Abstract:
دریای خزر برای کشورهای حاشیه ای آن به معنای منبع و گنجینه نفت و شاهراه دریایی محسوب می شود و ایران نیز همانند سایر شرکای خود در دریای خزر نگران منافع خود می باشد یکی از شبهات مطرح شده که بسیاری از منتقدان بر آن تمرکز دارند این است که جریان امضای کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر، ایران از حقوق خود عقبنشینی کرده است. و در حق بهره برداری از منطقه فلات قاره این استدلال چندان علمی و برا اساس مبانی حقوقی نیست، زیرا بحث پیرامون رژیم حقوقی خزر مربوط به یک یا دو سال گذشته نیست بعد از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ تا کنون بحث پیرامون حصول توافقی حقوقی پیرامون سهم کشورهای ساحلی خزر در جریان است. واقعیت این است که قبل از فروپاشی شوروی، ایران و روسیه کل این دریا را در اختیار داشتند که بعد از فروپاشی ترکمنستان، قزاقستان و آذربایجان به روسیه اضافه شده و پنج کشور ساحلی را تشکیل دادند که باید درباره دریاچه نظر دهند. همین مساله باعث شده که بیش از دو دهه بحث پیرامون رژیم حقوقی دریای خزر ادامه داشته باشد. بر اساس اعلام وزارت خارجه، در طول این ۲۱ سال پروتکلهای زیادی با موضوعات مختلف از جمله حفاظت از محیط زیست دریای خزر، ماهیگیری در این دریا مطرح شده و در نهایت نیز کنواسیون جامع حقوقی دریای خزر که موضوع اصلی مذاکرات ما در ۲۱ سال اخیر بوده، به نتیجه رسید.
The Caspian Sea is a source of oil and maritime highways for its peripheral countries, and Iran, like its other partners in the Caspian Sea, is concerned about its own interests. One of the doubts raised by many critics is that During the signing of the Caspian Sea Legal Regime Convention, Iran withdrew its rights. And in the case of the exploitation of the continental shelf, this argument is not very scientific and based on legal principles, because the discussion about the Caspian legal regime is not related to the last one or two years after the collapse of the Soviet Union in 1991 until now the discussion about reaching a legal agreement on shares Caspian littoral states are underway. The fact is that before the collapse of the Soviet Union, Iran and Russia controlled the entire sea, which after the collapse of Turkmenistan, Kazakhstan and Azerbaijan were added to Russia and formed five coastal states that have to comment on the lake. This has led to more than two decades of debate over the legal regime of the Caspian Sea. According to the Ministry of Foreign Affairs, during these 21 years, many protocols have been proposed on various issues, including the protection of the Caspian Sea environment, fishing in this sea, and finally the comprehensive legal convention of the Caspian Sea, which has been the main topic of our negotiations for the last 21 years. , Concluded.
Machine summary:
بررسي تعيين فلات قاره و منابع درياي خزر در کنوانسيون قزاقستان مينا قليچ خان ١ تاريخ دريافت : ١٤٠١/٠٥/٠١ مسعود راعي دهقي ٢ تاريخ پذيرش : ١٤٠١/٠٧/٠٥ عليرضا آرش پور٣ چکيده : درياي خزر براي کشورهاي حاشيه اي آن به معناي منبع و گنجينه نفت و شاهراه دريايي محسوب مي شود و ايران نيز همانند ساير شرکاي خود در درياي خزر نگران منافع خود مي باشد يکي از شبهات مطرح شده که بسياري از منتقدان بر آن تمرکز دارند اين است که جريان کنوانسيون حقوقي درياي خزر، ايران از منافع حقوقي کم کرده است .
٣ مقدمه بدون ترديد منافع کشورها در سطوح مختلف فعاليت هاي ويژه ي دريايي، بنابر موقعيت و استراتژيک جغرافيايي خاص خود، متفاوت است که اين گونه منافع تا حدود زيادي، نحوه ي رفتار دولت ها را در عنوان حقوق درياها با قوانين هست يا پيشنهادي تعيين مي کند، که طبق کنوانسيون ٢٠١٨ قزاقستان و سند تنظيمي آن ، سطح آب خزر براي استفاده ي همه ي کشوهاي مشترک خواهد بود و بستر خزر مطابق با قراردادهاي امضا شده بين کشورهاي همسايه بر اساس حقوق بين الملل در بين آن ها تقسيم مي شود.
از نظر قزاقستان حقوق بين الملل درياها در خزر قابل اقتباس است (دهقان ،پيشين ١٣٨٤، ١٥١) متن کنوانسيون اگرچه راجع به تقسيم درياي خزر نبوده و صرفاً چارچوب کلي آن را مشخص مي نمايد، اما از منظر نيل به توافق مشترک پس از سال ها مذاکره و توسعه همکاري هاي چند جانبه ، دستاوردي مهم براي ديپلماسي کشور محسوب مي گردد.