Abstract:
زمینه: بهبود کیفیت فعالیتهای نظامهای آموزش عالی به منظور پاسخگویی به چالشهای پیش رو همواره از سیاستهای اصلی دست اندرکاران نظامهای آموزش بوده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف توسعه و بهبود کیفیت گروه مدیریت و برنامهریزی آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی از طریق ارزیابی درونی صورت گرفته است. روش: به این منظور پس از تصریح اهداف گروه درسه سطح آموزشی، پرورشی و عرضه خدمات تخصصی و با توسل به تجربیات ملی و بینالمللی، الگوی عناصر سازمانی و نظرات کمیته ارزیابی درونی گروه مورد مطالعه، تعداد هفت عامل تعیین و مورد ارزیابی قرار گرفت. این عاملها عبارتند از: 1- هدفها، مدیریت و سازماندهی؛ 2- هیأت علمی؛ 3- دانشجویان؛ 4- دورههای آموزشی و برنامههای درسی و غیردرسی؛ 5- فرایند یاددهی و یادگیری؛ 6- دانش آموختگان؛ 7- امکانات و تجهیزات آموزشی و پژوهشی. به منظور ارزیابی عوامل فوق 47 ملاک و 182 نشانگر در نظر گرفته شد. هر کدام از این نشانگرها با اندازه گیری یک یا چند متغیر همراه بود. ابزارهای مورد استفاده برای جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه، مصاحبه، چک لیست و سند کاوی دادههای لازم بود. با بررسی پیشینه گروه و بهخصوص تحولات آن در پنج سال گذشته و رجوع به قوانین و مقررات دانشگاهی و در نظر گرفتن انتظارات آزمودنیها برای هر نشانگر الزاماتی جهت قضاوت تهیه و تدوین گردید. براین اساس تلاش شد وضعیت موجود گروه با توجه به الزامات تعیین شده که مشخص کننده وضعیت مورد انتظار گروه بود، مقایسه لازم به عمل آید و سطح مطلوبیت هر نشانگر مشخص شود. یافتهها: براساس میانگین امتیازهای داده شده به سطوح مطلوبیت (مطلوب:3؛ نسبتا مطلوب: 2؛ نامطلوب: 1) و تطبیق آن با طیفهای قضاوت نتایج ارزیابی به شرح ذیل بدست آمد: عامل هدفها، مدیریت و سازماندهی نسبتا مطلوب، هیأت علمی مطلوب، دانشجویان نسبتا مطلوب، دورههای آموزشی و برنامههای درسی و غیردرسی نسبتا مطلوب، فرایند یاددهی- یادگیری نسبتا مطلوب، دانشآموختگان نسبتا مطلوب و در نهایت، امکانات و تجهیزات آموزشی و پژوهشی نسبتا مطلوب بود. در مجموع به رغم اینکه وضعیت موجود گروه در سطح نسبتا مطلوب قرار داشت؛ لکن در مورد برخی نشانگرها نارساییها و کاستیهایی وجود داشت که برای رفع آنها و بهبود در کیفیت گروه پیشنهادهایی ارائه شد.
Background: Evaluation is an important component in higher education. In few last decades، in the higher education of Iran، validation approach to evaluate and validate the higher education system has been used. The first phase of higher education evaluation was internal evaluation of Educational Departments in most universities across the country.
Objective: This paper aims to report on the implementation of internal evaluation in the Department of Educational Management of the college of Ppsychology and Education in Allameh Tabataba'i University in order to improve educational quality.
Method: This paper points out the findings obtained from a case study of implementing internal evaluation، encompassing 12 steps، in the department of educational management of a university in Iran. Qualitative and quantitative methodologies were used to collect data from the heads، faculty members، students، alumni، and library staff of the department، as well as the immediate managers of the alumni. The methods of data collection included interviews، document review، questionnaires، and checklists.
Results: In general، the results of the research showed that the average of seven criteria under evaluation (Department management goal and structure، Faculty members، Students، Alumni، Teaching and learning processes، Implemented courses، educational equipments and resources) in three departments was quite desirable.
Conclusion: This report can be a basis for the procedures necessary for continuous improvement of the quality of Educational Departments، developing the necessary culture and conditions for accountability in higher education، monitoring the internal quality، improving the staff quality، and clarifying the mission، goals and objectives of the program/institution.
Machine summary:
") نشان میدهد که فرایند ارزیابی درونی در سطح گروههای آموزشی در طی مراحل زیر انجام میپذیرد: 1-آشنا کردن اعضاء هیأت علمی گروههای آموزشی با هدف و فرایند اجرای ارزیابی درونی؛ International Network of Quality Assurance Agencies in higher education 2- تشکیل کمیته ارزیابی درونی وتقسیم کار؛ 3- تدوین جدول زمانبندی برای اجرای ارزیابی درونی؛ 4- توافق دربارة عوامل مورد ارزیابی؛ 5- مشخص کردن هدفهای نظام (برنامه) مورد ارزیابی؛ 6- بیان ملاکها مورد ارزیابی؛ 7- تعریف نشانگرهای مورد نظر برای ارزیابی؛ 8- مشخص کردن دادههای مورد نیاز برای محاسبه نشانگرها؛ 9- انتخاب وتدوین ابزار اندازه گیری؛ 10- گرد آوری دادهها؛ 11- تحلیل داده های و تدوین گزارش مقدماتی؛ 12- توزیع گزارش مقدماتی میان دست اندرکاران و کسب نظرات آنان به منظور تدوین گزارش نهایی.
همچنین توجه به نظرات دانشجویان و دانشآموختگان در کنار سایر مؤلفههای اساسی تأثیرگذار دیگر ضروری است؛ - ایجاد سازو کار منظم برای ارزیابی مستمر ار دوره ها و برنامه درسی؛ - کسب نظرات دانشجویان در زمینه میزان مطلوبیت محتوا و سرفصل دورهها و تطابق با انتظارات آنها؛ - در مورد فعالیتهای کارورزی و فوق برنامه اعتبار ویژهای اختصاص یابد و در سطح مدیریتی هماهنگیهای لازم بین دستگاههای اجرایی و دانشگاه صورت پذیرد؛ - از طریق مطالعات پیگیر مهمترین نیازهای دانشآموختگان و کارفرمایان در ارتباط با محتوا و دورههای آموزشی مورد بررسی قرار گیرد و نتایج آن در طراحی و تدوین دورههای آموزشی مدنظر قرار گیرد."