Abstract:
در فهم و تفسیر قرآن کریم، توجه به تاریخ به ویژه تاریخ عصر جاهلی، به عنوان یکی از مهم ترین قرائن فهم متن تاریخی، امری لازم و ضروری است. تاریخ عصر جاهلی در فهم و تفسیر بسیاری از آیات و شناخت و ریشه یابی احکام تاسیسی و امضایی قرآن نقشی تعیین کننده دارد. شناخت آداب و رسوم مختلف عصر جاهلی مانند آداب و رسوم عبادی و مناسک حج، آداب و رسوم اجتماعی و خانوادگی و آداب و رسوم اقتصادی و تجاری در فهم و تفسیر آیات مرتبط با آن نقش دارد. همچنین آگاهی از عقاید، باورها و ادیان عصر جاهلی در شناخت محیط نزول قرآن و فهم بسیاری از آیات کاربرد دارد.
Machine summary:
"قرآن در این آیه خط بطلان بر اوهام جاهلی و امتیازات موهوم حمس کشید و این بدعت مذموم را نفی کرد و از آنها خواست که مناسک طبق شواهد تاریخی، در جاهلیت، قبیلة قریش و برخی قبایل وابسته (مانند خزاعه و کنانه) خود را «حمس» (جمع احمس به معنای کسی که در دین خود محکم و پابرجاست (ابن منظور، 1414: 6/57 ـ 58)) میخواندند و به عنوان فرزندان ابراهیم و سرپرستان خانة کعبه و ساکنان حرم مکه، امتیازات و جایگاهی ویژه برای خویش قائل بودند؛ از جمله اینکه وقوف در عرفات را که خارج حرم بود ترک میکردند (ر.
ازدواج با ایتام یکی از آداب و رسوم اجتماعی مردم عصر جاهلی که مورد توجه قرآن کریم نیز قرار گرفته، رفتار آنان با ایتام به ویژه ازدواج با دختران یتیم است؛ برای مثال، در آیة ( ویستفتونک فی النساء قل الله یفتیکم فیهن وما یتلی علیکم فی الکتاب فی یتامی النساء اللاتی لا تؤتونهن ما کتب لهن وترغبون أن تنکحوهن والمستضعفین من الولدان وأن تقوموا للیتامی بالقسط وما تفعلوا من خیر فإن الله کان به علیما( (نساء/ 127)، جملة ( ترغبون أن تنکحوهن( مورد تأمل و اختلاف مفسران قرار گرفته است."