Abstract:
در پژوهش توصیفی - تحلیلی حاضر، در چارچوب کلی معناشناسی شناختی و با تاکید بر نظریه استعارۀ مفهومی لیکاف و جانسون (1980)، ضمن بهرهگیری از روش نونز و سویتسر (2006) و منطق ریاضی، استعارههای حرکتی زمان در مقالههای سیاسی و اقتصادی روزنامه شرق مقایسه میشوند. اهداف پژوهش تعیین کارآیی نظریه یادشده، تعیین انواع استعارههای حرکتی زمان و الگوی غالب در این متون، چگونگی توزیع و ساز و کارهای بیانی آنهاست. جامعة آماری شامل همة مقالههای سیاسی و اقتصادی این روزنامه در سال (1396) و حجم نمونه شصت مقاله است. نتایج بیانگر کارآیی نظریة شناختی مورد بحث بود؛ افزون بر این، مشخّص شد که استعارۀ حرکت زمان با بیشترین بسامد (72%)، الگوی غالب است و استعارههای حرکت ناظر (18%) و حرکت بیناظر (9%) دیگر الگوهای موجود هستند. نگارندگان استعارۀ حرکت زمان و ناظر را که از کمترین بسامد (1%) برخوردار بود، الگو تلقّی نکردند. بین توزیع انواع استعارهها در هر یک از متون سیاسی و اقتصادی اختلاف معناداری دیده نشد؛ امّا در کل دادهها اختلاف معناداری بین استعارۀ حرکت زمان و استعارههای دیگر وجود داشت که میتواند نشانهای از بنیادیتر و حیاتی تربودن زمان نسبت به مکان در مسائل اقتصادی و سیاسی باشد؛ اگرچه در بیشتر استعاره ها، مفاهیم زمانی با استفاده از مفاهیم مکانی بیان شده بودند.
In this descriptive-analytic research, different Persian time metaphors reflected in political and economic articles of Shargh Newspaper are compared in the general framework of cognitive semantics, with emphasis on Lakoff and Johnson’s conceptual metaphor theory (1980), while using Nunez and Sweetser’s approach (2006) and mathematical logic. The goals are determining: (1) adequacy of the theory, (2) different types of time metaphor and their dominant pattern in the articles, (3) their distribution, and (4) how they are expressed. Research population consists of all political and economic articles of Shargh Newspaper in 1396 and 60 randomly chosen articles make the sample. The results approved the adequacy of the theory and indicated that time-moving metaphor with the highest frequency (72%) was the dominant pattern while other patterns were ego-moving metaphor (%18) and time-moving-without-ego metaphor (%9). Time-ego-moving metaphors (%1) didn’t make any pattern. The results revealed no significant difference between the above-mentioned metaphors in each kind of the articles but revealed a significant difference between time-moving metaphor and the others in data. Moreover, most temporal concepts were expressed via spatial concepts. This means time is more basic and vital than space in political and economic issues.
Machine summary:
پژوهش حاضر، در چارچوب کلّی معناشناسی شناختی و به طور مشخّص نظریـۀ لیکـاف و جانسـون (١٩٨٠)، وجود و کیفیت استعارٔە مفهـومی «زمـان بـه مثابـه حرکـت اسـت » را در مقالـه هـای سیاسـی و اقتصادی موجود در متون مطبوعاتی فارسی بررسی کرده است و میکوشد به این دو پرسش پاسخ دهـد: (١) استعارٔە «زمان به مثابه حرکت است » در متون سیاسی و اقتصادی موجود در مطبوعـات زبـان فارسـی چگونه عمل میکند و الگوی غالب آن کدام است ؟ (٢) نحؤە توزیع استعاره های حرکتـی زمـان چگونـه است و چه تفاوتی میان توزیع این استعاره ها در متون مورد بحث وجود دارد؟ بررسی این موضوع که آیا نظریۀ استعارٔە لیکاف و جانسون در تبیین استعارٔە زمان در متون سیاسـی و اقتصادی گفتمان مطبوعاتی زبان فارسی کارآیی دارد، هدف اصلی پژوهش است و اهداف فرعـی شـامل تعیین انواع استعاره های حرکتی زمان با بهره گیری از روش نـونز و سویتسـر١ (٢٠٠٦) و منطـق ریاضـی، چگونگی توزیع و نیز سازوکارهای بیانی آن ها در متون مورد بررسی است .
(به تصویر صفحه مراجعه شود) به باور لیکاف و جانسون (١٩٩٩: ١٤٣) جملاتی که در زبان یافت میشوند، شاهدی برای بازنمـاییهـای این نوع استعارٔە زمان در ذهن انسان هستند؛ همچنـین ، بیشـتر فهـم مـا نسـبت بـه زمـان براسـاس فهـم استعاری حرکت در فضاسـت و بخـش کمتـری زبـانی اسـت (لیکـاف و جانسـون ، ١٩٩٩: ١٣٩).
A cognitive approach to metaphorical concept of Time in Persian.
Metaphor of Time in Persian Children Books (a, b, c Age Groups): A Cognitive Approach.
Analyzing Time Metaphors in Persian: Cognitive Semantics Approach.