Abstract:
هدف پژوهش حاضر بررسی اثر بخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پرخاشگری دانشآموزان دختر دبیرستان شهرکرد (95-1394) است. روش پژوهش از نوع نیمهآزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل و روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای است. در مرحله اول از بین نواحی دوگانه آموزش و پرورش شهرکرد، ناحیه یک به طور تصادفی انتخاب شد. سپس از بین دبیرستانهای این ناحیه نیز دو دبیرستان به شیوه تصادفی انتخاب شدند. با انتخاب دوکلاس از هر دبیرستان و اجرای پرسشنامه، تعداد60 نفر دانش آموز دختر که بیشترین نمره را در مقیاس پرخاشگری داشتند، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش(30 نفر) و گروه کنترل (30 نفر) قرار گرفتند. آموزش به صورت گروهی در هشت جلسه 90 دقیقهای و هفتهای یک بار، بر روی گروه آزمایش انجام شد و همه آزمودنیها قبل از آغاز آموزش و پس از آن، پرسشنامه پرخاشگری باس و پری (1992) را تکمیل کردند. برای تجزیه و تحلیل دادهها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به شیوه گروهی باعث کاهش پرخاشگری و مؤلفههای آن (به غیر از پرخاشگری کلامی) در دختران بوده است. با توجه به نتایج پژوهش حاضر، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به شیوه گروهی در جهت بهبود پرخاشگری دانش آموزان دختر دوره دبیرستان به درمانگران توصیه میشود.
The aim of the present study is investigating the effectiveness of the acceptance and commitment based treatment on female high school students’ aggression in Shahrekord city in 2015-16. This study is quasi-experimental with pre-test and post-test and a control group and applied sampling method is multi-stage clustering. At the first step, one of two districts of Shahrekord education administration was selected randomly. Then, two high schools were randomly chosen among the high schools in this district. By choosing two classes from each high school and applying a questionnaire, 60 female students who obtained the highest score in aggression scale were chosen and were randomly classified into an experimental group and a control group, each consisted of 30 students. Treatment was carried out on experimental group in eight sessions, each 90 minutes, once a week, and all the participants completed the Buss-Perry (1992) aggression questionnaire before and after the treatment. ANCOVA was used to analyze the data. Findings show that group acceptance and commitment based treatment results in reducing aggression and its components (except verbal aggression) among girls. Regarding the present research findings, group acceptance and commitment based treatment is recommended to the therapists in order to improve the female high school students’ behavior and reducing aggression.
Machine summary:
نتايج نشان داد که درمان مبتني بر پذيرش و تعهد به شيوه گروهي باعث کاهش پرخاشگري و مؤلفه هاي آن (به غير از پرخاشگري کلامي ) در دختران بوده است .
با توجه به نتايج پژوهش حاضر، درمان مبتني بر پذيرش و تعهد به شيوه گروهي در جهت بهبود پرخاشگري دانش آموزان دختر دوره دبيرستان به درمانگران توصيه مي شود.
بنابراين مساله اصلي که در اين پژوهش به آن پرداخته ميشود، اين است که آيا بررسي مشاوره مبتني بر پذيرش و تعهد، برکاهش پرخاشگري دانش آموزان دختر دبيرستاني موثر است ؟ پرخاشگري يکي از مشکلات مهم دوره نوجواني است که مـي تواند به صورت ناسزاگويي، تهديد کلامي و داد و فرياد، رقابـت بين فردي، طرد و منزوي کردن ديگران نشان داده شود (شهيم ، ١٣٨٨).
بهبودي پاياتر 1- Brkowitz 2 - Heez et al رفتار و پذيرش همسالان به کمک مداخله هاي مبتني بر آموزش مهارت هاي اجتماعي باعث کاربرد روزافزون اين شيوه ها در درمان کودکان پرخاشگر شده است .
تاثير رويکرد پذيرش و تعهد در درمان رويکرد پذيرش و تعهد درماني علاوه بر راهکارهاي تغيير رفتار، از راهکارهاي پذيرش و ذهن آگاهي براي افزايش انعطاف پذيري روان شناختي استفاده ميکند و بر اين اصل استوار است که اجتناب از درد منجر به ناتواني و کاهش کيفيت زندگي ميشود.
در جدول زير نتايج آناليز کوواريانس در بررسي اثر درمان پذيرش و تعهد به شيوه گروهي بر پرخاشگري فيزيکي دانش آموزان بررسي شده است .
بنابراين ميتوان گفت که درمان پذيرش و تعهد بر کاهش پرخاشگري فيزيکي دانش آموزان دختر دبيرستان موثر بوده است .