Abstract:
در میان مسایل فلسفه ذهن، نظریه کارکردگرایی، ذهن را یک کارکرد میداند که ورودی را به خروجی تبدیل میکند. براساس این نظریه، با پذیرش تحقق چندگانه حالات ذهنی، میتوان حالات ذهنی را در غیر انسان نیز یافت. ازآنجاکه کارکردگرایی بر نفی تجرد روح استوار است، دارای اهمیت خواهد بود. از سوی دیگر، علمالنفس سینوی، هم نفس و هم تجرد آن را اثبات کرده است. ازجمله براهین برای اثبات نفس، برهان انسان معلق در فضاست و نیز برای اثبات تجرد نفس براهینی آورده که بر سلب ویژگیهای بدنی و نفس جسمانیت نفس دلالت دارد. دیدگاه کارکردگرایی نیز لوازمی دارد که براساس حکمت سینوی مورد نقد و ارزیابی قرار گرفت. ازجمله اینکه تمایز اشخاص براساس نظریه کارکردی ذهن، مادیانگارانه است؛ درحالیکه حکمت سینوی ملاک صحیح را نفس مجرد میداند. بنابراین براساس حکمت سینوی، نظریه کارکردی ذهن دچار اشکالات متعدد و اساسیای است که نمیتوان با وجود آنها از نظریه کارکردی ذهن دفاع کرد. این تحقیق در پی آن است که نظریه کامپیوتری ذهن و برخی لوازم آن را از منظر حکمت سینوی با روش تحلیلی توصیفی مورد بررسی قرار دهد.
The theory of functionalism, one of the topics in the philosophy of mind, considers the mind as a function that converts input into output. According to this theory, by accepting the multiple realization of mental states, mental states can also be found in non-humans. Functionalism is important because it is based on the negation of the abstraction of the soul. On the other hand, Ibn Sina’s psychology has proved both the soul and its abstraction. The argument of man suspended in air (floating man) is among the proofs for the soul. Besides, for proving the abstraction of the soul, he has provided arguments that indicate the negation of bodily characteristics and the physicality of the soul. The functional view has requirements that have been criticized and evaluated based on Ibn Sina’s wisdom. According to the functional theory of the mind, the distinction of people is materialistic, while Ibn Sina’s wisdom considers the abstract soul as the correct criterion. Therefore, according to Ibn Sina’s wisdom, the functional theory of the mind has many fundamental problems that make defending it impossible. Using the analytical-descriptive method, this research seeks to examine the computer theory of the mind and some of its requirements from the perspective of Ibn Sina’s wisdom.
Machine summary:
در این تحقیق بیشتر، تمرکز بر نقد و ارزیابی مدل کامپیوتری ذهن از منظر حکمت سینوی است، تا بیان اشکالاتی که بر نظریۀ کارکردگرایی ماشینی (Machine Functionalism) در کتب فلسفه ذهن مطرح است.
هوش مصنوعی این دیدگاه اندیشۀ یکسانی ذهن و کامپیوتر را از حیث امکان ساخت کامپیوتری که بتواند حالاتی مشابه حالات ذهنی انسان داشته باشد بررسی میکند.
لذا با نقد و بررسیای که صورت میگیرد، این ادعا که «ربات یک انسان است» و نیز بهطورکلی، نظریۀ کارکردی ذهن و هوش مصنوعی از منظر حکمت سینوی نقد میشود.
ـ ازآنجاکه براساس نظریۀ کارکردی ذهن، ذهن و حالات ذهنی در غیر فرد انسانی نیز محقق میشوند؛ آیا براساس حکمت سینوی، ذهن (نفس) از سوی مبادی عالیه میتواند بر غیر فرد انسانی همچون کامپیوتر قوی و ربات افاضه شود؟ به عبارت دیگر، وجه انحصار افاضه نفس به بدن چیست؟ پاسخ این سؤال را باید در مسئله اعتدال مزاج در بدن یافت.
ـ براساس نظریۀ کارکردی ذهن، ازآنجاکه حالات ذهنی در مثل کامپیوتر نیز وجود دارد، درحالیکه کامپیوتر مادی است؛ آیا باز هم میتوان از تجرد محل حالات ذهنی دفاع کرد؟ با توجه به سؤال قبلی روشن میگردد که کامپیوتر قوی و هوش مصنوعی، دارای ذهن و حالات ذهنی نیستند؛ بلکه دربردارندۀ نمادهایی مادی هستند.
تحقق چندگانه حالات ذهنی در دیدگاه کارکردگرایی، بستری برای شکلگیری دو نظریۀ کامپیوتری ذهن و هوش مصنوعی شده است.
براساس نظریۀ کارکردی ذهن، نفس از سوی مبادی عالیه میتواند بر غیر از بدن انسانی نیز افاضه شود؛ اما براساس حکمت سینوی تنها بدن انسان است که چنین قابلیتی را دارد.