Abstract:
موضوع مالکیت فکری در سال‌های اخیر به دلیل ارتباط تنگاتنگ آن با مفاهیمی چون جهانی شدن، تجارت آزاد، اقتصاد دانش بنیان و توسعه فناوری در مرکز توجه سیاستگذاران و جامعه علمی ایران قرار گرفته است. به منظور ایجاد تصویری شفاف‌تر از موضوعات مطرح شده در فعالیتهای پژوهشی ایران در حوزه مالکیت فکری و کمک به جهت گیری فعالیتهای تحقیقاتی آتی کشور در این عرصه، مقاله حاضر به تحلیل زمینه فعالیتهای پژوهشی انجام شده در حوزه مالکیت فکری در ایران اختصاص دارد. بازه زمانی پایان نامه های بررسی شده از سال 1362 تا سال 1391 و بازه زمانی مقالات علمی بررسی شده از سال 1333 تا 1391 بوده و از روش کتاب سنجی اطلاعات مورد نیاز جمع آوری و با استفاده از تحلیل تم، این اطلاعات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که بیشترین پایان نامه ها و مقالات انجام شده در حوزه مالکیت فکری کشور مربوط به بخش مالکیت صنعتی است و موضوعات برند و اختراعات، تم اصلی مقالات و پایان نامه های بررسی شده را تشکیل می دهند. همچنین نتایج بررسی مقالات نشان داد که روند تولیدات علمی کشور در حوزه مالکیت فکری،روندی صعودیست و جایگاه ایران در چرخه عمر تولیدات علمی حوزه مالکیت فکری در مرحله جنینی(آشنایی با مفاهیم مالکیت فکری) در سطح جهانی قرار دارد و فعالیتهای تحقیقاتی بنیادین در این حوزه به خصوص ارتباط آن با توسعه اقتصادی و اثرات آن برروی مسایل اجتماعی ایران انجام نشده است.
In recent years, intellectual property issue, because of its close relationship with concepts like globalization, free trade, knowledge base economy and technology development has considered in the center of attention of policy-makers and the scientific community's in Iran. To depict a clear picture about IP research activities and to improve the directions of future researches in the field, this paper analyzed these activities in Iran for the period 1984-2013, covering dissertations and for the period 1955-2013, covering scientific papers. By using bibliometric method and theme analysis, the data were analyzed. The results reveal that most of theses and papers done in the field of IP are related to industrial property and brands and patents are the main themes of them. The trend of scientific papers is raising and Iran's IP position in the life cycle is in the embryonic stage at the international level. There was not seen any fundamental researches in this field especially about the relationship between IP, economic development and its effects on social issues in Iran.
Machine summary:
نتايج حاصل از اين تحقيق نشان مي دهد که موضوع بيشتر اين پايان نامه ها و مقالات انجام شده در حوزه مالکيت فکري کشور مربوط به بخش مالکيت صنعتي اســت و تم اصلي موارد بررسي شــده را موضوعات برند و اختراعات تشکيل مي دهند.
)٢٠١٢ ,Sakata et al( همچنين در تحقيق ديگري ولموراگن (٢٠١٣) با استفاده از تحليل کتاب شناسي مقالات چاپ شده در مجله حقوق مالکيت فکري بين ســال هاي ٢٠٠٧ تا ٢٠١٢ دريافته اســت که بيشترين نويسندگان مقالات در اين مجله هندي ها و سپس محققان آمريکايي و چيني بوده اند و بيشترين استنادات به اين مجله در سال ٢٠٠٧ صورت گرفته است )٢٠١٣ ,Velmurugan(.
/ نمودار شماره (١): تعداد پايان نامه هاي دانشجويي تدوين شده در کشور تايوان در زمينه اختراع بين سال هاي ١٩٧٥ تا ٢٠٠٨ )٢٠١١,Lai and Chen( ســواين و پاندا (٢٠١٢) به بررسي استنادي ٣٣٢ مقاله حوزه مالکيت فکري ، شامل ١٥٤١ استناد در مدت نه ســال ، با هدف مطالعه الگوي توزيع مقالات و اســتنادات بر حســب ســال و کشور، تعيين همکاري گروهي بين نويســندگان ، تعيين دوره زماني استنادها، مجلات استنادشده و تعيين نيم عمر مقالات مي پرداخته اند.
در مجموع بررسي مقالات و گزارش هاي چاپ شده در سطح جهان در خصوص مقايسه روند توليد مکتوبات علمي در حوزه مالکيت فکري نشان مي دهد که در اين حوزه ، مطالعه جامع بين المللي صورت نگرفته است تا مشخص شود روند تدوين مکتوبات علمي در کدام شاخه از مالکيت فکري بيشتر است و عمده کارهاي صورت گرفته بيشتر به مطالعه کشوري اين موضوع اختصاص يافته اند.
(
, 
, 
)
