Abstract:
انعقاد این معاهدات موجب شد تا ایران نفوذ سیاسی و معنوی خود را در بسیاری از مناطق از دست بدهد و برخی از کشورها مانند انگلیس در مشرق و جنوب و شمال شرقی ایران نفوذ خود را گسترش دادند و روسها 14 سال پس از معاهده گلستان به سادگی به اهدافی بسیار بیشتر از آنچه که در نتیجه معاهده گلستان به دست آورده بودند، دست یافتند.
Machine summary:
"53 از آنجایی که فصل هشتم عهدنامهء ترکمانچای عینا تکرار مادهء ششم عهدنامهء گلستان و راجع به مقررات کشتیرانی در دریای خزر میباشد،تصویر فصل هشتم این قرارداد-که با اصل عهدنامهء مضبوط در آرشیو وزارت خارجهء روسیه مطابقت دارد-عینا در اینجا نقل میشود: که از این روز ببعد شخص وجود نواب مستطاب والا شاهزاده عباس میرزا ولیعهد و وارث برگزیده تاج و تخت ایران شناحثه از تاریخ جلوس بخت شاهی پادشاه بالاسحقاق این مملکت داند فصل هشتم سفاین تجرات رؤس مانند سابق استحقاق خواهند داشت که بازآدی بر دریای خزر و بطول سواحل آن سیر کرده بکنارهای آن فرودایند و در حالت شکست کشتی در ایران اعانت و امداد خواهند یافت و همچنین کشتیهای تجارت ایرانرا استحقاق خواهد بود که بقرار سابق در بحر خزر سیر کرده بسواحل روس آمد و شد نمایند و در آن سواحل در حالت شکست کشتی بهمان نسبت استعانت و امداد خوانند یافت در باب سفاین چرسه که علمهای عسگریه رؤسیه دارند چون از قدیم بالا نفراد استحقاق داشتند که در بحر خزر سیر نمایند لهذا همین حق مخصوص کما فی السابق امروز با اطمینان بایشان داده میشود بنحویکه غیر از دولت روسیه هیچ دولت دیگر نمیتواند در بحر خزر کشی جنگی داشته باشد فصل چون مکنون خاطر علیحضرت با انعقاد معاهدات ترکمانچای،علاوهبر قسمتهای از دست رفتهء ایران در معاهدهء گلستان، سرزمینهای حاصلخیز و پرمنفعت قرهباغ،شورهگل و بخشی از صحرای مغان و مناطقی دیگر از سرزمین ایران جدا شد؛ایران تسلط کامل دوست روسیهء تزاری را بر دریای خزر پذیرفت و نواحی شمالی ایران در برابر تعرضات احتمالی آینده کاملا بیدفاع ماند."