Abstract:
هدف از پژوهش حاضر، بررسی قالبهای معنایی فعل «خواندن» و ارائۀ معانی مختلف این فعل در زبان فارسی براساس انگارۀ معناشناسی قالب-بنیاد فیلمور (1982) با رویکرد شناختی است. پیکرۀ مورد بررسی، معانی سرنمون و مجزای فعل خواندن در فارسی است که با روش کتابخانهای از فرهنگ بزرگ سخن گردآوری شدهاست. در این فرهنگ، پانزده معنای مختلف برای فعل خواندن آمدهاست. پس از استخراج شواهد مشخص شد که معنای سرنمون یا اولیۀ فعل خواندن، «قرائت» است. نتایج نشان داد که این فعل علاوهبر معنای سرنمونِ «قرائت» پنج خوشۀ معنایی شامل «مطابقه، درک و فهم، تحصیل، نامگذاری/ صدازدن و استعاری» دارد که همگی در زیرقالبِ معنایی خاصِ «ادراکی-بصری» قرار میگیرند. یافتههایِ پژوهش، تصویری روشن از معانی فعل خواندن در زبان فارسی بهدست دادهاست و تبیینهای ارائهشده در این پژوهش میتوانند در آموزش زبانفارسی مفید واقع شوند و یادگیری آن را برای زبانآموزان سهل نمایند.
One of the most important issues in the field of semantics is polysemy occurring at different language levels. The purpose of the present study is to investigate the semantic frames of the verb xandæn and to present the different meanings of this verb in Persian based on the Frame Semantics Theory (1982) in cognitive approach. The methodology of this qualitative research is descriptive-analytic, and the studied corpus contains the prototypical and distinctive meanings of the Persian verb xandæn collected from Farhang-e Bozorg-e Soxan. In the mentioned book, fifteen distinctive meanings have been documented for this verb. The total samples used in the present research are taken from this book. The analysis of the research data revealed that the prototypical meaning of the verb xandæn is ‘reading’. Moreover, it was showed that, in addition to the prototypical meaning of "reading" as a semantic frame, xandæn illustrates five more semantic clusters, namely “mapping, comprehension, education, naming and metaphorical meaning,” which are regarded as semantic sub-frames of "perceptual-visual". In other words, all distinctive meanings fall under this particular semantic sub-frame. The research findings give a clear picture of the meanings of xandæn in Persian. Also, the explanations presented in this study can be useful in Persian language teaching and facilitate learning Persian for Persian language learners.
Machine summary:
قالبهاي معنايي فعل »خواندن « در فارسي مسعود دهقان ١ بهناز وهابيان ٢ تاريخ دريافت : ١٣٩٨/١٠/١٨ تاريخ پذيرش : ١٣٩٩/٠٧/٢٨ چکيده هدف از پژوهش حاضر، بررسي قالب هاي معنايي فعل «خواندن » و ارائۀ معـاني مختلـف ايـن فعـل در زبـان فارسي براساس انگارة معناشناسي قالب -بنياد فيلمور (١٩٨٢) با رويکرد شناختي است .
انگارة معنيشناسي قالب -بنياد فيلمور (١٩٨٢) نيز به مثابـه يکـي از مهـم تـرين سـازه هـاي تشکيل دهندة معنيشناسي شناختي از همين ويژگي برخوردار اسـت و بـا تکيـه بـر ايـن بـاور شکل گرفته است که هـر واژه اي معنـاي خـاص خـود را دارد و واحـدي نظيـر «جملـه » داراي معنايي است که محصول معناي واژه هاي تشکيل دهنده اش خواهد بود.
prototype meaning ٥- بررسي معاني متمايز فعل «خواندن » در اين پژوهش ، ابتدا به تفاوت فعل «خوانـدن » بـا ديگـر افعـال مـرتبط مـيپـردازيم ، سـپس چندمعنايي فعل خواندن را براساس قالب هاي مختلف معنايي بررسـي مـيکنـيم .
{مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} در اين قالب ، فعل از نوع ذهني و انتزاعي است که در آن نقش هاي معنايي حسـگر، پديـده و ذهن وجود دارند.
در اين قالب معنايي، نوع فعل کنشي است کـه بـراي تحقـق ايـن نقش هاي معنايي کنشگر، بهره ور و حرکت ضروري هستند.
{مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} در اين مورد، فعل از نوع ادراکي است و در اين قالب معنـايي کـه بـا اسـتفاده از «چشـم » انجام ميگيرد، نقش هاي معنايي ادراککننده ، پديدة ادراک شده و چشم وجود دارند.