Abstract:
نخستین قدم در هر برنامهریزی محیطی، شناخت محیط و امکانات نهفته در آن است. با این وجود با ارزیابی دقیق محیط در زمینه پتانسیلها، ظرفیتها و نیز شناخت کمبودها و تنگناهای آن، میتوان یک برنامهریزی دقیق در جهت بهرهبرداری بهینه از این امکانات و رفع مشکلات در جهت توسعه اقتصادی روستایی انجام داد. پژوهش مورد نظر از نوع کاربردی، غیر آزمایشی، کتابخانهای و اسنادی و پارادایم آن کمی است. و در سطح شهرستان مطالعه میشود. در این تحقیق متغیر وابسته، توسعه اقتصادی روستایی و متغیرهای مستقل؛ توسعه منابع انسانی، دسترسی به عوامل زیرساختی و توان اکولوژیکی میباشد. ابزار اندازهگیری متغیرها شاخص ترکیبی میباشد که از مجموع شاخصهایی که به روش تقسیم بر میانگین رفع اختلاف مقیاس شده و به روش تحلیل مولفههای اصلی وزندار شدهاند، محاسبه شد. ارزیابی توان اکولوژیکی با روش چندعاملی دکتر مخدوم و به کمک نرمافزارهای ArcGIS 10.4.1، ENVI 5.1 انجام گرفت. و در نهایت اثر متغیرها بر هم، به کمک روش رگرسیون چندگانه در نرمافزار SHAZAM بررسی شد. نتایج نشان داد که شهرستانهای چادگان و خوروبیابانک به ترتیب بیشترین و کمترین توانمحیطی را دارند و شهرستانهای اصفهان و سمیرم به ترتیب بیشترین و کمترین میزان توسعه اقتصادی روستایی را دارند و طبق یافتههای به دست آمده، میزان تاثیر توانمحیطی بر توسعه اقتصادی روستایی استان اصفهان برابر با 23/0 در سطح معنیداری 1/0 درصد بدست آمد.
Machine summary:
منظور از توان هاي محيطي کليه امکانات و منابع موجود در سطح و يا زير زمين است که به طور طبيعي در فضاهاي جغرافيايي مختلف موجود بوده و ميتواند به عنوان پايه اي براي اجراي طرح هاي توسعه اي به منظور بهبود وضعيت معيشت انساني مورد استفاده قرار گيرد (بدري و قنبري، ١٣٨٤: ١٧٤).
شاخص هاي مورد بررسي در اين مقاله را نيز تحليل اطلاعات طبيعي اعم از ساختار زمين ، توپوگرافي، منابع خاک و آب به همراه وضعيت انساني همچون سطح سواد، ميزان مشارکت روستاييان و معرفي توان ها و قابليت هاي بخش کشاورزي روستاهاي مورد مطالعه را شامل ميگردد.
نتايج نشان ميدهد که مجموعه روستاهاي اين شهرستان به لحاظ ويژگي محيطي داراي قابليت بالايي جهت انجام و توسعه فعاليت هاي کشاورزي و عملکرد اقتصادي - خدماتي وابسته به آن ميباشند.
ساعي (١٣٩٢) در پاياننامه کارشناسي ارشد خود به ارزيابي توانمنديهاي روستاها براي رسيدن به توسعه پايدار (مطالعه موردي دهستان مرحمت آباد مياني) پرداخته است ، هدف اين پژوهش بررسي امکانات و توان هاي موجود در روستاهاي شهرستان مياندوآب (دهستان مرحمت آباد مياني) جهت دستيابي به توسعه پايدار ميباشد.
نتايج اين پژوهش حاکي از آن است که نواحي روستايي مورد مطالعه ، از توان هاي محيطي قابل توجهي برخوردار است که با مديريت برنامه ريزي مدرن ميتوان رفاه ، آسايش و امنيت اقتصادي و اجتماعي را به ارمغان آورده و دستيابي به توسعه پايدار در اين نواحي را هموار نمود.