Abstract:
پژوهش حاضر به بررسی اثرات اقتصادی مالیاتبر آلایندهها در ایران در سال 1390 میپردازد. بدین منظور از مدل تعادل عمومی محاسبهپذیر و اطلاعات ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1390 استفاده میشود. بهمنظور ارزیابی اثر مالیاتبر آلایندهها بر متغیرهایاقتصادی و سطح تولید بخشهای اقتصادی، شش سناریو تعریف میشود. نتایج نشانمیدهد، وضع مالیاتبر آلایندهها با لحاظ اثرمثبت کاهشآلودگی، اثر منفی بر متغیرهای اقتصادی دارد و سطح تولید تمام بخشهای تولیدی کاهش مییابد، اما هنگامیکه مالیاتبر آلایندهها همراه با بازپرداخت مالیات از طریق کاهش مالیاتهای دیگر اعمال میشود، از شدت آثار منفی بر متغیرهای اقتصادی کاستهمیشود و تنها سطح تولید بخشهایی که آلایندگی بیشتری دارند، کاهشمییابد. با توجه به نتایجتحقیق پیشنهادمیشود، اعمال مالیاتبر آلودگی همراه با بازپرداخت مالیات از طریق کاهش سایر مالیاتها صورتگیرد تا آثار منفی مالیاتبر آلودگی بر سطوحتولید و دیگر متغیرهای اقتصادی کاهشیابد.
This study investigates the economic effects of taxes on pollutants in Iran in 2011. For this purpose, computable general equilibrium model with 2011 social accounting matrix is applied. Six scenarios taxes on pollutants have defined and estimatethe effects on economic variables and production quantity of activities. The results show that the taxes on pollutants is conducive to environmental improvement, but the economic variables and production quantity of activities are adversely affected. when the government refunds the production tax and corporate income tax, the results show that this can indeed relieve the negative effects. According to the results, it is suggested that the taxes on pollutants should be applied along with the tax refund through the reduction of other taxes in order to reduce the negative effects of the taxes on pollutants on production quantity of activities and economic variables.
Machine summary:
بـا توجـه بـه مطالب فوق ، به دليل گسـترش اثـرات جـانبي منفـي ناشـي از مصرف انرژي ازجمله آلـودگي هـوا و اثـرات زيـان بـار آن بـر اقتصاد، محيط زيست و سلامت جامعه ، ضروري است که دولت از طريق انگيزه هاي اقتصادي مانند ماليات سبز اين اثرات را بـه سطح بهينه برساند (رافعي و صيادي، ١٣٩٧).
اما پرسشي که مطرح ميشود، اين است که ماليات بر آلاينده ها چه اثراتي بر متغيرهاي اقتصادي دارد؟ مطالعات متعددي درزمينه بررسي اثرات ماليات بر آلاينده ها بر اقتصاد صورت پذيرفته که از آن جمله ميتوان به مطالعه پژويان و نعمتي ١٣٨٩، شاهنوشي و همکاران ١٣٩٠، هاديان و اسلامي اندارگلي ١٣٩٣، خداداد کاشي و همکاران ١٣٩٤، جعفري صميمي و عليزاده ملفه ١٣٩٥، جباري ١٣٩٦ و ستوده نيا و همکاران ١٣٩٩ اشاره کرد.
بنابراين در اين پژوهش تلاش ميشود تا با استفاده از مدل تعادل عمومي محاسبه پذير اثر ماليات بر آلودگي بر رشد اقتصادي، مصرف ، سرمايه گذاري، درآمد و بخش هاي توليد مورد بررسي قرارگيرد.
در اين تحقيق آن ها از يک مدل تعادل عمومي محاسبه پذير براي ايجاد ارتباط بين اثرات ماليات بر کربن و شاخص هاي اقتصادي توليد و بخش مصرف استفاده کرده اند.
ستوده نيا و همکاران (١٣٩٩)، به بررسي اثر وضع ماليات سبز بر مصرف انرژيهاي فسيلي، انتشار گازهاي گلخانه اي و رفاه اجتماعي در ايران در قالب سناريوهاي مختلف (پايه ، ٥%، ١٠%، ٢٠%) با استفاده از مدل تعادل عمومي محاسبه پذير پوياي بازگشتي و ماتريس حسابداري اجتماعي سال ١٣٩٠ پرداخته اند.