Abstract:
از اصليترين دغدغههاي پژوهشگران علوم اقتصادي چگونگي دخالت دولت در اقتصاد است. اين امر در نظام اقتصادي اسلام با بيانهاي متعددي از اميرمومنان مورد بحث قرار گرفته است که اهميت بررسي آن را دو چندان کرده است. اين مقاله با بررسي آيات و روايات و بويژه با بررسي نهج البلاغه به ارائه منش کارگزاران در مواجهه با قشر توليدکنندگان و تجار به عنوان يکي از اقشار مورد تاکيد اميرمومنان در نامه مالک اشتر، ميپردازد. اين مقاله ابتدا با بيان تقسيم بندي قشرهاي مختلف مردم در نهج البلاغه به بيان وظيفه همگاني دولت در مواجهه با اين اقشار که به طور عموم قابل طرح است، پرداخته و در ادامه به بررسي وظايف اختصاصي دولت در مواجهه با قشر توليد کنندگان و تجار مي پردازد که ضمن بررسي ضرورت ورود دولت به امر توليد به بحث در مورد حيطه هاي ورود دولت در امر توليد ميپردازد. در پايان اين مقاله به يک سئوال مهم نیز پاسخ می¬دهد و آن اين است که اگر تزاحمي بين این اصول ذکر شده کارگزاران بوجود بيايد، اين رفتار چگونه خواهد بود که این مقاله باتوجه به برخی منابع فقهی به اهم و مهم ولي فقيه جامعه ارجاع داده است.
Machine summary:
کليدواژه: قشرتوليدکننده و تجار، نهج البلاغه ، کارگزاران،اهم و مهم ١- مقدمه يکي از اصليترين دغدغه هاي پژوهشگران علوم اقتصادي، بررسي چرايي و چگونگي مداخله و مشارکت دولت در اقتصاد است ، اين چالش مهم که ذهن پژوهشگران از مکاتب مختلف را نيز درگير نمودهاست ، به حدي مورد اهميت است که مي توان گفت تفاوت اصلي مکاتب مختلف اقتصادي به اين مسئله باز ميگردد ( دادگر،١٣٨٠، صص .
تعليم و تربيت صحيح دولت موظف است تا سطحي از تعليم و تربيت را در اختيار همه مردم قرار دهد تا همگان از موهبت سواد برخوردار شوند(خطبه ٣٤ نهج البلاغه ) ٢ در بيان آيت الله جوادي آملي«مهم ترين هدف حکومت اسلامي در بخش فرهنگي به معناي جامع ، _____________________________________________________ ١- اي مالک بدان!
اصل سوم: تعديل درآمدها با استفاده از ماليات و زکات و خراج : برخي امور وجود دارند که از سويي مردم براي ادامه حيات خود به آنها نياز دارند در حالي که کسي يا گروهي عهده دار آن نميشود، علاوه بر اين رفع فقر نسبي و افزايش درآمد افرادي که اشتغال به کار دارند ولي درآمد آنان همه نيازمنديهاي آنان را کفاف نمينمايد اينان نيز همه از مسؤوليت هاي دولت اسلامي است .