Abstract:
از زمان اجرای اولین برنامه عمرانی کشور 58 سال میگذرد.سیاستها،و خط مشیهای نادرست این برنامهها،به دلیل متکی بودن به درآمدهای نفتی و در نتیجه،ایجاد دولت رانتیری»همچنین تخصیص بیشتر بودجههای عمرانی و جاری ناشی از این درآمد به شهرها،بهویژه شهرهای بزرگ کشور باعث تشدید مهاجرت روستاییان به شهرها شد.در کنار آن توجه به صنعت مونتاژ،انجام اصلاحات ارضی،کمتوجهی به روستاها بهطور اعم و توسعه کشاورزی بهطور اخص،بر روند مهاجرتهای روستا-شهری افزود.از پیامدهای مثبت و منفی این پدیده میتوان به تعدیل بیکاری فصلی و افزایش میزان دستمزد برای افراد باقیمانده در روستاها،رونق امور ساختمانی و افزایش تولیدات صنایع مونتاژ و مواد غذایی در شهرها، شهرنشینی شتابان،دگرگونی ساختار جمعیتی شهرها و روستاها،برهم خوردن ساخت اشتغال و افزایش بیکاری و گرایش به اشتغالات کاذب،وابستگی به واردات محصولات کشاورزی اشاره نمود.
Machine summary:
"به دلیل رشد سریع درآمد نفت در سالهای 52 تا 41،گروه امینی در رژیم گذشته در نظر داشت زمینهای زراعی را میان 65 درصد از خانوادههای زارع صاحب نسق تقسیم کند؛هزینه پرداخت سهم مالکان را از طریق فروش اموال دولتی فراهم آورد؛و با تشویق مالکان به سرمایهگذاری در صنایع و با تخصیص اعتبارات مستقیم و سایر کمکها،صنایع خصوصی بخش شهری را توسعه دهد و نیروی کار اضافی روستاها را به مهاجرت به شهرها تشویق کند(کاتوزیان،1374،280).
باتوجه به شرح آنچه که رفت و همچنین بیان سوالات و فرضیههای تحقیق با نظر اجمالی به برنامههای عمرانی پیش از انقلاب اسلامی اهمیت درآمدهای نفتی در تامین مالی این برنامهها و نقش آنها در توسعه و گسترش تاسیسات و تجهیزات شهرها و به تبع آن تشدید مهاجرتهای روستا-شهری مورد بررسی قرار گرفته است.
زیرا به دلیل اتخاذ سیاستها، استراتژیها و خط مشیهای نادرست برنامههای عمرانی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و متکی بودن مناین برنامهها به درآمدهای نفتی و تبدیل شدن نفت به مهمترین منبع ما زاد اقتصادی در سطح ملی و در نتیجه کاهش نقش کشاورزی در تولید داخلی و صادرات دارد(سهم نفت از 1/37 درصد کل اعتبارات برنامه عمرانی اول به 8/79 درصد در برنامه تجدید نظر شده عمرانی پنجم افزایش یافت).
در کنار اجرای این برنامهها توجه به صنعت مونتاژ،انجام اصلاحات ارضی در نقاط روستایی در نیمه اول دهه 1340، کمتوجهی به روستاها بهطور اعم و توسعه کشاورزی بهطور اخص(سهم کشاورزی از 28 درصد برنامه عمرانی اول به 5/7 درصد در برنامه پنجم از کل اعتبارات کاهش یافت)،رونق فعالیتهای پرسود مانند بورس بازی زمین و ساختمان بر روند مهاجرتهای روستا-شهری افزود."