Abstract:
عملیات والفجر10 در 23 اسفند 1366 (یک هفته به پایان سال)، به منزلهی عملیات اصلی سالانهی جمهوری اسلامی ایران در ارتفاعات و زمینهای غرب دریاچهی دربندیخان موسوم به دشت زور انجام شد. این در حالی بود که ارتش عراق میپنداشت ایران همچنان در جبهههای جنوب عملیات خواهد کرد و بر این اساس برنامهریزی کرده بود. سرعت اجرای عملیات، دسترسی سریع یگانها به اهداف، غافلگیری دشمن و عقب ماندن از اهدافش سبب شد منطقهیی به وسعت 1000 کیلومتر مربع (دشتزور) شامل 3 شهر و بالغ بر 70 روستا ابتدا محاصره و سپس تصرف شود. عراق در واکنش به استقبال مردم کرد منطقه از رزمندگان ایرانی و جبران آنچه در این منطقه از دست داد، شهرها و برخی روستاهای این منطقه از جمله حلبچه را در ابعاد وسیعی بمبباران شیمیایی کرد که به شهادت و مصدومیت حدود 10 هزار تن از مردم این منطقه و تعدادی از رزمندگان انجامید. بازتاب بینالمللی گستردهی فاجعهی حلبچه علاوه بر محافل دیپلماتیک و رسانهها، افکار عمومی را نیز به شدت تحت تاثیر قرار داد. آنچه پیش روست به طور فشرده به چگونگی انتخاب منطقهی حلبچه برای اجرای عملیات، اقدامات قبل از عملیات، شرح عملیات و ویژگیهای آن پرداخته است. بررسی آثار سیاسی و نظامی عملیات والفجر10 و بمبباران شیمیایی حلبچه مجال دیگری را میطلبد.
In 13 March 1988 (one week to the Iranian new year) , the Operation Valfajr 10 was
launched as a major annual operation of the Islamic Republic of Iran in the heights
and trains on the west of Darbandikhan Lake known as "Dasht-e-Zoor". Meanwhile,
the Iraqi Army was planning on this imagination that the Iranians continue
their operations in the south fronts. The Iranian quick operation, quick access of
the Iranian units to the specified objectives, as well as the Iraqi surprised and lost
its objectives, all caused Iraq to loss a 1000-kilometer area (Dasht-e-Zoor) including
3 towns and more than 7 villages which were sieged and then captured by the
Iranians. In reaction to the reception of the Iranian combatants by the Kurds of the
region and to compensate what lost in this region, Iraqi regime attacked the certain
regional towns and villages including Halabja extensively by the chemical weapons which caused 10/000 of the regional people and some of the Iranian combatants
to be martyred or injured. The broad international repercussion of the Halabja
disaster affected the diplomatic and media circles as well as the public opinions
extensively. This article describes shortly how the Halabja region was chosen for
the operation and discusses the pre-actions as well as the operation description
and characteristics thereof. The study of political and military results of the Operation
Valfajr 10 and the chemical bombardment of Halabja requires a separate
article.
Machine summary:
با توجه به اهمیت منطقهی کنار دریاچهی دربندیخان در سمت ارتفاع شاخ دارزین "در جنوب غربی دشتزور" و سد دربندیخان- که دو محور کلیدی در این عملیات به شمار میرفتند- و احتمال ورود دشمن به این مناطق و آسیبپذیری آن، لشکر 17 و 14 امام حسین(ع) نیز به جمع یگانهای قبلی اضافه شدند، با این حال فرمانده سپاه با در نظر گرفتن حساسیت دشمن نسبت به منطقهی عملیاتی بیتالمقدس2، مایل به ترک فعالیت در این منطقه نبود، لذا تصمیم گرفت عملیاتی محدود روی ارتفاع گوجار اجرا شود و به یگانها اعلام کرد که این عملیات برای تکمیل خط پدافندی منطقهی عملیاتی بیتالمقدس2 انجام میگیرد.
در حالی که جادهی چناره و ملخور و جادهی محور گوزیل چند روز بعد از شروع عملیات با کیفیتی پایین به منطقهی عملیات وصل شده بود، جادهی مناسب و باکیفیت نوسود- بیاره با وجود پیشبینیهای قبل از عملیات، زودتر از موعد مقرر و قبل از کامل شدن جادههای دیگر باز شد و یگانهای محور شمالی و جنوبی با استقرار در امتداد این جاده، عقبههای خود را به طور مستقیم از باختران در مسیر این جاده قرار دادند.
(22) شرح عملیات مرحلهی اول پس از بحث و بررسی دربارهی زمان آغاز عملیات والفجر10، در نهایت ساعت 2 بامداد 23 اسفند 1366 برای اجرای این عملیات انتخاب شد و بر اساس آن 33 گردان از رزمندگان یگان تحت امر سه قرارگاه عملیاتی قدس، ثامنالائمه(ع) و فتح سپاه پاسداران از محورهای گوناگون به سمت اهداف تعیین شده حرکت کردند.