation between variables associated with altmetrics and citation measures. They also confirm a strong positive correlation between Altmetrics indicators. However, the measures of the number of the authors and the funding supply of the articles show no significant correlation with altmetrics and citation measures. So an Altmetrics measure presents a new way to measure the impact of writers and publications which is a complementary to traditional assessment indicators. The significant correlation between altmetrics and citation metrics indicate that combination of traditional and altmetrics indicators presents a more complete history of the writer or the article which provides clear dimensions of scientific assessment of research.

همچنـين ، در سـنجه هـاي استنادي ، شاخص تأثيرگذاري يک مقالۀ علمي صرفاً استناد به آن مقاله است ؛ حال آنکه ، چه بسيار مقاله هايي که چندين بار مورد مطالعه قرار گرفته انـد، ولـي بـه آن هـا اسـتناد نمـي شـود، بلکـه جنبـۀ کاربردي مقالـه مـد نظـر قـرار مـي گيـرد ( Brody and ;٢٠١٤ Bazrafshan, Haghdoost, and Zare . (2012 سنجه هـاي جـايگزين برگرفتـه از اصـطلاح «alternative metrics» اسـت کـه بـه عنـوان يـک اصطلاح کلي مرتبط با شيوة استفاده از رسانه هاي اجتماعي و ترکيب آن هـا بـا روش هـاي ارزيـابي علمي سنتي و به عنوان روش ايجاد و مطالعۀ شاخص هاي جديـد مبتنـي بـر وب بـه منظـور تجزيـه و تحليل و اطلاع رساني پژوهش هاي علمي تعريف شده است (٢٠١٢ . (1390) «مزارعي » با بررسي رابطه ميان بازشناخت توليـدهاي علمـي و نشـان گـذاري آن هـا در سـايت يولايک در قلمرو موضوعي علم اطلاعات و دانش شناسي به اين نتيجه دست يافت کـه بـين شـمار 895 استناد و نشان هاي مقاله ها رابطۀ معنادار ضعيفي وجود دارد و همچنين ، رابطۀ معنادار متوسطي ميـان ضريب تأثير مجلات و ميانگين نشان هاي آن ها مي توان مشاهده کرد (١٣٩٢). «کاسـتاس ، زاهـدي و ووترس » در پژوهش خود بـه ايـن نتيجـه دسـت يافتنـد کـه تـراکم تعـداد شـاخص هـاي جـايگزين رسانه هاي اجتماعي بسيار پايين است و بين شاخص هاي جايگزين و استنادها رابطۀ مثبت و ضـعيفي وجود دارد (٢٠١٤ Costas, Zahedi, and Wouters). com/issue26-january-2012/f1000-journal-rankings-an alternative-way- to-evaluate-the-scientific-impact-of-scholarly-communications/ (accessed April 20 2013).