Abstract:
بررسی تعلیم و تربیت جوامع بر مبنای ایدئولوژی و باورهای تاریخی، ضمن تحلیل و یا تطبیق آن با سایر دیدگاهها و مکاتب، تجربهای مفید در راستای دستیابی به الگوی مناسب، بالنده و پیشرفته مبتنی بر باورهای تربیتی یک جامعه است.از اینرو، نوشتار حاضر با هدف تحلیل و تبیین آراء تربیتی ملااحمد نراقی (دانشمند ایرانی و اسلامی) و مقایسه آن با دیدگاههای جان دیویی (شارح و مفسر بزرگ پراگماتیسم) به تحقیق در این زمینه پرداخته است.برای نیل به اهداف تحقیق، از روش تطبیقی و تحلیل اسناد به منظور جمعآوری، توصیف و مقایسه دادهها استفاده شده است.پس از بررسی و مقایسه آراء این دو اندیشمند بر اساس مبانی، مکاتب و سیر تاریخی، نتایج پژوهش بیانگر آن بود که دیدگاه نراقی در مقایسه با دیویی تفاوتها و تشابهاتی دارد. مبنای اختلافنظر این دو اندیشمند، در نگاه ایشان به انسان به عنوان موضوع تربیت است. نراقی انسان را موجودی مرکب از روح و جسم و دیویی آن را مادی محض میداند.یافتههای تحقیق در زمینه مبانی، بالطبع اهداف، محتوا و روشهای تربیتی ایشان را تحت تأثیر خود قرار داده است، هرچند وجوه تشابهی در روشها و بیان سلسله اهداف وجود دارد که در متن مقاله بدان پرداخته شده است.
Machine summary:
"ملااحمد نراقی به عنوان اندیشمند ایرانی و اسلامی نیز بخشی از تاریخ تعلیم و تربیت این کشور را به خود اختصاص داده است که بررسی و تحلیل آراء تربیتی ایشان میتواند در رسیدن به یکی از بهترین شیوههای تعلیم و تربیت مؤثر و مفید باشد.
»25 یکی از نکات بسیار مهم در آثار نراقی بخصوص معراج السعاده، توجه به تربیت همراه تعلیم و مجموعآ مفهوم آموزش و پرورش توأمآ و بدون تفکیک است، که در مسیر رشد انسان آنها را لازم و ملزوم هم میداند و این میتواند شروع همان تفکری باشد که امروزه مورد توجه آموزش و پرورش نوین قرار گرفته است.
با توجه به نقش اهداف در جهتگیری و راهبرد برنامههای تربیتی، نراقی قرب الهی و سعادت را به عنوان هدف نهایی، و دیویی تحقق جامعه دموکراتیک را به عنوان هدف نهایی آموزش و پرورش معرفی میکند و این در حالی است که این دو اندیشمند اهداف میانی و سلسله اهداف طولی را با توجه به مبانی خود در رسیدن به هدف نهایی مدنظر قرار دادهاند.
و در نهایت، روش نراقی مبتنی بر اندیشهورزی، مباحثه، تلاش برای فهم آگاهانه مطالب و نوعی تقدم طلبه و دانشجو بر ماده درسی است، و دیویی روش حل مسئله خود را بهترین روش معرفی کرده، ضمن اینکه به محاوره (مباحث) تفکر و تلاش برای درک آگاهانه از طریق عمل کردن و تقدم کودک بر ماده درسی معتقد است."