Abstract:
دانشمندان بر این باورند که پیشرفتهای شگرف بشر در علوم گوناگون،از جمله سیاستگذاریها در سطح دولت،مرهون استفاده از روشهای تحقیق مناسب در آنهاست؛ اما اینکه چه روشهای وجود دارند و کدام روش،متناسب با کدام علوم است،به مباحث روششناسی نیاز دارد تا از طریق آنها و ارائهء اصول و مبانی،روش متناسب با علوم را مشخص کرد.در این نوشتار ابتدا مکاتب روششناسی-روششناسی اثباتگرایی، روششناسی تفسیری و روششناسی انتقادی-و مبانی فلسفی آنها-هستیشناسی، انسانشناسی،معرفتشناسی-بررسی،و به تأثیر این مکاتب بر سیاستگذاری دولتی پرداخته شده است.روششناسی اثباتگرایی مقتضی این نوع سیاستگذاری است که سیاستها و قوانین حاکم بر رفتار اجتماعی انسانها در عالم خارج وجود دارند و کار سیاستگذاران این است که آنها را کشف کنند و در اختیار مراکز مرتبط برای مشروعیت بخشیدن به آنها قرار دهند؛اما روشهای تفسیری و انتقادی که تقریبا نتایج مشابه دارند، مقتضی سیاستهایی است که از طریق تعامل میان صاحبان قدرت و گروههای سیاسی و یا از طریق طبقهء حاکم و کسانی که ابزار تولید را در اختیار دارند،به دست میآیند.
Machine summary:
"روششناسی اثباتگرایی مقتضی این نوع سیاستگذاری است که سیاستها و قوانین حاکم بر رفتار اجتماعی انسانها در عالم خارج وجود دارند و کار سیاستگذاران این است که آنها را کشف کنند و در اختیار مراکز مرتبط برای مشروعیت بخشیدن به آنها قرار دهند؛اما روشهای تفسیری و انتقادی که تقریبا نتایج مشابه دارند، مقتضی سیاستهایی است که از طریق تعامل میان صاحبان قدرت و گروههای سیاسی و یا از طریق طبقهء حاکم و کسانی که ابزار تولید را در اختیار دارند،به دست میآیند.
06 با توجه به معنای روششناسی تفسیری و پیشفرضهای آنکه واقعیت اجتماعی را یک امر ذهنی،و انسان را یک موجود مختار میداند،این پرسش اساسی مطرح است که این نوع روششناسی چه تأثیری بر سیاستگذاری دارد؟آیا میتوان بر اساس این نوع روششناسی یک روش خاص از سیاستگذاری را پیشنهاد کرد که متمایز از سیاستگذاری مبتنی بر روششناسی اثباتگرایی باشد؟همان گونه که ذکر شد،بر اساس روششناسی تفسیری و مبانی فلسفی آنکه حقیقت اجتماعی را یک امر ذهنی میداند یا به عبارت دیگر،واقعیت اجتماعی را«محصول تعامل انسانها میداند»16نه یک امر واقعیت ملموس و خارجی که توسط محققان باید کشف شوند،سیاستگذاری باید از طریق تعاملات افراد جامعه انجام شود؛یعنی آنچه فعالان جامعه با توجه به کنش و واکنشهایشان دربارهء آن به توافق میرسند،به عنوان سیاست جامعه انتخاب،تصویب و اجرا میشود."