Abstract:
امروزه فضای مجازی نه به عنوان یک ابزار بلکه به عنوان یک سیستم فراگیر ارتباط جمعی در تمام
کشورها در حال رشد و پیشرفت است. گسترش فضای مجازی به حدی است که حریم خصوصی
افراد را مورد تهدید قرار داده و به واسطه برخی زیرساختهای شهری و شهروندی تا حدود زیادی
حقوق شهری و شهروندی را تحت تاثیر خود قرار داده است. از سوی دیگرء فضای مجازی با قابلیت
توسعه بخش روابط میان اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی» بحث مسوولیت مدنی ناشی از این روابط
را خواه به صورت قراردادی و خواه به صورت خارج از قرارداد» نمایان ساخته است. بررسی قواعد
مربوط به مسوولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی در فضای مجازی نشان میدهد که مبنای
مسژولیت برای شخص خاطی در حقوق ما عمدتا ((تقصیر)) و در برخی موارد نظریه خطر است و
نقض کننده حق حریم خصوصی شهروندی در فضای مجازی» ملزم به جبران خسارت وارده بوده و
قواعد عمومی مسوولیت مدنی بر فضای مجازی نیز حاکم است. از منظر موازین فقهی نیز» مسوولیت
مدنی نقض حریم خصوصی ثابت و قابل انطباقی با مصادیق روز از جمله فضای مجازی است و مبتنی
بر برخی قواعد فقهی و احکام تکلیفی دال بر حرمت ورود به حریم خصوصی دیگران و افشا و انتشار
اطلاعات و اسرار افراد بدون اذن از جانب آنها میباشد. هم چنین» اختلافات در ارتباط با مبنای
مسوولیت مدنی مربوط به نقض حریم خصوصی در فضای مجازی نشانگر آن است که فقهاء بیش از
آنکه به دنبال اصل و ظاهر باشند به دنبال اجرای عدالت و انصاف واقعی هستند.
Machine summary:
در واقع ، حق حریم خصوصی به عنوان یکی از عناصر نظام حقوق بین الملل بشر متشکل از ذی نفعان ، اصول و فرآیندهایی است که به پیش از اینترنت و فضای سایبر بازگشته و بنابراین این نظام اطلاع می دهد که حقوق فضای سایبری به چه نحوی در چارچوب حقوق بین الملل و حقوق داخلی شکل می گیرند ( ٢٠١٥٩٩,Tsagouriass and Buchan ) از سوی دیگر، از منظر داخلی ، حقوق مرتبط با فضای مجازی به دو دسته کلی حقوق کیفری و حقوق خصوصی قابل تقسیم بوده که در کنار حقوق تجارت الکترونیک ، جرایم رایانه ای، حقوق حمایت از داده ، دولت الکترونیک و حقوق مالکیت معنوی در فضای مجازی، مسؤولیت مدنی در فضای سایبری یکی از زیرشاخه های حقوق خصوصی سایبری می باشد.
(١٨ :٢٠٠٩,Dasgupta and Chaturvedi ) در مورد مسؤولیت مدنی در فضای مجازی بایستی بین دو وضعیت کلی وجود روابط قراردادی و غیرقراردادی قایل به تفکیک شد بدین معنا که در صورت وجود قرارداد میان کاربران یک نوع پلاتفورم اینترنتی و ارایه دهندگان خدمات اینترنتی ، کاربری که از خسارتی و ضرری در نتیجه یک حمله سایبری متضرر می شود می تواند به استناد وجود قرارداد، مسؤولیت مدنی شرکت ارایه دهنده خدمات اینترنتی را مطالبه نماید ( :٢٠١٧ , DeWerra and Studer ٩ ) مسؤولیت مدنی در فضای مجازی در قوانین کشورمان نیز مورد توجه قرار گرفته است برای نمونه ماده ٧٨ قانون تجارت الکترونیکی مقرر نموده است : (( هرگاه در بستر مبادلات الکترونیکی در اثر نقص یا ضعف سیستم موسسات خصوصی و دولتی ، ....