Abstract:
مقاله حاضر با عنوان « نقش پویایی فکری آذربایجان در تکوین ایده دولت ملی در ایران » به شیوه تحلیلی- توصیفی و رویکرد باری بوزان به دولت انجام گرفته است و هدف اصلی آن، تحلیلی محققانه از نقش و سهم اندیشهورزان و مصلحان آذربایجان در تکوین و توسعه هویت ملی و ایدهی ناسیونالیسم در ایران میباشد. آذربایجان در طول تاریخ ایران از جایگاه ویژهای برخوردار بوده و این جایگاه در تاریخ معاصر برجستهتر شده است. این منطقه دروازه ورود ایدهها و افکار جدید جهان غرب به ایران و آسیا در سدههای اخیر بوده است. از جمله این ایدهها میتوان به مفهوم ناسیونالیسم اشاره نمود. این ایده نوعی سازهای نظری برای انسجام و وحدتبخشی به ملت و تقویت بنیانهای استقلال و تمامیت ارضی کشور محسوب میشود. اندیشهورزان آذری، رواج ناسیونالیسم را برای حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور و ترویج ایدههای مردمسالارانه و مشروطهخواهی ضروری میدانستند. بزرگانی چون آخوندزاده، مستشارالدوله، طالبوف و تقیزاده، چهار اندیشمند و مصلح بزرگ در این حوزه هستند که از نظر فکری به رواج مولفههای ناسیونالیسم نقش بیبدیلی را ایفا نمودهاند آنان عناصری چون سرزمین، تاریخ و زبان و دین مشترک را عامل مهم و قوامبخش هویت ایرانی میدانند و علاوه بر اندیشهورزان این منطقه مردم آذری نیز در طول تاریخ برای حفظ هویت ملی و تمامیت ارضی کشور چه جانفشانیها که نکردهاند.
This article, entitled "The Role of Azerbaijan's Intellectual Dynamism in establishing the Idea of the National Government in Iran" has been implemented in an analytic-descriptive method and Barry Buzan's approach to the government and its main purpose is a scholarly analysis of the role and contribution of Azerbaijani thinkers and reformers in formation and development of national identity and the idea of nationalism in Iran. In the history of Iran, Azerbaijan has had a special position in and this position has become more prominent in contemporary history. This region has been the gateway for entrance of new ideas and thoughts of the Western world to Iran and Asia in recent centuries. One of these ideas that can be pointed out is the concept of nationalism. This idea is a theoretical structure concept for cohesion and unification of the nation and strengthening the foundations of independence and territorial integrity of the country. Azerbaijani thinkers were considering the prevalence of nationalism necessary to preserve the independence and territorial integrity of the country and developing the ideas of democracy and constitutionalism. The great people such as Akhodzadeh, Mostasharadoleh, Talbof and Taghizadeh are four great thinkers and reformers in this field who had a unique role in developing the components of nationalism. They consider the concepts like territory, the history and common religion and language as a strengthening and important factor in Iranian identity and in addition to the thinkers of this region,
Machine summary:
بزرگانی چون آخوندزاده ، مستشارالدوله ، طالبوف و تقی زاده ، چهار اندیشمند و مصلح بزرگ در این حوزه هستند که از نظر فکری به رواج مولفه های ناسیونالیسم نقش بی بدیلی را ایفا نموده اند آنان عناصری چون سرزمین ، تاریخ و زبان و دین مشترک را عامل مهم و قوام بخش هویت ایرانی می دانند و علاوه بر اندیشه ورزان این منطقه مردم آذری نیز در طول تاریخ برای حفظ هویت ملی و تمامیت ارضی کشور چه جانفشانی ها که نکرده اند.
یعقوب لیث نیز به عنوان قهرمان واقعی از آن خطه است ولی باز مورد افتخار همه ایرانی ها از جمله آذربایجانی هاست همانطوری که کلنل محمدتقی خان پسیان تبریزی مورد تکریم و احترام همه ایرانی ها می باشد و می توان ادعا نمود که تاریخ اساطیری که در شاهنامه تجمیع شده به اندازه تاریخ واقعی در پروژه هویت سازی و تقویت ایرانخواهی مؤثر بوده است ، به اندازه تاریخ مشروطه کسروی مقدس و مورد تکریم است (وزیری، ١٣٨٤: ٣٦) در مجموع می توان ادعا نمود که وجود تاریخ مشترک و سرنوشت تاریخی تلخ و شیرین چندین هزار ساله میان ایرانیان ، یک عامل مهم در قوام و دوام این سرزمین کهن به عنوان یک کشور بوده و همچنین در شکل گیری گرایش های ناسیونالیستی و تقویت هویت ملی و وطن خواهی میان ایرانیان از جمله آذربایجانی ها نقش اساسی داشته است .