Abstract:
هدف مقاله حاضر معرفی فلسفه و روش «آگاه سازی انتقادی» در آموزش بزرگسالان و تحلیل اجتماعی - انتقادی است. مروری بر برخی از مقالات پژوهشی که در داخل کشور درباره دیدگاه تربیتی فریره تحریر شده حاکی از آن است که گرچه برخی از مضامین تربیتی و اجتماعی او در جامعه ما آشناست و تا حدی در مقالات مختلف به آن پرداخته شده است، اما کمتر به شکل یک نظام فکری - معرفتی منسجم مورد بررسی قرار گرفته است. در راستای هدف فوق خاستگاه های فکری - معرفتی فریره بر حول چهار محور عمده فلسفه هگل، دیدگاه انتقادی مکتب فرانکفورت، ساختارگرایی گلدمن و اندیشه ویگوتسکی تبیین شده است. علاوه بر آن مبانی معرفت شناختی و هستی شناختی او نیز در چارچوب هرمنوتیک انتقادی و رئالیسم انتقادی مورد بررسی قرار گرفته است.
Machine summary:
"کلیدواژه ها: آگاه سازی انتقادی ، دیالکتیک خدایگان ـ بنده ، ارتباط سوژه ـ ابژه ، تحلیل اجتماعی ـ انتقادی تاریخ دریافت مقاله : ٩٠/٤/٢٠ تاریخ شروع بررسی : ٩٠/٤/٢٧ تاریخ پذیرش : ٩٠/١١/٢٩* دکتری فلسفه تعلیم و تربیت از دانشگاه تهران ** استاد دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران *** استادیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران **** استادیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران مقدمه پائولو رگلوس نوس فریره (١٩٩٧- ١٩٢١) بی شک برجسته ترین اندیشمند و مربی در سنت رادیکال آموزش بزرگ سالان است .
این دو ویژگی آرای فریره با ابعاد محلی و بین المللی به بهترین شکل در فلسفه و روش «آگاه سازی یا شناخت انتقادی » او در عرصه آموزش بزرگ سالان ، به ویژه سوادآموزی در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته ، و هم چنین در کاربردهای روش شناخت انتقادی در حوزه آموزش ، یادگیری و مسایل اجتماعی در جوامع توسعه یافته ، خصوصا در سطوح دانشگاه ها، به منظور تجزیه و تحلیل اجتماعی و رفع نواقص مدیریتی و اجرایی در ابعاد خرد که نهایتا به دگرگونی تدریجی اجتماعی می انجامد، تجلی یافته است .
(فریره ، ١٩٧٣،ص ١٨) در مجموع ، دیناروند، با توجه به ناگفته هایی که در مقالات فوق به اجمال به آنها اشاره گردید، تلاش دارد تا اولا در ارتباط با فلسفه و روش «آگاه سازی انتقادی » تا جایی که مقدور است خاستگاه های فلیفس این روش را در پیوند با خاستاگه های فلسفی ـ تربیتی و اجتماعی فریره تبیین نماید و پس از آن به بررسی گستره و کاربردهای این مفهوم در عرصه آموزش بزرگ سالان و تحلیل اجتماعی ـ انتقادی بپردازد."