Abstract:
هدف از این پژوهش،ارائهء الگویی برای میز آرشیو دیجیتالی معاونت اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانهء ملی جمهوری اسلامی ایران است.بر اساس تحلیل ویژگیهای محتوایی میزهای آرشیوهای دیجیتالی حاوی این خدمت،که دارای وبسایت به زبان انگلیسی یا این که علاوه بر زبان ملی دارای نسخهء انگلیسی هستند.پژوهش حاضر از نوع توصیفی و به روش تحلیل محتوا انجام گرفته است.ابزار گردآوری دادهها سیاهه وارسی است که برای متخصصان علوم کتابداری و اطلاعرسانی ایران ارسال گردید تا میزان اهمیت مؤلفه های مورد نیاز در طراحی میز آرشیو دیجیتالی ایران را تعیین نمایند و بهطور کلی،تعداد 138 نفر به این سیاهه وارسی پاسخ دادند.بهطور کلی وبسایت سایت 33 میز آرشیو دیجیتالی مورد تجزیه و تحلیل محتوایی قرار گرفتند.نتایج پژوهش نشان داد که وبسایت آرشیو ملی کانادا با 15 ویژگی دارای بالاترین تعداد ویژگی از نظر وضعیت موجود بوده است و میزهای آرشیو دیجیتالی وبسایتهای«دانشگاه جورجیا»و«آرشیو کتابخانهء دانشگاه کارن هاندل در آمریکا»با 3 ویژگیها دارای پایینترین فراوانی بودهاند.ویژگیهای«نام»و«پرسش»بالاترین فراوانی را در بین ویژگیها در وضعیت موجود داشتند.و ویژگیهای«نوع اطلاعات مورد نیاز»و«موضوع پرسش»دارای بالاترین فراوانی در وضعیت مطلوب بودند.نتایج همچنین نشان داد که وبسایت میزهای آرشیو دیجیتالی«کتابخانهء تخصصی روث لیلی»و«دانشگاه هاروارد»با داشتن 5 ویژگی،دارای بالاترین فراوانی در وضعیت مطلوب هستند.نتایج حاصل از تحلیل دادهها نشان داد که اختلاف فاحشی بین نتایج حاصل از تحلیلف محتوایی(وضعیت موجود)و نظرات متخصصان علوم کتابداری و اطلاعرسانی ایران(وضعیت مطلوب)وجود دارد.نتایج همچنین نشان داد که طراحان وب سایتها به نیازهای اطلاعاتی کاربران خود چند توجهی ندارند،و تنها بر اساس علاقه و سیلقهء خود به طراحی میزهای آرشیو دیجیتالی مبادرت نمودهاند.در نهایت،بر اساس نظرات این متخصصان،الگویی مناسب برای طراحی میز آرشیو دیجیتال مرکز اسناد ملی ایران ارائه گردیده است.
Machine summary:
"برای گردآوری دادهها،ابتدا وبسایتهای مراکز آرشیوی را که دارای خدمت میز آرشیو دیجیتالی بودهاند،در طی دورهء زمانی یکماهه(بهمن 1385)،با استفاده از نرمافزار OFFLINE EXPLORER بر روی رایانهء شخصی بارگذاری شدند،سپس با استفاده از روش تحلیل محتوا،ویژگیهای موجود در تکتک این وبسایتها استخراج گردیدند و بر اساس این ویژگیها سیاهه وارسی طراحی گردید.
در مجموع یافتههای این پژوهش، میزهای مرجع کتابخانههای مورد بررسی از طراحی ضعیفی برخوردار هستند و تمامی آنها کمتر از 50 درصد ویژگیهای مهم از دیدگاه صاحبنظران را دارا هستند،در نهایت،با توجه به نتایج بهدست آمده از تحلیل نظرات این صاحبنظران در مورد اهمیت ویژگیهای محتوایی،الگویی برای میز مرجع دیجیتالی کتابخانهء ملی جمهوری اسلامی ایران ارائه کرده است(5:1).
مقایسهء وبسایتهای مورد مطالعه در وضعیت مطلوب و وضعیت موجود (به تصویر صفحه مراجعه شود) همانگونه کهدر جدول 11 مشاهده میگردد،وبسایت آرشیو ملی کانادا با استفاده از تحلیل محتوا با 15 ویژگی در رتبهء اول قرار دارد،این در حالی است که این وبسایت در وضعیت مطلوب تنها با دارا بودن 2 ویژگی در رتبهء چهارم قرار گرفت.
در نهایت،بر اساس نظرات صاحبنظران علوم کتابداری و اطلاعرسانی ایران،الگوی مناسب برای میز آرشیو دیجیتالی معاونت اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانهء ملی جمهوری اسلامی ایران ارائه گردید که در ذیل آمده است: تصویر 1.
الگوی پیشنهادی میز آرشیو دیجیتالی نسخهء فارسی معاونت اسناد سازمان اسناد کتابخانهء ملی جمهوری اسلامی ایران صفحهء دوم (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجهگیری نتایج بهدست آمده از تحلیل محتوایی در این پژوهش،نشان داد که وبسایت میز آرشیو دیجیتال آرشیو ملی کانادا با داشتن 15 ویژگی،دارای بالاترین فراوانی از لحاظ وضعیت موجود بوده است."