Abstract:
انتقال نامتقارن قیمت با افزایش حاشیه بازار، رفاه تولیدکنندگان و مصرفکنندگان را تحت تأثیر قرار داده و کارایی نظام بازاریابی را کاهش میدهد. به همین دلیل تجزیه و تحلیل انتقال قیمت هم از نظر اقتصادی و هم از نظر سیاسی دارای اهمیت است. در همین راستا، این پژوهش، چگونگی انتقال قیمت بین سطوح خردهفروشی و سرمزرعه گوشت گوساله در استان آذربایجانشرقی را با استفاده از قیمتهای هفتگی در دوره زمانی فروردین 1377 تا اسفند 1390، مورد بررسی قرار داده است. برای این منظور از رهیافت همگرایی آستانهای بهره گیری شده است. نتایج آزمونهای Sup-F و Sup-LR وجود ارتباط همگرایی غیرخطی بین این دو سطح قیمت را نشان میدهد. همچنین تصریح تابعی برای الگوهای تک متغیره بر پایه آزمون Sup-F و برای الگوی چندمتغیره TVAR بر پایه آزمون Sup-LR صورت گرفت که نتایج مؤید مناسب بودن الگوی دو نظامه میباشد. نتایج الگوهای TAR و-TARM دو نظامه، نشان داد که رفتار تعدیلها آستانهای بوده و قیمتهای خردهفروشی با افزایش قیمتهای سرمزرعه با شتاب بیشتری نسبت به کاهشهای آن تغییر میکنند. نتایج الگو TVAR نیز نشان داد سازوکار انتقال قیمت آستانهای است. همچنین نتایج این الگو بیانگر تأثیرپذیری قیمتهای سرمزرعه از تغییرات قیمتهای خردهفروشی بوده و با بررسی دوسویه رابطه بین قیمتهای خردهفروشی و سرمزرعه، مزیت بهکاربردن الگوهای چندمتغیره را اثبات نمود. از آنجا که به نظر میرسد انتقال نامتقارن قیمت در بازار این محصول به دلیل وجود ساختار غیر رقابتی در صنعت کشتارگاهی به وجود آمده باشد، پیشنهاد میشود با سیاستهای حمایتی، توان چانهزنی تولیدکنندگان افزایش داده شود. همچنین تشکیل تعاونیهای بازاریابی محصولات کشاورزی متشکل از کشاورزان میتواند راهحل مناسبی برای رفع این نارسایی باشد.
Asymmetric price transmission has influence on the welfare of producers and consumers with increasing market margin and it reduces the marketing efficiency. APT is of considerable importance because it could have important, policy and economic implications. This study considered the price transmission mechanism between farm and retail levels of beef market in East Azerbaijan with weekly prices over Farvardin 1377 to Esfand 1390. In this context, threshold cointegration approach is used. The results of Sup-F and Lo and Sup-LR indicated that there is non-linear cointegration relationship between two levels of prices. The model specification for univariate and TVAR models was carried out by the Sup-F’ and the Sup-LR’ test, respectively. The result showed that the two regimes model was proper. The result of two- regime TAR and M-TAR indicated that the adjustments have threshold behavior and the retail prices response to the positive shocks more quickly than the negative. The results of TVAR model also demonstrated that the price transmission mechanism has threshold behavior and indicated that farm prices are influenced by changes in retail prices. With the comprehensive review of the relationship between the farm and retail prices, the advantage of using the multivariate models confirmed. Since it seems that non-competitive market structures is as cause for asymmetry in this market its suggested that the bargaining power be increased with supportive policy. Also make agricultural marketing cooperatives which consists the farmers could be the right solution for this problem
Machine summary:
در همین راستا، این پژوهش ، چگونگی انتقال قیمت بین سطوح خرده فروشی و سرمزرعه گوشت گوساله در استان آذربایجان شرقی را با استفاده از قیمت های هفتگی در دوره زمانی فروردین ١٣٧٧ تا اسفند ١٣٩٠، مورد بررسی قرار داده است .
قدمی کوهستانی و همکاران (١٣٨٩) نیز انتقال 1 Momentum threshold autoregressive قیمت در بازار عمودی گوشت مرغ ایران ، بین سال های ٨٨-١٣٨١ را با استفاده از الگوی آستانه - ای، مورد بررسی قرار دادند.
داده های مورد نیاز در این پژوهش ، مربوط به سریهای زمانی قیمت گوشت گوساله در سطوح خرده فروشی و سرمزرعه بوده که به صورت هفتگی از فروردین ١٣٧٧ تا اسفند ١٣٩٠ از شرکت پشتیبانی امور دام کشور و سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی تهیه گردیده است .
هر دو آزمون ها مؤید وجود ریشه واحد در سطح داده ها میباشند و نتایج بیانگر ایستایی در تفاضل مرتبه اول متغیرها است ، به عبارت دیگر، سری زمانی قیمت های سرمزرعه و خرده فروشی گوشت گوساله در استان آذربایجان شرقی انباشته از درجه یک I](١)[ هستند.
برابر رهیافت بالک و فومبی (١٩٩٧)، وجود رابطه تعادلی بلندمدت بین قیمت های سرمزرعه و خرده فروشی گوشت گوساله با به کارگیری آزمون یوهانسن سنجیده شده که نتایج آن در جدول (٢) ارائه گردیده است .
بنابر این جدول هر دو فرضیه علیت در سطح ٥ درصد رد شده و بیانگر وجود علیت دوطرفه بین قیمت های خرده فروشی و سرمزرعه گوشت گوساله در استان آذربایجان شرقی میباشد از این رو الگوهای تک متغیره نمیتواند به خوبی مکانیزم انتقال قیمت در این بازار را تبیین نماید و استفاده از الگوهای چندمتغیره که اثر هر دو متغیر را به صورت هم زمان بر روی هم بررسی مینماید، بهتر میتواند الگوی انتقال قیمت در این بازار را به تصویر بکشد.