Abstract:
بحث اصلی این مقاله تحلیل گفتمان محققان و پژوهشگران زمینهء نقد ترجمه به منظور کشف مبانی و منابع آموزشی و یادگیری،تعیین معیارها و ملاکهای نقد ترجمه،و تشخیص نوع،کیفیت،و چگونگی همکنشی بین متغیرها در عرصهء نقد ترجمه است.این مقاله با نگرشی تحلیلی،توصیفی،و تطبیقی دیدگاههای زبانشناسان،ترجمهشناسان،و مترجمان را تجزیه و تحلیل کرده است.نتیجه نشان میدهد که 7/62% مبانی فکری و منابع آموزش و یادگیری محققان در مطالعات انتقادی ترجمه را بررسی و توصیف خود فرایند ترجمه تشکیل میدهد.این نکته مبین رابطهء مثبت بین رویکردهای نقد ترجمه و مبانی علم آزمونسازی است.5/39% محققان ابعاد گوناگون تحلیل را مورد توجه قرار دادهاند که در آن همکنشی بین متغیرها تجزیه و تحلیل میگردد.7/69% محققان بر این باورند که فرایند نقد ترجمه دارای معیارها و ملاکهایی است که میان آنها و زبان،ادبیات،فرهنگ،و علوم گوناگون رابطهء معناداری وجود دارد.به نظر همه محققان،نقد ترجمه ماهیتی پژوهشی دارد و میتواند آثار مختلفی بر ابعاد گوناگون نظام تربیت مترجم داشته باشد.لازمهء چنین رویکردی بازنگری و تحول در زمینههای تهیه و تدوین مطالبی درسی، آموزش،و روشهای آزمون ترجمه میباشد و روشهای سنتی دیگر پاسخگوی نیازهای رشته تربیت مترجم در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات نیست.باتوجه به اینکه در رشتههای مربتط از جمله آموزش زبان و زبانشناسی تحقیقات گستردهای و نظاممندی صورت گرفته است،میتوان اصول و مبانی آنها را مطالعه کرد و اشتراکات را اقتباس نمود و با اتخاذ روشهای خلاق،نظام آموزشی مدون تربیت مترجم را ارائه کرد.به خاطر اینکه در آن حوزهها در طول سالها تحقیقات فراوانی انجام گرفته است و ترجمهشناسان میتوانند با تجزیه و تحلیل آنها رسیدن به هدف در ابعاد گوناگون را تسهیل نمایند.
Machine summary:
"نورد(1991)منقول در اوسیمو(2004،10)رابطهء ترجمه و فرهنگ را در قالب معیارهای فرهنگ مبدأ و مقصد بررسی نموده و معتقد است که این معیارها متفاوت بوده و در نتیجه در فرایند ترجمه،معیارهایی برای تعدیل و تنظیم اقدامات،تغییرات،و رویکردهای مترجم پابه عرصهء وجود مینهند.
لفویر(1974)منقول در اوسیمو(2004،24)تحلیل تطبیقی متون مبدأ و مقصد را مورد توجه قرار میدهد و معتقد است که این تحلیل باید براساس تعادلهای چهارگانهء ذیل صورت گیرد: تعادل بین پاره گفتار (Utterance) و موقعیت (Situation) تعادل بین پاره گفتار،موقعیت و برجستهسازی (Foregrounding) تعادل بین زبان (Langue) و گفتار (Parole) تعادل بین آنچه که بهطور صریح گفته میشود و آنچه که بهطور گذرا و تلویحی به آن اشاره میشود.
در بخش ملاکها و معیارهای نقد ترجمه 7/69% کارشناسان(جدول شمارهء 1)به اظهارنظر پرداختهاند و مسائلی از قبیل روش کشف معیارها،معیارهای زبان مبدأ،زبان مقصد،و ترجمه مورد توجه آنان قرار گرفته است.
مطابق جدول شمارهء 7،6/16% محققان(5 نفر از 30 نفر)در این باره اظهارنظر نمودهاند،نورد(1991)منقول در اوسیمو(2004،20)در موضوع معیارهای ترجمه معتقد است که در هر جامعه معیارهایی وجود دارد که روشهای ترجمه و روشهای حل مشکلات در فرایند ترجمه را تعدیل،تنظیم،و مشخص میکند و آگاهی منتقد از این معیارها تأثیر مهمی در فرایند نقد ترجمه خواهد داشت.
متغیر دیگر مورد توجه محققان تحلیل است که ورود به عالم متن از طریق بررسی و مطالعه روابط بین مخاطب،مترجم،متون مبدأ و مقصد بوده و تعامل آنها با زبان،فرهنگ، ادبیات و علوم گوناگون را مطالعه مینماید."