Abstract:
با توجه به نیاز پژوهشگران حوزه علوم پزشکی به یافتههای علمی روزآمد و معتبر در این حوزه، ارزیابی مجلات حوزه علوم پزشکی حائز اهمیت است. از سوی دیگر، پژوهشگران بهمنظور انتشار مقالات خود به دنبال مجلات معتبر حوزه فعالیت خود هستند. از آنجا که بخش عمدهای از مجلات حوزه علوم پزشکی در ایران توسط دانشگاههای علوم پزشکی منتشر میشود، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی مجلات دانشگاههای علوم پزشکی ایران در پایگاه استنادی گوگل اسکالر بین سالهای 2010-2014 با تاکید بر دو عامل تاثیرگذاری علمی یعنی ضریب تاثیر و شاخص هرش انجام گرفته است. به منظور گردآوری دادهها از نرمافزار تحلیل استنادی publish or perish، استفاده شده است. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار اکسل و SPSS16 صورت گرفته و در تحلیل دادهها از شاخصهای توصیفی و آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. بر اساس نتایج پژوهش در مجموع 38717 عنوان مقاله از 130 عنوان مجله مورد بررسی در بازه زمانی پژوهش، در گوگل اسکالر نمایه شده بود که این تعداد مقاله، 61938 استناد دریافت کرده بودند؛ یعنی 6/1 استناد به ازای هر مقاله. میانگین کل شاخص هرش جامعه پژوهش 7 و میانگین کل ضریب تاثیر مجلات جامعه پژوهش 31/1 بود. نتایج حاصل از آزمون همبستگی اسپیرمن نشان داد که دو متغیر زبان مجله و تعداد مقالات مجله با شاخصهای علمسنجی تعداد استناد دریافتی، شاخص هرش و ضریب تاثیر مجلات جامعه پژوهش رابطهای مثبت و معنیدار دارند. همچنین، رابطه بین شاخص هرش و ضریب تاثیر مجلات جامعه پژوهش نیز معنیدار بود. بهنظر میرسد با توجه به همبستگی بالا میان شاخص هرش و ضریب تاثیر مجلات، میتوان در ارزیابی مجلات از این دو شاخص بهعنوان مکمل یکدیگر استفاده کرد. با توجه به نتایج این پژوهش توصیه میشود دانشگاههای علوم پزشکی ایران که سهم عمدهای در تولید اطلاعات علمی حوزههای علوم پزشکی ایران دارند، با اقداماتی از جمله نمایه کردن مجلات خود در پایگاههای اطلاعاتی معتبر، دسترسپذیر کردن مجلات و نمایه کردن آنها در موتور جستجوی علمی گوگل اسکالر از طریق انبارههای داده و ترغیب پژوهشگران به انتشار مقالات خود در وبسایتهای شخصی و یا شبکههای اجتماعی مثل ریسرچگیت، شانس بازیابی و دریافت استناد بیشتر را افزایش دهند. همچنین، پیشنهاد میشود تمامی مجلات فارسی زبان جامعه پژوهش مقالات خود را به همراه چکیده انگلیسی و یا بهصورت متن کامل به هر دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر کنند تا شانس دریافت استناد افزایش یابد.
Due to medical researchers need for updated and valid scientific findings in their research area, it is important to evaluate medical journals. On the other hand, researchers are looking for prestigious journals to publish their articles in their field of activity. Because much of the medical journals in Iran published by Universities of Medical Sciences, this study aimed to evaluate Iranian Medical Sciences Universitieschr('39') research journals in Google Scholar citation database between 2010-2014, with emphasis on both scientific impacts: The Journal Hirsch index and Journal Impact factor. In order to collect data the researchers used publish or perish, which is a citation analysis software. Data were analyzed by descriptive statistics and Spearman correlation test using Microsoft Excel and SPSS16. The results showed that a total of 38,717 articles from 130 surveyed journals in the period of study was indexed in Google Scholar and these articles had received 61,938 citations, i.e. 1.6 citations per article. Total average of Hirsch index in study population was 7 and total average of journals impact factor was 1.31. Spearman correlation test results showed that the journal language and number of journals articles have a significant positive correlation with the number of received citations, journal Hirsch index and journal impact factor. The relationship between journal impact factor and Hirsch index was significant too. It seems that due to the high correlation between journal impact factor and Hirsch index, these two indicators can be used as complementary elements in evaluating journals.
Machine summary:
از آنجــا کــه بخــش عمــده اي از مجــلات علــوم پزشــکي در ايــران توســط دانشــگاه هاي علــوم پزشــکي منتشــر مي شــود، پژوهـش حاضـر بــا هـدف ارزيابـي مجـلات دانشـگاه هاي علـوم پزشـکي ايـران در پايــگاه اســتنادي «گوگل اســکالر» در ســال هاي ٢٠١٠-٢٠١٤ بــا تأکيــد بــر دو عامــل تأثيرگــذاري علمــي يعنــي ضريــب تأثيــر و شــاخص «هــرش » انجــام گرفتــه اســت .
از آنجــا کــه بخــش عمــده اي از مجــلات علــوم پزشــکي در ايــران توســط دانشــگاه هاي علــوم پزشــکي منتشــر مي شــود، پژوهــش حاضـر بـا هـدف ارزيابـي مجـلات علمي -پژوهشـي دانشـگاه هاي علـوم پزشـکي ايـران در پايـگاه اســتنادي «گوگل اســکالر» طــي ســال هاي ٢٠١٠-٢٠١٤ بــا تأکيــد بــر دو عامــل تأثيرگــذاري علمـي يعنـي ضريـب تأثيـر و شـاخص «هـرش » انجـام گرفتـه اسـت .
بنابرايـن ، پژوهـش حاضـر بـر آن اسـت کـه بـا ارزيابـي تأثيرگـذاري علمـي مجـلات علمي -پژوهشــي دانشــگاه هاي علــوم پزشــکي ايــران بــر اســاس دو شــاخص «هــرش » و ضريــب تأثيــر در پايــگاه اســتنادي «گوگل اســکالر»، خــلأ موجــود در ايــن زمينــه را برطــرف کــرده و بــه بررسـي رابطـۀ بيـن ايـن دو شـاخص در جامعـۀ مـورد مطالعـه بپـردازد.
پرســش پژوهــش : وضعيـت مجـلات علمي -پژوهشـي دانشـگاه هاي علـوم پزشـکي ايـران از نظــر شــاخص هاي علم ســنجي ارائه شــده در «گوگل اســکالر» (تعــداد مقــالات ، تعــداد اســتنادهاي دريافتـي ، شـاخص «هـرش » و ضريـب تأثيـر) چگونـه اسـت ؟ بــراي پاســخ بــه ايــن پرســش ، داده هــاي به دســت آمده از نرم افــزار «پابليــش اُر پريــش » در جداولــي به تفکيــک زبــان مجــلات و بــر اســاس دو شــاخص «هــرش » و ضريــب تأثيــر مجــلات مرتـب شـده اسـت (جـداول ١ تـا ٤).