Abstract:
این مقاله ابتدا نیم نگاهی به اهمیت و جایگاه علم و آموزش، بهویژه آموزش دینی، در سیره
معصومان(ع) دارد، پس از آن به بررسی روش سؤال و جواب، اهمیت و جایگاه آن در سیره
آنان میپردازد. در ادامه مقاله به بیان اقسام سؤال و جواب و تفاوت این روش با روش
پرسش و پاسخ متعارف و روش سقراطی پرداخته و مزیت آن بر این روشها را مشخص
میسازد و درنهایت نیز شیوههای ترغیب به سؤال، فواید آموزشی آن و آداب سؤال و جواب را
در سیره معصومان(ع) بررسی میکند.
Machine summary:
"قسم دوم از این روش نیز با روش پرسش و پاسخ متفاوت است، زیرا در روش پرسش و پاسخ معلم برای اینکه شاگرد را به پاسخ صحیح هدایت کند، سؤالات پیدرپی طرح میکند، اما در این قسم، معصوم اولا یک سؤال را طرح میکند، نه سؤالات پیدرپی، ثانیا متعلم اگر پاسخ صحیح را میدانست امام(ع) آن را تأیید میکند و اگر پاسخ، ناقص یا غلط بود و یا اصلا پاسخ را نمیدانست، امام(ع) سؤال دیگری طرح نمیکند، بلکه خود، پاسخ را کامل یا اصلاح و یا پاسخ صحیح را ارائه میکند.
زیرا در روش سقراطی، سقراط ابتدا با سؤالات پیدرپی خود، شاگرد یا طرف بحث را به جهل یا خطای خود متوجه میساخت و سپس در صدد بود تا او را به علم و صواب برساند، در صورتی که در روش پرسش و پاسخ تنها بخش دوم از روش سقراط مطرح است؛ یعنی معلم با طرح سؤال میخواهد دانشآموز را به پاسخ واقعی برساند و درصدد تفهیم جهل او نیست (شعبانی، مهارتهای آموزشی و پرورشی، ص309).
اما در این روش، قسم دیگری نیز مطرح است که در سیره ایشان فراوان از آن استفاده میشده است، بدینگونه که سؤال را امام(ع) طرح میکرد و پاسخ اصحاب و شاگردان به این سؤال به یکی از چهار صورت میتوانست باشد: صحیح، ناقص، غلط و یا اصلا پاسخ نمیدادند."