Abstract:
یکی از روشهای تفسیری،روش تفسیر عرفانی است.عرفای اسلامی با توجه به نکاتی که در برخی روایات در این رابطه وجود داشته،سعی کرده‌اند با ذوق عرفانی خود،اشارات و لطایفی را از وراء معانی ظاهری و تحت اللفظی قرآن کریم استخراج کرده و بیان نمایند.قشیری در لطائف الاشارات دست به چنین کاری زده و با توجه به شواهد و قرائن موجود می‌توان گفت که این تفسیر،اولین تفسیر عرفانی کامل قرآن مجید است که به رشته تحریر درآمده و مباحث عرفانی عملیدر آن به وفور یافت می‌شود.در این مقاله به بررسی کوتاهی در خصوص تفسیر لطائف الاشارات به همراه معرفی اهم تفاسیر عرفانی دیگر،پرداخته می‌شود.
Machine summary:
"به هر حال،آن‌چنان که از مقدمه این تفسیر بر می‌آید صاحب این تفسیر از روایت پیامبر اکرم(ص)که فرموده‌اند:«ما نزل من القرآن الآیة الا و لها ظهر و بطن و لکل حرف حد و لکل حد مطلع»چنین برداشت می‌نماید که مقصود از ظهر،تفسیر قرآن و مراد از بطن، تأویل کلام الله مجید و منظور از حد،نهاایت مفهوم از معنای کلام و مقصود از مطلع،آن چیزی است که از رهگذر این قرآن به سوی خداوند اوج می‌گیرد و انسان در مرتبه شهود ربوبی بر آن اطلاع پیدا می‌کند و از امام صادق(علیه السلام)روایتی نقل کرده که ایشان فرموده‌اند:«خداوند در کلام خویش بر بندگانش تجلی نموده است اما آنها آن را شهود نمی‌کنند»و نیز از آن حضرت روایت شده که ایشان در حال نماز بیهوش شده است،علت این امر را پرسیدند و امام در جواب فرمود:«آنقدر این آیه را تکرار نمودم تا آن را از گوینده آن شنیدم»صاحب تفسیر در ادامه می‌گوید که قصدش از نوشتن این کتاب بیان ظاهر و تأویل وحد نیست بلکه می‌خواهد آن مطالبی را که از اسرار و حقایق این کتاب بر قلبش اشراق شده،بیان کند و البته مدعی نیست که این،نهایت کار است بلکه این مطالب، اموری است که وی بازیافته است و ضمنا اشاره می‌کند که وی در همه آیات قرآن کریم چنین شیوه‌ای را در پیش نگرفته است(همانجا،3/1 و 4) عبد الرزاق کاشانی از متصوفه است و از مکتب ابن عربی اثر پذیرفته است،لذا در این تفسیر علاوه بر تفسیر اشاری-که معمولا اهل تصوف از پی آن می‌کاوند-به تفسیری که متاثر از عرفان نظری ابن عربی است نیز اهتمام می‌ورزد."
(
, 
, 
)
