Abstract:
در حوادث ناشی از رانندگی، اصولاً ضمان (مسئولیت)، برعهده شخصی می‌باشد که به‌طور مستقیم در زنجیره واقعه حقوقی دخالت‌دارد و مرتکب تقصیر (بی‌احتیاطی، بی‌مبالاتی، عدم‌مهارت، عدم‌رعایت مقررات و نظامات دولتی) گردیده‌است. بعبارتی مبتنی‌بر نظریه تقصیر می‌باشد و استثناء نیز وجوددارد. مسئولیت‌مدنی اشخاص ثالث (مالک، متصرف، کارفرما، متبوع و...) که وسیله‌نقلیه را در اختیار شخص فاقدپروانه‌رانندگی قرارمی‌دهند، در حقوق‌ایران پیش‌بینی نشده‌است، در حالیکه مسئولیت‌مدنی برمبنای قاعده‌فقهی «تسبیب» برای چنین‌اشخاص ی متصورمی‌باشد که این سبب در طول اسباب دیگر وقوع حادثه، یا مباشر می‌باشد. بعبارتی چنین اشخاص ی به‌طور مستقیم هرچند در حادثه نقش ندارند، ولی اقدام آن‌ها «در اختیار گذاردن وسیله نقلیه»، مقدمه و سببی برای تحقق‌حادثه می‌باشد در این مقاله بررسی جایگاه چنین سببی، در طول اسباب دیگر، وفق قاعده فقهی تسبیب مورد مطالعه واقع گردیده است. نتیجه پژوهش حاضر نشان می‌دهد اصولاً اشخاص ثالث (مالک، متصرف، کارفرما، متبوع و ...) مسئولیت در بروز حادثه و به تبع آن مسئولیت در جبران خسارت‌وارده براساس و مبنای حقوقی و فقهی دارند و به‌عنوان سببی در طول اسباب حادثه می‌باشد.
In traffic accidents , liability is attributed to the person who is directly involved in the chain of legal acts , and is the perpetrator of the offence ( recklessness, negligence, lack of skills , and failure to observe governmental rules) according to the doctrine of fault ( with certain exceptions) . There are no provisions in Iranian Law for civil liability of third parties(owner, possessor, contractor , etc. ) who provides the vehicle to a person without a driving license . However , civil liability for such persons is expected according to the religious principle of "causation ,” which follows the sequence of other causes . In other words , although these persons were not directly involved in the accident, their action in “providing the vehicle” is a prelude and cause for the act . This article will evaluate such a cause in a sequence of other causes according to the religious principle of causation.The result of the present research shows that basically third parties (owners, occupiers, employers, dependents, etc.) are responsible for the occurrence of an accident and, accordingly, they are responsible for compensating for the damage caused by the legal and jurisprudential basis and as a cause during the causes. It is an accident.
Machine summary:
تلقي شرط به عنوان سبب ورود صدمه يا خسارت و معيار براي احراز رابطه سببيت در برخي موارد راه گشاست ولي همواره به کار نمي آيد، رابطه سببيت يعني زيان ديده ثابت کند که در نتيجه فعل زيانبار يا تقصير ديگري به او زيان وارد شده است بنابراين مسؤوليت مدني بر پايه تسبيب استوار است (قاسم زاده ، ١٣٩٥، ص ١٠٦).
لذا اگر مالک يا دارنده وسيله نقليه را به عنوان سببي تلقي کرد که در ايجاد حادثه ، علي رغم اينکه نه در زنجيره واقعه حقوقي به طور مستقيم دخالت نداشته است ، و موضوع تحت عنوان اسباب متعدد قابل بررسي باشد، بايد با توجه به نظريه اسباب متعدد، ميزان تاثير آن را بررسي کرد، که عبارتند از: ٤-٣- نظريه هاي اسباب متعدد در ايجاد حادثه (اسباب متعدد طولي) ٤-٣-١- تقسيم مسؤوليت به تساوي(نظريه تساوي اسباب ) بر مبناي اين نظريه تمام عوامل و حوادث موثر در پيدايش حادثه و ضرر، اعم از اينکه به نحو شرط و مقتضي دخالت نموده يا به نحو سبب و علت دخالت کرده باشند، بايد به عنوان سبب حادثه تلقي شدند وجه اين نظريه اين است که چون تمام حوادث در به وجود آمدن حادثه و واقعه و ضرر ولو به نحو شرطيت دخالت داشته اند سبب پيدايش حادثه تلقي ميشوند و ترجيح يکي بر ديگري ترجيح بلامرجح و بدون دليل است )(باريکلو، ١٣٩٦، ص ١٥٩).
(
, 
, 
)
