Abstract:
در این مقاله آمده است که رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و اله چگونه سلولهای اولیهی جامعهی اسلامی را ویژگی اخلاق بخشید و قدرت سیاسی را اخلاقی کسب نمود و ساختار اخلاقی به آن بخشید،مبنای همبستگی اجتماعی را اخلاق قرار داد و حدود و مسؤولیتهای امام و امت را مبتنی بر اخلاق ساخت،و مدیریت اقتصادی،نظامی،قضایی،سیاسی،فرهنگی و تربیتی و اجتماعی پیامبر چگونه بر پایههای اخلاق بنا گردید.مهمترین هدف رسالت انبیا،از جمله پیامبر اسلام،گسترش توحید،اخلاق و شریعت است.این اهداف در طول یکدیگر و در عینحال متداخل با هم هستند. هدف سوم،راه وصول تحقق دو هدف دیگر و هدف دوم برای وصول به هدف اول در نظر گرفته شده است.سیر دعوت پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله نیز به همین صورت انجام میگرفته است.بیشترین موضوع تبلیغ رسول خدا در مکه،توحید و اخلاق بود،و در مدینه،در راستای آن دو هدف،به گسترش شریعت نیز پرداخت.موضوع بحث مقاله مربوط به هدف دوم،یعنی هدف اخلاقی پیامبر اسلام است که هیچگاه، از جمله در عملکرد سیاسی ایشان،تعطیل نشد. پس از مشخص شدن منظور از اخلاق و شیوهی تحقیق،به ابعاد مختلف حیات اجتماعی و سیاسی رسول خدا صلی الله علیه و اله در مدینه النبی از زاویهی اخلاق پرداخته شده است.موضوعاتی که در راستای اخلاق حکومتی به آن پرداخته خواهد شد عبارتاند از:نحوهی شکلگیری امت اسلامی،نحوهی کسب قدرت،شکل و ساختار قدرت،حد قدرت،حد مسأ.لیت،حقوق اساسی شهروندان،نظارت مردمی،نحوهی قانونگذاری،نحوهی اجرای قانون و نحوهی قضاوت.
Machine summary:
در جریان جنگ «غابه»،وقتی مسلمانان به کنار چاه«همّ»رسیدند،به پیامبر صلّی اللّه علیه و اله گفتند: ای رسول خدا!آیا این چاه را مصادره نمیکنید؟حضرت فرمود:«خیر،ولی یک نفر این چاه را بخرد و آن را صدقه قرار دهدأ»«طلحة بن عبید الله»آن را خرید و وقف کرد.
آنان میگفتند:چگونه انفاق کنیم در حالی که خود ما نیز چیزی برای خوردن پیدا نمیکنیم؟پیامبر صلّی اللّه علیه و اله فرمود:«هرچه میتوانید به دیگران کمک کنید و لو اینکه این انفاق نیمی از یک دانهی خرما باشد و یا دادن نوک پیکانی که با آن کسی در راه خدا جهاد کند و به دشمن حمله نماید.
پیامبر در جواب تمنّای مالی فقیری فرمود:«خداوند صدقات را مخصوص هیچ فرشتهی مقرب و یا پیامبر مرسلی قرار نداده است،بلکه آن را ویژهی هشت طبقه قرار داده است»و منظور رسول اکرم صلّی اللّه علیه و اله از این هشت گروه چنین بود:اول،فقرای مهاجری که از مردم چیزی مطالبه نمیکردند؛دوم،مساکین و مستمندانی که همچون«اصحاب صفه»بیخانمان بودند و در مسجد زندگی میکردند؛سوم،عاملان و مأموران جمعآوری زکات که به میزان مخارج خود و هزینهی سفرشان دریافتی داشتند؛چهارم،آنها که به«مؤلفة قلوبهم»معروفند.
2در جریان انجام مراسم حج عمره،هنگامیکه احتمال جنگ داده شد،حضرت از یاران خود مشورت خواست و پس از بازگشت از جنگ،تنها برخورد پیامبر صلّی اللّه علیه و اله با آنان این بود که آنان را از اینکه دنیا و هوای نفس را بر خدا ترجیح دادهاند مذمت کند و با اظهار پشیمانی آنان،آنها را بخشید.