Abstract:
هدف: شادی، نشاط و تفریح از جمله نیازهای روحی و فطری انسان دانسته شده است که در بسیاری از جنبه های حیاتی وی نقش موثری ایفا می کند. دین اسلام به شادی و نشاط که نیازی فطری و مورد قبول دانشمندان و نیز امامان معصوم(ع) است، نگاه ویژه دارد. این مقاله با هدف تبیین ضرورت و اهمیت شادی و نشاط در زندگی فردی و اجتماعی، به بررسی معنا و مفهوم شادی در قرآن پرداخته، مهم ترین مصادیق شادی و نشاط مذموم و ممدوح قرآن و روایات را ارائه کرده است؛ روش: کتابخانه ای مبتنی بر توصیف و تحلیل؛ یافته ها: قرآن کریم و روایات، مهم ترین معیارهای شادی و نشاط ممدوح را با محوریت توحید، دوری از گناه، احیای ارزشها، شاد کردن دیگران و شادی با معصومین(ع) تبیین کرده و شادمانی برای گناه، افراط در شادی، دروغ شادی آور و شادمانی کاذب را از مصادیق شادی مذموم دانسته و در نهایت، مهم ترین عوامل شادی آفرین را با تاکید بر قرآن و روایات در پرهیز از گناه و آزار مومن و اجتناب از لهو تبیین برشمرده است. نتیجه گیری: وجود آیات متعدد در قرآن کریم، سخنان پیامبر(ص) و احادیث و روایات منقول از ائمه معصومین(ع) و به طور کلی متون دینی، حاکی از اهمیت این موضوع در اسلام است. از این رو، نگاه قرآن و روایات اسلامی به نشاط و شادابی، نگاه مثبت است و با تبیین مصادیق مورد قبول، آن را از علائم مومنان و اوصاف بهشتیان بر شمرده و مذمت آن نیز به سبب تقارن با موضوعات مذموم و مکروه شریعت است
Machine summary:
"جایگاه شادی و نشاط در قرآن و روایات* هادی زینی ملکآباد1 دکتر نصرت نیلساز2 چکیده {IBهدف:شادی،نشاط و تفریح از جمله نیازهای روحی و فطری انسان دانسته شده است که دربسیاری از جنبههای حیاتی وی نقش مؤثری ایفا میکند.
(آمدی،1366،ص 320؛محمدی ری شهری،1362،ج 4،ص 436) بهطور کلی دربارۀ اهمیت نشاط و سرور و جایگاه آن در تعالیم دینی،همین بس که یکی از فصول کتبروایی به باب«ادخال السرور»(کلینی،1365،ج 2،ص 191)اختصاص داده شده و شادکردن مؤمنان و مسلماناندر برخوردهای روزمره،تحسین شده است؛از جمله در روایتی از امام باقر(ع)و ایشان از رسول خدا(ص)نقل فرمودهاند که:«من سر مؤمنا فقد سرنی فقد سر الله»(همان،ص 189)و نیز در روایتی دیگر ازامام صادق(ع)آمده است که:«أیما مسلم لقی مسلما فسره سره الله عز و جل»(همان،ص 193).
در این نوشتار،پس از تبیین معنای لغوی ونیز اصطلاحی شادی و واژگان مشابه آن در قرآن،به ارائۀ برخی از اصلیترین مصادیق و معیارهای شادیو نشاط در قرآن و روایات پرداخته شده است.
بنابراین،برخی عواملشادیآفرین در اثر تزاحم با مصالح مهمتر،مانع رسیدن انسان به وظایف و تکالیف انسانی میشود؛لذا در برخیروایات به حکمت مذمت برخی عوامل شادیآفرین اشاره شده است؛از جمله این روایت که:حسن بن محبوباز حفص بن سالم3روایت کرده که از امام صادق(ع)دربارۀ یکی از اصحاب که فردی کثیر الصلاة است،امافریفتۀ لهو و غنا شده،پرسیدم."