Abstract:
پسته یکی از محصولات عمده‌ی ارزآور صادراتی ایران است که توسط کشورهای محدودی در جهان عرضه شده و متقاضیان زیادی در بازار جهانی دارد. در این بررسی با استفاده از آمار سال‌های 1980- 2010 میلادی و با رهیافت خود توضیح برداری (VAR)، تحلیل‌های واکنش به ضربه و تجزیه واریانس خطای پیش‌بینی، عوامل مؤثر بر عرضه و تقاضای صادرات پسته ایران مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج به‌دست آمده از الگوی همجمعی نشان‌دهنده‌ی آن است که هر یک از متغیرهای میانگین درآمد کشورهای واردکننده، نرخ واقعی ارز و تولید داخلی پسته، با عرضه و تقاضای صادرات پسته ایران در بلندمدت رابطه مثبت و معنادار خواهند داشت، درحالیکه تولید در دیگر کشورها و قیمت داخلی پسته در بلندمدت با عرضه و تقاضای صادراتی محصول، رابطه منفی و معنادار دارند. همچنین تجزیه واریانس خطای پیش‌بینی نشان‌دهنده آن است که بیشترین تأثیر‌گذاری بر نوسانات عرضه صادرات پسته در ایران از خود متغیر ناشی می‌شود و مؤثرترین عامل بر نوسانات تقاضای جهانی صادرات نیز، متغیر عرضه صادرات ایران بوده و پس از آن در بلندمدت قیمت صادراتی ایران نیز تأثیر گذار خواهد بود.
One of Iran’s major lucrative export products, offered by a limited number of countries in the world, yet having a large range of customers is pistachios. The study taking advantage of the statistics from 1980 to 2010 and with Vector Auto Regression approach (VAR), Impulse Response Analysis and forcast error variance decomposition, factors affecting Iran’s export supply and demand were analyzed. The results of co-integration model reveals the fact that each of the variables of average income of importing countries, the real exchange rate and domestic production of pistachios has a significant as well as positive relation in long-term while production in other countries in addition to the domestic price of the product has a significant and negative relation with supply and demand of the exporting product in long-term. The analysis of forecast error variance decomposition, additionally, manifests the most effect on the fluctuations of supply of pistachios export in Iran is due to the variable itself, while the most effective factor on fluctuations of the global demand of the export, is the variable of Iran’s exporting supply factor, after which the same is true for the exporting price in long-term.
Machine summary:
در این بررسی با استفاده از آمار سال های ١٩٨٠- ٢٠١٠ میلادی و با رهیافت خود توضیح برداری (VAR)، تحلیل های واکنش به ضربه و تجزیه واریانس خطای پیش بینی، عوامل مؤثر بر عرضه و تقاضای صادرات پسته ایران مورد ارزیابی قرار گرفتند.
نتایج به دست آمده از الگوی همجمعی نشان دهنده ی آن است که هر یک از متغیرهای میانگین درآمد کشورهای واردکننده ، نرخ واقعی ارز و تولید داخلی پسته ، با عرضه و تقاضای صادرات پسته ایران در بلندمدت رابطه مثبت و معنادار خواهند داشت ، درحالیکه تولید در دیگر کشورها و قیمت داخلی پسته در بلندمدت با عرضه و تقاضای صادراتی محصول ، رابطه منفی و معنادار دارند.
10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 نگاره (١) توابع واکنش به ضربه عرضه صادرات پسته ی ایران با توجه به نگاره ١ میتوان به این نتیجه رســـید که در نتیجه بروز یک تکانه در متغیرهای EPI (قیمت صـــادراتی ایران )، REX (نرخ واقعی ارز) و WI (درآمد کشـــورهای واردکننده )، عرضـــه صــادرات ایران در کوتاه مدت (تا دو دوره ) کاهش و پس از آن به تدریج روند افزایشــی را خواهد داشـت .
نتایج به دســـت آمده از الگوی همجمعی نشان دهنده ی آن است که هر یک از متغیرهای میانگین درآمد کشورهای واردکننده ، نرخ واقعی ارز و تولید داخلی پسـته ، با عرضه و تقاضای صادرات پسته ایران در بلندمدت رابطه مثبت و معناداری خواهند داشـت ، در حالی که تولید در دیگر کشـورها و قیمت داخلی پسته در بلندمدت با عرضـه و تقاضـای صـادراتی محصـول ، رابطه منفی و معنادار دارند.
(
, 
, 
)
