Abstract:
در نوشتهی پیشِ رو به بررسیِ واپسین چاپِ دانشنامهی علاییِ ابنِ سینا میپردازم که به همّتِ انتشاراتِ مولی منتشر شده است. در این راستا افزون بر تاریخچهی چاپ و ویرایشِ دانشنامهی علایی، و ترجمههای آن به زبانهای اروپایی، تبارِ چاپیِ «تصحیحِ» منتشرهی مولی را نشان میدهم، و گوشهای از درستیها و نادرستیهای رخداده در کارِ خطیرِ ناشر و دیباچهنگارِ دانشنامه را گوشزد میکنم. نشان خواهم داد که چاپِ تازه حاویِ خطاهای روشی و بنیادینی است که باعث میشوند چاپِ مولی از نظرِ تصحیح و چاپ اثری ناکام باشد، و از نظرِ فلسفی مهمترین نوآوریِ ساختاریِ ابنِ سینا را ضایع کرده باشد. خواهم گفت که دیباچهی بلندِ دانشنامهی چاپِ مولی هیچ پیوندی با متنِ کتاب ندارد و از نظرِ پژوهشی نیز چیزی به دانستههای پژوهشگران پیرامونِ دانشنامهی علایی و فلسفهی ابنِسینا نمیافزاید. نتیجه خواهم گرفت که چاپِ انتشاراتِ مولی هیچ مزیتی بر چاپهای پیشین، که به صورتِ چاپی یا دیجیتالی در دسترسِ ابنِ سینا پژوهان قرار دارند، ندارد.
Here, I examined the most recent “edition” of Avicenna’s “Danesnameh-ye ʿAlayi” published by Mawla Publishing house. With this aim, I provided an overview of the editorial and publishing genealogy of the Danesnameh, and then of Mawla’s edition. I considered a number of errors and shortcomings exhibited by the latter, whilst acknowledging some of its merits. Identifying certain systematic flaws in the editorial techniques that inform Mawla’s edition, on the one hand, and a structural mistake that has entirely ruined one of the main philosophical innovations of the Danesnameh, on the other hand, I detected that Mawla’s “edition” is an unprofessional reprint of the previous editions done by Moʿin, Meskat and Bines. I observed that the long preface to the text bears no relation to the Danesnameh, and provides scholars with no useful insight into either Avicennan philosophy or the Danesnameh. Concluding that Mawla’s “edition” is woefully lacking, I suggest that it has no advantage over the previous standard editions.
Machine summary:
ويراست / تصحيح تازه اي که تازه نيست : بررسي انتقادي واپسين چاپ دانش نامة علايي : منطق ، طبيعيات، موسيقي ، الهيات حنيف امين بيدختي * چکيده در نوشته ي پيش رو به بررسي واپسين چاپ دانشنامه ي علايي ابن سينا مي پـردازم کـه بـه همت انتشارات مولي منتشر شده است .
اشکال چاپ هاي پيشين ، به خصوص چاپ ١٣٨٣، چه بوده است که ناشر و مصحح را بـه اين نتيجه رسانده که ارائه ي ويراستي نو ضروري است ؟ پاسخ هيچ کدام از اين پرسش ها يافت شدني نيستند، زيرا متأسفانه ناشر در آغـاز کتـاب هيچ يادداشتي ننوشته است تا به تبار چاپي اثر خود اشاره اي کند، و دست کـم وام انجمـن آثـار ملـي و انجمـن آثـار و مفـاخر فرهنگـي را بگـذارد، بلکـه نـام همـان مصصـحان را (معين ، مشکوة ، بينش )، بي هيچ توضيحي ، روي جلـد کتـاب آورده اسـت ؛ توضـيحي هـم ارائه نشده که چرا تصحيح بينش که متعلق به سه گانه ي «انجمن آثار ملي » نبوده هم در ايـن چاپ تازه گنجانده شده است ؟ يا آيا ناشران پيشين از حق نشر خود صرف نظر کرده انـد؟ در عوض ، کتاب همراه شده است با ديباچه اي بلند به قلم استاد صدوقي سها، که نامي آشنا براي پژوهشگران فلسفه ي صدرايي است .