Abstract:
با در نظر گرفتن پژوهش های پیشین، پروژه های صنعت نفت و گاز ایران دارای عدم قطعیت های فراوانی بوده است. لذا تصمیم گیری در این پروژه ها همواره با ریسک هایی از جمله ریسک های سیاسی و اجتماعی مواجه می باشد. با ظهور تکنیک های مدیریت ریسک ، ارائه دید کاملی از ریسک های سرمایه گذاری در پروژه های نفت و گاز در ایران ضروری است. بنابراین شرکت ها نفتی ایران در کنار ارزیابی های اقتصادی، ناگزیر به شناسایی عوامل عدم اطمینان و تحلیل ریسک ها در پروژها جهت سرمایه گذاری می باشد. لذا این پژوهش به دنبال ارائه چارچوبی جهت ارزیابی ریسک های سرمایه گذاری در پروژه های نفت و گاز می باشد. به این منظور نخست، با مطالعه پیشینه پژوهش و مشورت با خبرگان، 21 ریسک دسته بندی گردید. با بکارگیری رویکرد دلفی فازی ریسک های شناسایی شده، پالایش و نهایی گردید. در این تحقیق، روش بهترین- بدترین، به منظور وزن دهی ریسک ها، به کار گرفته شد. از میان ریسک های تعیین شده، با استفاده از روش مالتیمورا بحرانی ترین ریسک ها مشخص گردید.
Considering previous researches shows that Iranian oil and gas industry projects have had many uncertainties. Therefore, decision-making in these projects is constantly faced with risks such as political and social risks. With the advent of risk management techniques, it is necessary to provide a complete view of the investment risks in oil and gas projects in Iran. Therefore, in addition to economic assessments, Iranian oil companies are forced to identify factors of uncertainty and analyze risks in investment projects. Therefore, this study seeks to provide a framework for assessing investment risks in oil and gas projects. For this purpose, first, by studying the research background and consulting with experts, 21 risks were categorized. Using the fuzzy Delphi approach, the identified risks were refined and finalized. In this study, the best-worst method was used to weigh the risks. Among the identified risks, the most critical risks were identified using the MULTIMOORA method.keywords: Investment, Risk Analysis, Political and Social Factors, Best-Worst Method (BWM), MULTIMOORA
Machine summary:
با درنظر گرفتن توضيحات ذکر شـده هدف از پژوهش حاضـر ارائه رويکردي به منظور مديريت کمي و کيفي ريسـک هاي پروژه هاي نفت و گاز از طريق اسـتفاده از روش هاي تصـميم گيري چندمعياره در محيط فازي و برنامه ريزي رياضـي اسـت .
ريسک هاي سرمايه گذاري در شرکت نفت و گاز 1 Cao 2 Iwegbue 3 Brown 4 Akhtaruzzaman 5 Schiozer and Ligero (رجوع شود به تصویر صفحه) ١-٣-تئوري مجموعه فازي در دنياي واقعي عمدتا تصـميم گيري ها در شـرايط نامطمئن صـورت مي گيرند.
٣-٣- روش BWM گروهي (GBWM) 8 Shi 9 Esmi 10 Dalkey, Helmer 11 Deveci مراحل رويکرد GBWM به صورت زير مي باشد (صفر زاده و همکاران ، ٢٠١٨: ٧): گام اول : جمع آوري داده هاي اوليه گام دوم : يافتن وزن هاي نهايي براي مسائل گروهي با استفاده از مدل هاي پيشنهاد شده در اين گام ، از پارامتر هاي ١ براي محاسبه وزن هاي بهينه هر معيار پيشنهاد مي شود.
12 Multi- Objective Optimization Ratio Analysis 13 Chen 14 Liu (رجوع شود به تصویر صفحه) رتبه بندي گزينه ها بر اساس رويکرد سيستم نسبت سـيسـتم نسـبت از رابطه (١٧) محاسـبه مي شـود.
با در نظر گرفتن جدول (١) و نتايج بدسـت آمده از رويکرد دلفي فازي اولويت بندي ريسـک هاي شـناسـايي شده به صورت شکل (٢) مي باشد.
ريسک هاي شناسايي شده (رجوع شود به تصویر صفحه) ٢-٥- تعيين اوزان معيارهاي ارزيابي ريسک ها در اين بخش به اولويت بندي ريسـک هاي شـناسـايي شـده مي پردازيم .