Abstract:
در این مقاله تلاش شده است در نهایت اختصار اصلیترین براهین اثبات خدا در غرب و جهان اسلام بررسی شود.برهان وجودی مهمترین برهان اثبات خدا در جهان غرب است که برای اولینبار آنسلم تقریری روشن از آن ارائه داده که بلافاصله مورد توجه قرار گرفته است و اغلب فلاسفه دوران جدید به نحوی به آن پرداختهاند،اما انتقادات کانت به شدت باعث ایجاد شک در توانایی این برهان گردید.این برهان در جهان اسلام نیز مدافعان و مخالفانی دارد.البته نیز با ارائه تقریری جدید ازاین برهان آن را میپذیرند.سرنوشت برهان جهان شناختی نیز تا حدی با ایرادات کانت دگرگون گردید.این برهان از ضعف بیشتری برخوردار است و به هیچوجه با نگرش فلاسفه اسلامی سازگاری ندارد.اما برهانی که تا حدی نزدیک به این برهان است-ولی تفاوتهای زیادی با آن دارد-برهان امکان و وجوب است. برهان امکان و وجو به هیچوجه از امتناع تسلسل علل معده استفاده نمیکند و به مسئله حدوث نیازی ندارد.برهان نظم هم در غرب و هم در جهان اسلام بسیار مناقشهپذیر بوده است.به خصوص با پیدایش نظریات جدید علمی.اما بههرحال به عنوان برهانی که میتواند برای عامه مردم مفید باشد،مورد توجه بوده است.
Machine summary:
"برهان وجودی مهمترین برهان اثبات خدا در جهان غرب است که برای اولینبار آنسلم تقریری روشن از آن ارائه داده که بلافاصله مورد توجه قرار گرفته است و اغلب فلاسفه دوران جدید به نحوی به آن پرداختهاند،اما انتقادات کانت به شدت باعث ایجاد شک در توانایی این برهان گردید.
اما در جانب امکان همیشه این فرض وجود دارد که «هرچیز که امتناع ان اثبات نشده است ممکن است،ولی این فرض برای تبدیل برهان وجودی به یک برهان دقیق کافی نیست.
البته وی در عینحال به ایرادات کانت نیز پاسخ میگوید،از جمله اینکه،در پاسخ ایراد دوم از تفکیک بین دو نوع حمل کمک میگیرد و بیان میکند که وجود و واقعیت تنها در صورتی از موضوع قضیهء مزبور سلب میشود که بین مفهوم وجود و واقعیت به حمل اولی با مصداق وجود و واقعیت به حمل شایع فرق گذارده شود و تا زمانی که این تفکیک انجام نگرفته است،برهان آنسلم استوار است(همان،ص 902).
ماکان موجود بذاته بلا حیث هو الواجب جل و علا و هو بذاته دلیل ذاته اصدق شاهد علی اثباته یفضی بهذا کل حدس صائب لو لم یکن مطابق للواجب لکان اما هو لامتناعه و هو خلاف مقتضی طباعه او هو لافتقاره الی سبب و الفرض فریته لما وجب فالنظر الصحیح فی الوجوب یفضی الی حقیقه المطلوب 2-برهان جهانشناختی 1-2-رویکرد فلاسفه غربی به برهان جهانشناختی 1-1-2-توماس آکویناس این برهان نیز بیشتر در جهان غرب مورد توجه بوده است و هرچند با برهان امکان و وجوب قابل مقایسه تفاوتهایی با آن دارد."