Abstract:
پیشرفت تکنولوژی و مواجهه با ارزشهای جامعه مدرن، ارزشهای سنتی جامعه ایرانی را دچار تغییر و تحولات بسیاری کرد. همزمان با این تحولات نقشهای اجتماعی و اقتصادی زنان نیز در جامعه دچار تحولات عدیده گردید. این تحولات، زمینهساز حضور گسترده زنان در بخشهای مختلف اجتماعی و اقتصادی شده و همچنین چالشهایی را برای آنان ایجاد کرده است. سینما به عنوان یکی از عوامل اثرگذار بر فرهنگ و جامعه، نقش مهمی در تداوم و یا حذف چالشهای موجود از طریق چگونگی بازنمایی وضعیت آنان دارد. از این رو، پژوهش حاضر بر اساس رویکرد نشانهشناختی فیسک و تحلیل بازنمایی هال در صدد است به بازنمایی وضعیت اشتغال زنان در مشاغل آزاد در فیلم سینمایی طلا بپردازد. این فیلم به عنوان یک متن فرهنگی در نظر گرفته شده است تا از طریق تحلیل نشانهشناختی آن به چگونگی تولید معانی فرهنگی مربوط به اشتغال زنان در مشاغل آزاد بپردازیم. بازنمایی نقش زنان و جایگاه اجتماعی آنان به عنوان عضوی مستقل و موثر در فعالیتهای اقتصادی از جمله موارد مطرح در این فیلم است. یافتههای این پژوهش تشان میدهد که به رغم گذشت 4 دهه از انقلاب اسلامی، هنوز سینمای ایران در مسیر بازتولید و تثبیت کلیشههای جنسیتی گام برمیدارد.
Machine summary:
از این رو، پژوهش حاضر بر اساس رویکرد نشانهشناختی فیسک و تحلیل بازنمایی هال در صدد است به بازنمایی وضعیت اشتغال زنان در مشاغل آزاد در فیلم سینمایی طلا بپردازد.
بازنمایی سینمایی اشتغال زنان را نیز باید در این راستا مورد تحلیل قرار داد، چرا که این بازنماییها با حذف و حاشیهرانی زنان به عنوان دیگری به استمرار و تشدید نابرابریهای اجتماعی کمک میکند در پژوهش حاضر در پی پروبلماتیزه کردن این وضعیت هستیم.
با تعمیم دادههای به دست آمده از این فیلم میخواهیم به این مسئله بپردازیم که آیا سینمای ایران در جبهۀ زیباییشناسیک تلاشی برای برونرفت زنان شاغل در مشاغل آزاد از این موقعیت مسئلهمند انجام داده است؟ آیا در دهۀ چهارم انقلاب اسلامی که زنان ایرانی بیش از پیش در مسیر بازتعریف نقش اجتماعی خود قرار گرفتهاند، تغییری در نحوۀ بازنمایی اشتغال زنان در سینمای ایران صورت گرفته است؟ یا اینکه سینمای ایران همچنان در مسیر کلیشهسازی ، بازتولید و تثبیت کلیشههای جنسیتی کلاسیک گام برمیدارد؟ 2-مباني نظري و مروري بر مطالعات گذشته با توجه به اینکه پژوهش حاضر از یک سو در سنت مطالعات بازنمایی و از سوی دیگر در سنت مطالعات زنان قابل طبقهبندی است، ضرورتاً از پارادایمهای نظری هردو سنت پژوهشی بهره خواهد برد.
در این پژوهش فیلم سینمایی طلا به عنوان متن فرهنگی در نظر گرفته شده و نحوۀ تولید معانی فرهنگی مربوط به اشتغال زنان در مشاغل آزاد بر اساس این فیلم مورد بحص قرار گرفته است.