طراحی مدل پارادایمی اجرای خط‌مشی‌های عمومی در شرکت‌های پروژه محور نفتی دولتی ایران Journal Article

هدف: پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل اجرای موفقیت‌‌آمیز خط‌‌مشی عمومی در شرکت‌های دولتی پروژه‌‌محور در ایران انجام شده است. طرح پژوهش/ روش‌شناسی/ رویکرد: این پژوهش از نظر روش‌‌شناسی، یک پژوهش کیفی محسوب می‌‌گردد. همچنین از آن‌جا که درصدد ارائه مدل اجرای خط‌‌مشی‌های عمومی در شرکت‌های پروژه‌‌محور نفتی دولتی ایران است، در زمره پژوهش‌‌های اکتشافی قرار می‌‌گیرد. جامعه آماری شامل مدیران ارشد شرکت‌های پروژه‌‌محور نفتی دولتی ایران فعال در حوزه‌های نفت و گاز و استادان دانشگاه در حوزه خط‌مشی است. حجم نمونه به روش گلوله برفی تعیین شده و با توجه به چارچوب پژوهش، برای گردآوری داده‌‌های مورد نیاز از مصاحبه نیمه‌‌ساخت‌‌یافته استفاده شده است. یافته‌‌ها: یافته‌‌های پژوهش نشان می‌‌دهد که اجرای موفقیت‌‌آمیز خط‌مشی عمومی در پرتو معیارهایی چون کارایی، اثربخشی، برآورده‌‌سازی انتظارات، کفایت در حل مسئله، عدالت توزیع، و انطباق با شرایط صنعت نفت سنجش‌‌پذیر است. ارزش/ اصالت پژوهش: مطابق چارچوب به‌‌دست‌‌آمده سه خوشه متغیر تحت عناوین عوامل علّی، مداخله‌‌گر، و زمینه‌‌ای شناسایی شده که اجرای موفقیت‌‌آمیز خط‌مشی‌‌های عمومی به‌‌شدت از آن‌ها تاثیر پذیرفته است. پیشنهادهای اجرایی/ پژوهشی: چارچوب به‌‌دست‌‌آمده نشانگر آن است که اجرای موفقیت‌‌آمیز خط‌مشی‌‌های عمومی به افزایش اعتماد و رضایت عمومی، و همچنین ارتقای مشروعیت شرکتی در میان ذی‌‌نفعان منجر می‌شود.

Purpose: The purpose of this study is to develop a model for the successful implementation of public policy in state-owned, project-based oil companies in Iran. Methodology: This research was a qualitative study in terms of methodology. Also, since it intended to provide a model for the implementation of public policies in such companies in Iran, it was considered to be an exploratory research. The statistical population of the study included senior managers of Iranian state project-oriented companies active in the field of oil and gas as well as university professors in the field of policy-making. The size of the research sample was determined by snowball method and interview was used to collect the required data. Findings: Results show that successful implementation of public policy can be measured in the light of such criteria as efficiency, effectiveness, meeting expectations, adequacy in problem solving, justice distribution, and adaptation to the conditions of the oil industry. Value: According to the acquired framework, three clusters of variables were identified under the headings of causal, intervening, and underlying factors, which strongly influence the successful implementation of public policies. Implications: The acquired framework indicates that the successful implementation of public policies leads to increased public trust and satisfaction as well as promotion of corporate legitimacy among stakeholders.

همچنین دستگاه های اجرایی و سازمانهای دولتی به عنوان نهادهای قانونی خط مشی گذاری عمومی به صورت های مختلف مانند تعریف قوانین و مقررات به تعیین خط مشی های عمومی می پردازند و از طریق بکارگیری برنامه های مشخص به اولویت بندی و اجرای آنها مبادرت می ورزند (Newig & Koontz, 2014) دوره ۳۴ - تابستان ۱۴۰۰ - شماره ۳ - پیایی ۱۱۶ اجرای برنامه ها و سیاستهای عمومی در ایران به ویژه در سازمانهای پروژه محور، چندان موفق و رضایت بخش نیست تجربه نشان میدهد مسائل متعددی در اجرای یک خط مشی در سازمانهای پروژه محور اتفاق می افتد به طوری که عملا آنچه که اجرا میشود البته اگر بشود با آنچه که تدوین شده است. Multilevel جدول ۱ عوامل موثر بر اجرای خط مشی عمومی رهنورد و رهنورد (۱۳۹۷ منبع Pressman & Wildavsky (1973) Van Meter & Van Horn (1975) Mazmanian & Sabatier (1983) عوامل اثر گذار رویکرد غالب هشدارها و شرایط دستوری برای پذیرش اجرای خط مشی اجرا نباید از خط مشی جدا باشد، از وسایل و ابزارهای مستقیم در اجرا بالا به پایین استفاده شود؛ در نظر گرفتن مبانی علمی و نظری تداوم رهبری سادگی و آسان سازی خط مشی خوشه های شش گانه منابع استانداردها؛ سبک اجراه ارتباطات بالا به پایین سازمانی ویژگی دستگاه اجرایی؛ شرایط محیطی قابلیت مهار و کنترل مسئله توانایی قانون موضوعه متغیرهای بالا به پایین غیر حقوقی اثر گذار (1984) . جدول (۴) خلاصه ای از معیارهای سنجش کفایت فرایند پژوهش و کیفیت داده ها و تفسیرها را نشان میدهد به تبعیت از صاحب نظران Lincon & Guba, 1985; Glaser & Strauss, 2017, Charmaz, 2006( پژوهشهای کیفی معیارهای چهارگانه برای ارزیابی اتکاپذیر بودن داده ها و Eriksson & Kovalainen, 2015 دوره ۳۴ - تابستان ۱۴۰۰ - شماره ۲ - پیایی ۱۱۶ تفسیرها مورد استفاده قرار گرفت.