Abstract:
ﭘﯿشرﻓﺘﮕﯽ ﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ اﻣﺮوزی، ﮔﺴترش ﺷﻬﺮﻧﺸﯿﻨﯽ و اﻓـﺰاﯾﺶ ﺷـﺘﺎﺑﺎن ﺟﻤﻌﯿـﺖ ﺷـﻬﺮ ی ﺑﺎﻋـﺚ ﮔﺴترش روزاﻓـﺰون ﺑﻠﻨﺪﻣﺮﺗﺒـﻪ ﺳـﺎزی و آﭘﺎرتمانﻧﺸـﯿﻨﯽ ﺷـﺪه اﺳـﺖ. ﭘـﮋوﻫﺶ ﺣـﺎضر، ﺑـﺎ روش ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ـ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و ﺑﺎﻫﺪف ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺒﯿﯿﻦ آﺳﯿﺐﻫﺎی اﺧﻼﻗﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ آﭘﺎرتمانﺸـﯿﻨﯽ در اﯾﺮان، ﺑﺎ روﯾﮑﺮدی» ﺑﻨﯿﺎدی «ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ؛ ﭘﺲ از ﺗﻮﺻﯿﻒ و ﺗﺤﻠﯿﻞ دادهﻫﺎ و ﺑﺮﺧﯽ ﮔـﺰارشﻫـﺎ از ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت اﻓﺮادی ﮐﻪ آﭘﺎرتمانﻧﺸﯿﻨﯽ را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮدهاﻧـﺪ، روﺷـﻦ ﺷـﺪ ﮐـﻪ آﭘﺎرتمانﻧﺸـﯿﻨﯽ ﺑـﻪ ﺳﺒﮏ اﻣﺮوزی آن در اﯾﺮان، ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺰﯾﺖﻫﺎ، آﺳﯿﺐﻫﺎی اﺧﻼﻗـﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕـﯽ ﻧﻬـﺎن و آﺷﮑﺎری ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد؛ ﺑﺮاﯾﻦ اﺳﺎس آﺳﯿﺐ ﻫﺎﯾﯽ ﻫﻤﭽـﻮن:» اﯾﺠـﺎد ﻣﺤـﺪودﯾﺖ در رواﺑـﻂ ﺟﻨﺴﯽ ﻫﻤسران «،» ﭘﺎﯾمال ﺷﺪن ﺑﺮﺧﯽ ﺣﻘﻮق ﮐﻮدﮐﺎن «،» ﭘﺎﯾمال ﺷﺪن ﺑﺮﺧﯽ ﺣﻘﻮق ﻣﻌﻠﻮﻻن و ﺳــﺎلمندان «،» ﭼﺎﻟﺶ ﻫــﺎ و آﺳــﯿﺐ ﻫﺎی ﻧﺎﺷــﯽ از ازدﺣــﺎم ﺟﻤﻌﯿــﺖ «،» ﮐــﺎﻫﺶ ﭘﯿﻮﻧــﺪﻫﺎی ﺧﻮﯾﺸـﺎوﻧﺪی و اﺟﺘماﻋـﯽ «،» ﺑـﺮوز اﻧـﻮاع آزار و اذﯾـﺖ ﻫـﺎ «،» ﺑـﺮوز زﻣﯿﻨـﻪ ﻫﺎی ﮐـﺎﻫﺶ ﺣﯿـﺎ «،» ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﻫﻤﺴﺎﯾﮕﯽ «،» رﻧﺞ ﻫﺎی رواﻧﯽ و ﺟﺴﻤﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻋﺪم اشراف ﺑﺮ ﻣﺤـﯿﻂ «در آﭘﺎرتمانﻧﺸﯿﻨﯽ دﯾﺪه ﺷﺪ. در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺒﯿﯿﻦ اﯾﻦ آﺳﯿﺐ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻄﺒﯿـﻖ ﺑـﺮ آﯾـﺎت ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ و رواﯾﺎت اﻫﻞ ﺑﯿﺖ علیه السّلام ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
The developments of modern life, the expansion of urbanization and the rapid growth of the urban population have led to the increasing expansion of high-rise and apartment housing. The present study was conducted with a descriptive-analytical method with the aim of investigating and explaining the moral and cultural harms of apartment living in Iran, with a "fundamental" approach. After describing and analyzing the data and some reports from the experiences of apartment dwellers, it became clear that apartment living in Iran, in addition to some advantages, also brings hidden and obvious moral and cultural harms, including: “Restrictions on spouses' sexual relations", "Violation of some rights of children, the disabled and the elderly", "Challenges and harms caused by overcrowding", "Reduction of kinship and social ties", "Occurrence of all kinds of harassment due to mass congestion" , "Occurrence of areas of reduced shyness", "Reduced neighborhood interactions", "Psychological and physical suffering due to space constraints and lack of surroundings" in the apartment. In this research, these damages have been studied and explained by applying the verses of the Holy Quran and the narrations of the Ahl al-Bayt (AS).
Machine summary:
دیگر پژوهشها نیز تا آنجا که در دسترس نگارنده بود، اساساً یا اشارهای به موضوع این پژوهش نکردهاند، یا این پدیده را بیشتر از جنبههای حقوقی و جامعهشناختی بررسی نمودهاند؛ بنابراین پژوهشِ حاضر، در مقایسه با آثار یادشده، بهصورت ویژه و تا حدودی جامع، آسیبهای فرهنگی و اخلاقی آپارتماننشینی در حوزۀ اجتماعی را با تطبیق بر آموزههای اسلامی بررسی کرده است.
بر اساس گفتگوهای حضوری با برخی ساکنان خانههای آپارتمانی و شواهدی که در برخی پژوهشهای مربوط دیده شد، نگارنده به این نتیجه رسید که عدهای از همسران ساکن در آپارتمانها، بهویژه کسانی که دیوارهای حائل و کف و سقف خانۀ آنها، فاقد عایق صوتی است و نیز کسانی که در واحدهای (آپارتمانی و ویلایی) کمتر از 70 متر زندگی میکنند (به دلیل حضور فرزندان)، با محدودیت و یا ناکامی جنسی روبرو هستند.
اگر این هماهنگی، وجود نداشته باشد، رابطۀ میان افراد، [نهتنها] لذتبخش نبوده؛ بلکه مایۀ رنج و عذاب [نیز] خواهد شد و بر مشکلات روحی و روایی انسان میافزاید»؛ ازاینرو در آموزههای اسلامی، در شرایطی، تنهایی، بر داشتن رابطه ترجیح داده شده است.
ممکن است فرد باحیا، به جهت غفلت یا لغزش، مرتکب فعل قبیح شود؛ گرچه در مرتبه اوّل، این کار همراه با شرمندگی و سرافکندگی خواهد بود؛ اما اگر تکرار گردد، سبب ازمیانرفتن قبح آن کار میگردد و هنگامیکه قبح عملی از میان برود، دلیلی برای شرم، وجود ندارد (پسندیده، 1384، ص352)؛ بههمینجهت امامعلیعلیه السّلام میفرماید: «به تحقیق قبیح، افزایش یافت تا آنجا که حیای از آن کاهش یافت» (تمیمیآمدی، 1410ق، ح6710).